апо́стал, -а, мн. -ы, -аў, м.
1. У хрысціянстве: вучань Хрыста, прапаведнік яго вучэння.
2. перан., чаго. Паслядоўнік і прапаведнік якой-н. ідэі (кніжн.).
3. Царкоўная новазапаветная кніга, якая змяшчае «Дзеянні» і «Пасланні апосталаў».
|| прым. апо́стальскі, -ая, -ае (да 1 знач.).
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
баль, -ю, мн. -і, -яў, м.
1. Вечар з танцамі і забавамі.
Выпускны б.
2. Вялікі званы абед.
3. перан. Нястомны разгул чаго-н. (рэакцыі, ваеншчыны і пад.).
○
Баль-маскарад — касцюміраваны вечар з танцамі.
|| прым. ба́льны, -ая, -ае.
Бальныя танцы.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
абліцава́ць, -цу́ю, -цу́еш, -цу́е; -цу́й; -цава́ны; зак., што.
Пакрыць паверхню чаго-н. слоем якога-н. матэрыялу, каб умацаваць, аздобіць яе.
А. сцены каляровай пліткай.
|| незак. абліцо́ўваць, -аю, -аеш, -ае.
|| наз. абліцо́ўка, -і, ДМ -цо́ўцы, ж. і абліцо́ўванне, -я, н.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
абскака́ць, -скачу́, -ска́чаш, -ска́ча; -скачы́; -скака́ны; зак., каго-што.
1. Праскакаць вакол каго-, чаго-н.
А. балота.
2. Скачучы, абагнаць.
Рысісты конь усіх абскакаў на скачках.
3. перан. Перамагчы, апярэдзіць у чым-н.
А. канкурэнтаў.
|| незак. абска́кваць, -аю, -аеш, -ае.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
абумо́віць, -мо́ўлю, -мо́віш, -мо́віць; -мо́ўлены; зак., што.
1. Выклікаць што-н., з’явіцца прычынай, матывам для ўзнікнення чаго-н.
Старанная праца абумовіла поспех.
2. Абмежаваць што-н. пэўнымі ўмовамі, дагаворамі́; агаварыць.
А. свой удзел у рабоце.
|| незак. абумо́ўліваць, -аю, -аеш, -ае.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
абхва́т, -у, М -хва́це, мн. -ы, -аў, м.
1. Даўжыня па акружнасці, роўная адлегласці паміж распасцёртымі рукамі, якімі ахопліваецца што-н. круглае.
Дуб у два абхваты.
2. Таўшчыня чаго-н., якая вымяраецца па акружнасці.
Ствол баабаба дасягае 45 м у абхваце.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
аб’ядна́ць, -а́ю, -а́еш, -а́е; -а́ны; зак., каго-што.
1. Утварыць адно цэлае з чаго-н.
А. два раёны ў адзін.
2. Згуртаваць.
А. сілы ўсіх прыхільнікаў міру.
|| незак. аб’ядно́ўваць, -аю, -аеш, -ае.
|| наз. аб’ядно́ўванне, -я, н. і аб’ядна́нне, -я, н.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
адко́с, -у, м.
1. Адхон, нахільная паверхня гары і пад.
А. узгорка.
2. Бакавая нахільная паверхня дарожнага насыпу.
Адкосы дарог.
Умацаваць а.
3. Нахільная паверхня чаго-н., якая ідзе пад вуглом (спец.).
|| прым. адко́сны, -ая, -ае (да 1 і 2 знач.).
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
адмаўле́нне, -я, н.
1. гл. адмаўляць.
2. Адмоўны адказ на просьбу, патрабаванне і пад.
Яго словы гучалі як а.
3. Непрызнанне чаго-н.
А. старога свету.
4. Тое, што адмаўляе сабой, сваім існаваннем што-н.
Фашызм — гэта поўнае а. дэмакратыі.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
ігнарава́ць, -ру́ю, -ру́еш, -ру́е; -ру́й; -рава́ны; зак. і незак., каго-што.
Не прымаць пад увагу, не заўважыць (не заўважаць), не рэагаваць, не адказваць на што-н.; пагардліва ставіцца да каго-, чаго-н.
І. крытыку.
І. скаргі.
|| наз. ігнарава́нне, -я, н.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)