Пракура́тар (гіст.) ’асоба, якая кіравала чыёй-небудзь маёмасцю, маёнткам, гаспадаркай’ (ТСБМ), ст.-бел. прокураторъ ’адвакат, абаронца, апякун’ (1509 г.), са ст.-польск. procurator ’апякун, упаўнаважаны, дарадца’ (Булыка, Лекс. запазыч., 44). Сучаснае польск. prokurator ’адвакат; распарадчык маёмасцю ў манастыры’, што непасрэдна ўзыходзіць да лац. prōcūrātor ’кіраўнік маёмасцю; апякун; дарадца’ (Банькоўскі, 2, 782).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
ідэо́лаг
(ад гр. idea = паняцце + logos = вучэнне)
выразнік, абаронца ідэалогіі якога-н. грамадскага класа, групы, напрамку.
Слоўнік іншамоўных слоў. Актуальная лексіка (А. Булыка, 2005, правапіс да 2008 г.)
◎ Ле́ля, лёля, лёлё, люли ’анёл-абаронца’, ’купідон’ (КЭС), рус. лель ’тс’, а таксама прыпеў у песнях лелё, лёлем‑ю, лё‑ люшки, укр. лелё. Відавочна, да прасл. leleti/lelejati > бел. лялёць (гл.) (Брукнер, 294; Фасмер, 2, 479). Семантычна (вобразнае пераасэнсаванне) сюды можна дадаць і лёля ’кашуля’ (гл.), як покрыва, якое абараняе ад негатыўных уплываў.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
ся́бар, ‑бра; мн. сябры, ‑оў; м.
1. Той, хто звязаны з кім‑н. сяброўствам. Мікола — сябар Даніку? Вялікі дружыць з малым? Брыль. Пеця быў проста Пеця, добры, вясёлы сябар. Хомчанка.
2. чаго. Прыхільнік, абаронца. Сябры свабоды.
3. Ужываецца ў звароце, звычайна да прыязнай або блізкай асобы. Смялей, сябры мае, смялей да шкотаў і да помп! А. Вольскі.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
opiekun
м.
1. абаронца; заступнік;
2. апякун;
opiekun społeczny — грамадскі апякун
Польска-беларускі слоўнік (Я. Волкава, В. Авілава, 2004, правапіс да 2008 г.)
rzecznik
м. заступнік, абаронца; прадстаўнік;
rzecznik prasowy — прадстаўнік па справах прэсы
Польска-беларускі слоўнік (Я. Волкава, В. Авілава, 2004, правапіс да 2008 г.)
passionate [ˈpæʃənət] adj. па́лкі, гара́чы; заўзя́ты;
a passionate kiss гара́чы пацалу́нак;
a passionate lover па́лкі палюбо́ўнік;
a passionate defender of civil liberties заўзя́ты абаро́нца грамадзя́нскіх свабо́д
Англійска-беларускі слоўнік (Т. Суша, 2013, актуальны правапіс)
АМО́Н,
у старажытнаегіпецкай міфалогіі бог сонца. Лічыўся апекуном г. Фівы. Амон разам з жонкай, багіняй неба Мут, і сынам, богам месяца Хансу, складалі т.зв. фіванскую трыяду. Амон уяўляўся ў выглядзе чалавека (часам з галавой барана) у кароне з двума высокімі пёрамі і сонечным дыскам; шанаваўся як мудры бог, нябесны заступнік, абаронца прыгнечаных.
т. 1, с. 320
Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)
champion [ˈtʃæmpiən] n.
1. чэмпіён; чэмпіёнка;
a boxing champion чэмпіён па бо́ксе
2. змага́р; змага́рка; барацьбі́т; абаро́нца; прыхі́льнік;
a champion of women’s rights змага́р за правы́ жанчы́н
Англійска-беларускі слоўнік (Т. Суша, 2013, актуальны правапіс)
кіпе́нне, ‑я, н.
1. Дзеянне і стан паводле дзеясл. кіпець (у 1, 2 знач.). Тэмпература кіпення.
2. перан. Бурнае праяўленне чаго‑н., душэўнае хваляванне, ўздым. Творчае кіпенне. □ — Юнацтву ўласціва кіпенне, бурленне, — казаў далей абаронца: — Колькі юнакоў-студэнтаў прымала ўдзел у дэманстрацыях, у выступленнях, у бунтах супроць таго ці іншага грамадскага парадку, супроць закону! Хіба можна называць іх злачынцамі? Колас.
•••
Пункт кіпення гл. пункт.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)