вы́капень, -пня, м.

1. звычайна мн. (вы́капні, -яў). Мінералы, руда і пад., здабытыя з нетраў зямлі.

Карысныя выкапні.

2. Арганізм, які існаваў у далёкія геалагічныя эпохі і захаваўся ў адкладах зямной кары.

Рэшткі выкапня.

|| прым. выкапнёвы, -ая, -ае.

В. мамант.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

роў,

размыў зямной паверхні.

т. 13, с. 412

Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)

мінера́л, ‑у, м.

Неарганічнае злучэнне, якое выступае ў прыродзе пераважна ў выглядзе крышталяў і з’яўляецца састаўной часткай зямной кары і іншых касмічных цел.

[Фр. minéral.]

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

платформа,

структурная частка зямной кары.

т. 12, с. 415

Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)

рэльеф,

сукупнасць форм зямной паверхні.

т. 14, с. 8

Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)

не́тры, -аў.

1. Тое, што знаходзіцца, змяшчаецца пад зямной паверхняй.

У нетрах зямлі.

Распрацоўка нетраў.

2. перан. Унутраная прастора, глыбінныя часткі краіны, раёна і пад.

Н.

Палесся.

3. Непраходныя, глухія мясціны.

Лясныя н.

4. перан. Унутраная, глыбінная частка чаго-н.

Н. памяці.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

ко́смас, -у, м.

1. Сусвет (Сонечная сістэма, зоркі, галактыкі і пад.).

2. Прастора, якая распасціраецца за межамі зямной атмасферы на вышыні, большай за 100 км.

Палёт у к.

Асваенне космасу.

|| прым. касмі́чны, -ая, -ае.

К. карабель.

К. палёт.

Касмічныя прамяні.

К. век.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

геалагі́чны, ‑ая, ‑ае.

Які мае адносіны да геалогіі. Геалагічная карта. Геалагічная экспедыцыя. Геалагічная разведка. // Звязаны з гісторыяй Зямлі, зямной кары. Геалагічны перыяд. Геалагічныя працэсы.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

інфільтра́цыя, ‑і, ж.

Спец.

1. Прасочванне. Інфільтрацыя паверхневых вод у тоўшчу зямной кары. Інфільтрацыя паветра ў памяшканнях.

2. Насычэнне тканак арганізма прадуктамі запалення, клеткамі пухлін.

[Ад лац. in — у і filtratio — працэджвапне.]

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

трыянгуля́цыя, ‑і, ж.

Спец.

1. Разбіўка паверхні на трохвугольнікі.

2. Геадэзічны метад знаходжання апорных пунктаў на зямной паверхні для тапаграфічных здымак і геадэзічных вымярэнняў мясцовасці.

[Ад. лац. triangulum — трохвугольнік.]

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)