ува́га ж., в разн. знач. внима́ние ср.;
звярну́ць ~гу на я́касць — обрати́ть внима́ние на ка́чество;
карыста́цца ўва́гай — по́льзоваться внима́нием;
ва́рты ўва́гі — заслу́живающий внима́ния;
◊ быць у цэ́нтры ўва́гі — быть в це́нтре внима́ния;
вы́пусціць (упусці́ць) з-пад ~гі — упусти́ть, вы́пустить из ви́ду;
мець на ўва́зе: — а) име́ть в виду́; б) име́ть на приме́те;
прыня́ць пад ~гу — приня́ть во внима́ние; взять в расчёт;
браць пад ~гу — принима́ть к све́дению, брать на заме́тку;
нуль ~гі — ноль внима́ния;
пакі́нуць без ~гі — оста́вить без внима́ния;
Ува́га! — Внима́ние!
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (актуальны правапіс)
нара́, ‑ы; мн. норы, нор; ж.
Паглыбленне пад зямлёй, часта з некалькімі хадамі, якое вырыта жывёлінай і служыць ёй жыллём. Барсуковая нара. Мышыныя норы. □ [Ракі] мясціліся ў старых карчах, а то глыбока пад берагам, у спецыяльных норах-пячурках. Лынькоў. А нара мае два выхады: адзін наверх, а другі пад ваду. Маўр. // Ход ці паглыбленне, зробленае з якой‑н. мэтай. Саўка звярнуў з дарогі, пайшоў пад стог і спыніўся. Тут можна і адпачыць. Выскуб у стозе нару і зашыўся ў .. сена. Колас. // перан. Разм. Пра малое, цёмнае памяшканне, жыллё. [Гурын] амаль нікуды не вылазіць са сваёй нары — баіцца спаткацца з былымі таварышамі. Машара.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
адгарну́ць, ‑гарну, ‑гарнеш, ‑гарне; зак., што.
1. Адгрэбці, адсунуць убок. Адгарнуць жар у печцы. □ Саўка прылёг, адгарнуў ад каменя зямлю і памаленьку выкаціў яго з-пад падрубы. Колас. [Піліп Андрэевіч:] — Пад’ехалі мы.. да яго, адгарнулі траву ў лодцы, а ў .. [Сенькі] там не менш трох пудоў рыбы ляжыць. Краўчанка.
2. Адсунуць, адхіліць, адвесці ўбок. Добра было б адгарнуць з вачэй валасы, прыпусціцца да першага дрэва бягом, каб схавацца пад ім ад дажджу. Брыль. // Адагнуць, адвярнуць (пра адзежу і пад.). Кудзіш асцярожна, следам за Ігнатавай рукой, намацаў рану, адгарнуў каўнер кашулі. Галавач.
3. Разгарнуць, адкрыць (кнігу, сшытак і пад.); павярнуць з аднаго боку на другі (старонку). Хлапчук дастаў з-пад канапы брудны, патрапаны альбом, адгарнуў вокладку. Асіпенка.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
вы́біць, -б’ю, -б’еш, -б’е; -біты; зак.
1. каго-што. Ударам выдаліць; з боем выгнаць, адцясніць.
В. акно.
В. ворага з горада.
В. з каляіны (перан.: парушыць прывычны спосаб жыцця).
2. што. Ударамі ачысціць ад пылу.
В. дыван.
3. што. Ударамі зрабіць паглыбленне ў чым-н.; вычаканіць.
В. медаль.
4. што. Знішчыць градам, вытаптаць і пад. (пасевы, поле і г.д.).
Град выбіў жыта.
В. сцежку ў жыце.
5. што. З цяжкасцю дамагчыся атрымання чаго-н. (разм.).
В. дадатковыя сродкі.
|| незак. выбіва́ць, -а́ю, -а́еш, -а́е.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)
пяцёра, пяцяры́х, пяцяры́м, пяцяры́мі, ліч. зб.
Пяць (падліковага значэння не мае; ужыв. з назоўнікамі мужчынскага і агульнага роду, што абазначаюць асоб, з разам узятымі асабовымі назоўнікамі мужчынскага і жаночага роду, з назоўнікамі мн. л., якія абазначаюць жывых істот абодвух полаў, з ас. займ. ў мн. л. і без залежнага слова).
П. мужчын. П. сірот.
Іх там працуе п.: два мужчыны і тры жанчыны. П. свіней. П. сутак. П. калёс. П. ботаў. П. рукавіц.
◊
За пяцярых (працаваць, есці і пад.) — вельмі многа.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)
вадзі́цель, ‑я, м.
Той, хто кіруе самаходнай машынай (аўтамабілем, танкам, катэрам і пад.). Вадзіцель павысоўваліся з кабін, сям-там выйшлі з машын пасажыры. Лынькоў.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
клешчына́, ‑ы́; мн. кляшчы́ны (з ліч. 2, 3, 4 клешчыны́), кляшчы́н; ж.
Адна з дзвюх драўляных частак хамута, якія сцягваюцца пад шыяй каня супоняй.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
паадсыпа́ць, ‑аю, ‑аеш, ‑ае; зак., што.
Адсыпаць нейкую колькасць чаго‑н. з усіх або многіх месц, сховішчаў і пад. Паадсыпаць муку з усіх мяшкоў.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
расхо́дзіны, ‑дзін; адз. няма.
Разм. Разыход людзей з якога‑н. сходу, бяседы і пад. Перад расходзінамі Ігнася паклікалі да сябе Люба з Ларысай. Мурашка.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
рэпатрыі́равацца, ‑руюся, ‑руешся, ‑руецца; зак. і незак.
1. Вярнуцца (варочацца) на радзіму з эміграцыі, з палону і пад.
2. толькі незак. Зал. да рэпатрыіраваць.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)