Віцца, закручвацца ў кучары (пра валасы). Валасы кучаравіліся з-пад шапкі.Чорны./ Пра пышную зялёную расліннасць. На балоце там і тут кучаравіліся кусты лазы.Мележ./ Пра дым, туман, хмары. Над .. высачэзнымі вежамі-трубамі кучаравіцца рыжы дым.Бядуля.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
páffen
viразм. дымі́ць, пуска́ць дым, куры́ць, палі́ць
Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.)
zagazować się
зак.разм. напіцца [п’яным]; напіцца ў дым
Польска-беларускі слоўнік (Я. Волкава, В. Авілава, 2004, правапіс да 2008 г.)
Смыза́ ‘імжа’ (ашм., Сл. ПЗБ), ‘мноства, цьма машкары’ (ашм., ЛА, 5). Параўн. укр.смиз ‘увярэднік, Pedicularis L.’, што дазваляе суаднесці з хмыз (хміз) ‘сухія сцяблі хмелю’, хмыза́ (хмуза́) ‘гушчар, хмызняк’ (ТС), якія ўзводзяцца да *smyzъ < і.-е.*smū‑gʼ/*smeu‑gʼ, параўн. ням.Schmauch ‘густы дым’, англ.smoke ‘дым’. Пра суадноснасць значэнняў ‘дым, туман’ — ‘зараслі’ гл. ЭССЯ, 8, 46. Значэнне ‘машкара’ развілося, магчыма, пад уплывам *gъmyzъ, параўн. гмыз ‘насякомыя’ (Ласт.), падрабязней пра яго гл. Пацюпа, Arche, 2007, 3, 207–208.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
дыма...
Першая састаўная частка складаных слоў, якая адпавядае па значэннню словам: «дым», «дымавы», напрыклад: дымаход, дымаадводны.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
зачарні́ць, ‑чарню, ‑чэрніш, ‑чэрніць; зак., што.
Замазаць, зафарбаваць чорным. Зачарніў неба просінь Дым, узняўшыся стогам.Нядзведскі.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
барвя́ны, ‑ая, ‑ае.
Тое, што і барвовы. Насустрач сонцу праз блакітны дым агеньчык бліснуў стужкаю барвянай.Аўрамчык.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
◎ Пахмыз ’зараслі, хмыз’ (Федар. 7). Рэгіяналізм. Да па‑ (< прасл.pa‑) і хмыз, для якога Трубачоў (Эт. сл., 8, 45) выводзіць прасл.хтухъ (бел.смарг.хмызнік, укр.хмиз, рус.хмыз ’дробны кустарнік, параснік’, бран.хмыс, хмыза ’дробны дождж’), роднаснае да smyzb < і.-е.*smū‑gʼ‑/*smeu‑gʼ‑(ням. Schmauch ’густы дым’, англ.smoke ’дым’).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
фумаро́лы
(іт. fumarole, ад лац. fumus = дым)
газападобныя гарачыя выдзяленні з трэшчын на схілах або каля падножжа вулканаў.
Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)
pull the wool over someone’s eyes
informal
пусьці́ць дым у во́чы, ашука́ць
Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс)