аргілі́т

(ад гр. argillos = гліна + -літ)

асадачная горная парода, утвораная ў выніку ўшчыльнення і цэментацыі гліны.

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г., часткова)

гле́йнік Стар.-бел. Суглінак, зямля з дамешкай шэрай гліны; падзол.

Беларускія геаграфічныя назвы. Тапаграфія. Гідралогія. (І. Яшкін, 1971, правапіс да 2008 г.)

чарапі́ца, ‑ы, ж.

1. зб. Дахавы матэрыял з абпаленай гліны або з цэментава-пясчаных раствораў у выглядзе пласцінак з пазамі або плітак. Домікі былі ўсе на адзін манер — вастраверхія, крытыя чырвонай чарапіцай. Навуменка.

2. Асобная такая пласцінка або плітка.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

Пабе́л ’белая паліва ўнутры чыгунка’ (КЭС, лаг.). Аддзеяслоўнае ўтварэнне ад пабяліць < бялі́ць. У семантычных адносінах параўн. укр. побі́лка ’паліва з белай гліны на фаянсавым посудзе’.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

ма́занка, ‑і, ДМ ‑нцы; Р мн. ‑нак; ж.

Хата, пабудаваная з гліны або з абмазаных глінай цэглы, дрэва. Цягнік спыніўся на маленькай станцыі і скора рушыў далей, пакінуўшы Алаізу і яшчэ некалькі пасажыраў ля белых мазанак з садочкамі, з гародчыкамі кветак. Арабей.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

мя́лка, ‑і, ДМ ‑яды; Р мн. ‑лак; ж.

1. Машына для размінання якой‑н. сыравіны (шкуры, гліны і г. д.) з мэтай далейшай апрацоўкі.

2. Церніца. Ад ранку да вечара бадзёра стукалі ў пунях і пад павецямі старажытныя драўляныя мялкі. Шашкоў.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

намя́ць, ‑мну, ‑мнеш, ‑мне; ‑мнём, ‑мняце; зак., чаго.

1. Размінаючы, прыгатаваць нейкую колькасць чаго‑н. Намяць гліны.

2. Прымяць, змяць што‑н. Намяць травы ў садзе. Намяць кулявой саломы.

3. Разм. Тое, што і нацерці (у 5 знач.).

•••

Намяць бакі — пабіць каго‑н.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

папрысыха́ць, ‑ае; зак.

Прысохнуць да чаго‑н. — пра ўсё, многае, прысохнуць у многіх месцах. Асабліва многа было гліны на абцасах. Папрысыхала — не аддзярэш. Арабей. Твар у Грышука худы і няголены, заляпаны ніткамі твані, сям-там папрысыхалі на ім дробныя зялёныя кружочкі водарасцяў. Ракітны.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

абпалі́ць, абпа́льваць

1. ábbrennen* vt; an der Óberfläche verbrénnen*; vom Féuer beschädigt wérden;

2. brénnen* vt (вырабы з гліны); rösten vt, kalziníeren vt (металы)

Беларуска-нямецкі слоўнік (М. Кур'янка, 2010, актуальны правапіс) 

маёліка

(іт. maiolica)

вырабы з каляровай абпаленай гліны, укрытай глазурай 1 (абліцовачныя пліткі, кафля, дэкаратыўныя талеркі і інш.).

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г., часткова)