шы́льда, -ы, М -дзе, мн. -ы, -аў, ж.

1. Дошка з надпісам назвы ўстановы, прадпрыемства і пад., вывеска.

2. перан. Пра знешні, паказны бок паводзін, дзейнасці, спосабу жыцця і пад. (разм.).

Гэта толькі ш., на самай справе ён не такі чалавек.

|| прым. шы́льдавы, -ая, -ае.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

przystojność

ж.

1. прыгожы знешні выгляд;

2. уст. прыстойнасць

Польска-беларускі слоўнік (Я. Волкава, В. Авілава, 2004, правапіс да 2008 г.)

чэрвепадо́бны, ‑ая, ‑ае.

Падобны на чарвяка, які мае знешні выгляд чарвяка. Неўзабаве.. [дацэнт] убачыў, што лоб Ахтана засеялі кроплі буйнога поту, зразумеў, што хірург не можа знайсці чэрвепадобнага адростка. Алешка.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

Ву́шка ’восілка (у вядры ці інш.)’; ’прывязка, якою прымацоўваецца цапілна’ (ДАБМ, камент., 828, Нас., БРС). Памянш. ад вуха ў адносінах да прадметаў, знешні выгляд якіх нагадвае вуха.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

экзатэры́чны

(гр. eksoterikos = знешні)

агульнадаступны, прызначаны для неазнаёмленых.

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)

экстэрыярыза́цыя

(ад лац. exterior = знешні)

пераход знутры наверх.

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)

марафе́т, ‑у, М ‑феце, м.

Разм. У выразе: наводзіць марафет — прыхарошвацца, прыводзіць у парадак свой знешні выгляд (прычоску, бровы, губы і пад.). // Падчышчаць, упрыгожваць што‑н. (кватэру, горад і пад.).

[Тур. marifet — майстэрства, спрыт.]

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

Від 1 ’від, перспектыва, якая адкрываецца перад вачамі’ (БРС, КТС, Шат.); ’выгляд’ (БРС, КТС, Сцяшк. МГ, Янк. I); ’агульнае выражэнне твару’ (Шат.); ’твар’ (Янк. I, Яруш., Гарэц., Нас., Бяльк., Мат. Гом., Шатал.); ’паштоўка’ (Мат. Гом.). Укр. вид ’твар’; ’зрок’ рус. вид ’зрок’; ’знешні выгляд’; ’мясцовасць, перспектыва, што адкрываецца перад вачамі’, ст.-рус. видъ ’здольнасць бачыць, зрок’; ’відовішча’; ’знешні выгляд’; ’прывід, здань, праява’, польск. wid ’прывід, здань, дух’; ’святло, зрок’ у выражэнні ani widu, ani slychu ’ні слыху, ні дыху’, уст. ’выгляд, знешні від’, чэш. vid (кніжн.) ’спосаб бачання’; ’відовішча’; ’зрок’; ’выгляд, форма’, славац. vid ’бачанне, успрыманне на зрок’, (кніжн.) ’зрок, погляд’; ’выгляд’; ’спосаб спаглядання, назірання; светапогляд’, славен. vȋd ’зрок’; ’глядзенне, назіранне, нагляданне’; ’твар, выгляд’; ’краявід, ландшафт’, серб.-харв. ви̑д ’зрок, увага, поле зроку’; ’відно’, макед. вид ’зрок’; ’знешні выгляд’; ’від, гатунак, род’, балг. вид ’знешнасць’; ’выгляд’; ’краявід’, ст.-слав. видъ ’вобраз, знешні выгляд’; ’род, від, характар’; ’форма’; ’нагляданне’; ’агляд’. Прасл. vidъ, роднаснае з літ. véidas ’твар, воблік’, veidaĩ ’шчокі’, лат. veĩds ’форма, вид, выгляд’, грэч. (Ϝ)εἶδος ’вобраз, від, фігура, форма’, ст.-інд. vēda ’выгляд’, vḗdaḥ ’веды’; ’абачлівасць, асцярожнасць’, авест. vaēdah‑ ’валоданне’. І.‑е. *u̯eidos ’тое, што відаць’. Параўн. яшчэ Траўтман, 358; Мюленбах-Эндзелін, 4, 522; Майргофер, 21, 254; Праабражэнскі, 82; Фасмер, 1, 312; Шанскі, 1, В, 93; КЭСРЯ, 80; БЕР, 1, 143.

Від 2 (біял.) ’від, разнавіднасць, тып’ (КТС, БРС). Запазычана з рус. вид ’тс’.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

ДЗЯРЖА́ЎНЫ ДОЎГ,

сума запазычанасці дзяржавы па крэдытных аперацыях і нявыплачаных па іх працэнтах. Узнікае, як правіла, пры неабходнасці фінансавання бюджэтнага дэфіцыту. З улікам сферы размяшчэння падзяляецца на ўнутр. і знешні. Унутраны ствараецца на аблігацыях дзярж. пазык і інш. дзярж. каштоўных папер, гарантыях дзяржавы пад каштоўныя паперы, выпушчаныя акц. т-вамі, крэдытах, выдадзеных дзяржаве банкамі і інш. крэдыторамі, нявыплачаных фіз. і юрыд. асобам кампенсацыях і інш. Знешні ўзнікае па ўзятых дзяржавай знешніх крэдытах, гарантыях дзяржавы пад атрыманыя за мяжой крэдыты айч. арг-цыямі, запазычанасці па знешнегандл. аперацыях бюджэтных арг-цый.

т. 6, с. 152

Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)

кумпя́к, ‑а, м.

Бядровая частка тушы (звычайна свіной). Вэндзіць кумпякі. // Разм. Знешні бок верхняй часткі бядра; клуб ​3. Ураднік аж засмяяўся сам сабе і ляснуў рукамі па сваіх тоўстых кумпяках. Колас.

[Літ. kumpis.]

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)