Verbum

трыво́жыць, -жу, -жыш, -жыць; -жаны; незак., каго-што.

1. Прыводзіць у стан трывогі (у 1 знач.), хвалявання.

Трывожыла становішча на фронце.

2. Парушаць спакой каго-, чаго-н., турбаваць.

Не трэба яго т.

3. перан. Бударажыць мінулае, перажытае.

4. Раздражняць, раз’ятрываць.

Т. рану.

|| зак. устрыво́жыць, -жу, -жыш, -жыць; -жаны (да 1 знач.), стрыво́жыць, -жу, -жыш, -жыць; -жаны (да 2 знач.) і патрыво́жыць, -жу, -жыш, -жыць; -жаны (да 2—4 знач.).

укало́ць, укалю́, уко́леш, уко́ле; укалі́; уко́латы; зак.

1. каго-што. Параніць, уваткнуўшы ў цела тонкі, востры канец чаго-н.

У. руку шпількай.

2. перан., каго (што). Пакрыўдзіць, абразіць, даняць.

Заўвага балюча ўкалола яго.

3. што ў што. Уваткнуць, пракалоўшы, прымусіць увайсці ўнутр чаго-н. (разм.).

У. пруток у клубок.

|| незак. уко́лваць, -аю, -аеш, -ае.

|| звар. укало́цца, укалю́ся, уко́лешся, уко́лецца (да 1 знач.); незак. уко́лвацца, -аюся, -аешся, -аецца.

|| наз. уко́л, -у, м.

упле́сці, -ляту́, -ляце́ш, -ляце́; -ляцём, -лецяце́, -ляту́ць; -лёў, -ляла́, -ло́; -ляці́; -ле́цены; зак.

1. што ў што. Плетучы, уставіць.

У. стужкі ў косы.

2. перан., каго (што). Уцягнуць, умяшаць у што-н. непрыемнае (разм.).

У. каго-н. у цёмную справу.

3. што. Зрасходаваць на пляценне чаго-н.

Усе ніткі ўпляла ў адзін пояс.

4. што. З’есці хутка, з апетытам (разм.).

У. цэлую булку.

|| незак. уплята́ць, -а́ю, -а́еш, -а́е.

я́касць, -і, ж.

1. Характэрная адзінка, істотная ўласцівасць, якая адрознівае адзін прадмет ці з’яву ад другіх.

Колькасць і я.

Пераход да новай якасці.

2. Тая або іншая ўласцівасць, годнасць, ступень прыгоднасці каго-, чаго-н.

Я. работы.

Я. прадукцыі.

Выдатная я.

Высокія душэўныя якасці.

◊

У якасці каго-чаго, прыназ. з Р — як хто-, што-н.

Прысутнічаць у якасці наглядальніка.

|| прым. я́касны, -ая, -ае (да 1 знач.).

Якасныя змены.

Якасныя адрозненні.

гало́ўны, -ая, -ае.

1. Самы важны, асноўны.

Г. тэзіс даклада.

Галоўная гераіня п’есы.

2. Які ўзначальвае каго-, што-н., старшы па службе; які падпарадкоўвае іншых.

Г. інжынер завода.

Г. сказ.

ганя́цца, -я́юся, -я́ешся, -я́ецца; незак.

1. Праследуючы, бегаць за кім-, чым-н., імкнучыся злавіць.

2. Імкнуцца да чаго-н., дамагацца каго-, чаго-н.

Г. за матылькамі.

Г. за модным адзеннем.

грэ́баваць, -бую, -буеш, -буе; -буй; незак.

Быць грэблівым у адносінах да каго-, чаго-н., адчуваць агіду.

Ён нічым не грэбуе.

|| зак. пагрэ́баваць, -бую, -буеш, -буе; -буй.

|| наз. грэ́баванне, -я, н.

дако́нчыць, -чу, -чыш, -чыць; -чаны; зак., каго-што.

1. Давесці да канца, завяршыць пачатае.

Д. крыць страху.

2. Дабіць, даканаць, прыкончыць (разм.).

Д. параненага звера.

|| незак. дако́нчваць, -аю, -аеш, -ае.

жа́бры, -аў, адз. жа́бра, -ы, ж.

Органы дыхання рыб і некаторых водных жывёлін.

◊

Узяць за жабры каго-н. — прымусіць да чаго-н.; паставіць у бязвыхаднае становішча.

|| прым. жа́бравы, -ая, -ае.

нара́іць, -а́ю, -а́іш, -а́іць; -а́й; зак.

1. каго-што. Параіць, парэкамендаваць для якой-н. мэты.

Н. добрага печніка.

2. з інф., каму і без дап. Даць параду зрабіць што-н.