Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс)
zapierać
I1.незак.
запіраць; замыкаць;
2.czego адмаўляць што; не прызнаваць чаго;
zapierać dech — займаць дух
IIнезак.
замываць
Польска-беларускі слоўнік (Я. Волкава, В. Авілава, 2004, правапіс да 2008 г.)
ГЕТЭРАКА́РПІЯ
(ад гетэра... + грэч. karpos плод),
разнаплоддзе, генетычна абумоўленая ўласцівасць некаторых відаў кветкавых раслін фарміраваць на адной асобіне рознатыповыя генератыўныя зачаткі (дыяспоры), розныя па марфалогіі і фізіял. уласцівасцях, прыстасаваннях да пашырэння. Неаднароднымі бываюць цэлыя плады (у складанакветных, лебядовых, некаторых крыжакветных) або іх часткі — мерыкарпій, членікі (у парасонавых, агурочнікавых, часткі крыжакветных). Плады могуць займаць рознае становішча ў межах суквецця. Гетэракарпія характэрна пераважна для аднагадовых і эфемерных відаў пустынь, паўпустынь, пустазелля. У флоры Беларусі тыповы прадстаўнік гетэракарпных раслін — наготкі лекавыя, у суквеццях якіх развіваюцца плады, прыстасаваныя да разнясення жывёламі або ветрам.
3) мець (заду́му), мець надзе́ю, прыя́зныя пачу́цьці
to entertain a hope of success — мець надзе́ю на ўда́чу
Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс)
garrison
[ˈgærɪsən]1.
n.
гарнізо́н -у m.
2.
v.t.
1) ста́віць во́йска ў го́рад для абаро́ны
2) уво́дзіць во́йска ў го́рад, займа́ць го́рад пад гарнізо́н
3) разьмяшча́ць, раскватаро́ўваць (жаўне́раў)
Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс)
абаро́наж.
1. оборо́на; защи́та;
займа́ць ~ну — занима́ть оборо́ну;
даўгача́сная а. — долговре́менная оборо́на;
стаць на ~ну — встать на защи́ту;
проціпаве́траная (проціта́нкавая, проціхімі́чная) а. — противовозду́шная (противота́нковая, противохими́ческая) оборо́на (защи́та);
рухо́мая а. — подви́жная оборо́на (защи́та);
2.юр., спорт. защи́та;
3. покрови́тельство
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
пазба́віць, ‑збаўлю, ‑збавіш, ‑збавіць; зак.
1.каго-чаго. Адняць што‑н., пакінуць без чаго‑н. Пазбавіць маёмасці. Пазбавіць волі. Пазбавіць увагі. □ За прагрэсіўную дзейнасць.. [бацьку Крупскай] аддалі пад суд і пазбавілі права займаць дзяржаўныя пасады.«Работніца і сялянка».Новая хваля сораму прыліла да .. стомленага, бледнага твару [Крысціны], пазбавіла яе мовы.Васілевіч.
2.адкаго-чаго і чаго. Вызваліць ад чаго‑н.; даць магчымасць не рабіць чаго‑н. Пазбавіць ад эксплуатацыі. Пазбавіць ад клопатаў. □ Мы маладзеем разам з усёй нашай краінай, бо наша сапраўднасць пазбавіла нас нашай нацыянальнай абмежаванасці, вывела на шырокі гасцінец сусветнай культуры.Купала.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
улада́рыць, ‑ру, ‑рыш, ‑рыць; незак.
1. Правіць краінай, дзяржавай; быць уладаром, мець уладу над кім‑, чым‑н. Уладарыць над прыродай. □ Старая ўладарыла .. [у доме] і пачынала кожны новы дзень трохі не пасярод ночы.Шамякін.Пачалі глядзець навокал мы далёка і глыбока. Уладарым у паветры, зазірнулі мы і ў нетры.Дубоўка.
2.перан. Панаваць, займаць пануючае становішча. Над зямлёю восень уладарыць. Азірае пожні і бары.Ляпёшкін.І толькі ў буру-непагоду, Калі ўладарыць шторм адзін, Парою з дна марскога воды На бераг выплеснуць бурштын.Тарас.За акном стоена і ціха ўладарыла зімовая ноч.М. Стральцоў.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
ГІРАКО́МПАС,
механічны паказальнік кірунку сапраўднага (геаграфічнага) мерыдыяна, прызначаны для вызначэння курсу рухомага аб’екта і напрамкаў на зямныя і нябесныя арыенціры.
Дзеянне гіракомпаса заснавана на ўласцівасці цяжкага гіраскопа (яго цэнтр цяжару знаходзіцца ніжэй за пункт падвесу) займаць пад уздзеяннем сутачнага вярчэння Зямлі становішча, калі яго вось паралельная геагр. мерыдыяну. У адрозненне ад магн.компаса паказанні гіракомпаса практычна не залежаць ад зямнога магнетызму, прысутнасці метал. мас, эл.-магн. палёў. Адрозніваюць гіракомпас: з адным і двума гіраскопамі; з маятнікавым і эл.-магн. (больш дакладным) кіраваннем. Выкарыстоўваюць на марскіх суднах, пры геадэзічных, тапаграфічных, маркшэйдэрскіх і інш. работах. Гіракомпас — састаўная частка аўтарулявога.