Ты́чаць ‘соваць, усоўваць, тыкаць’, ты́чыць ‘торкаць, уторкваць’ (ТС), ты́чяті ‘соваць, даваць’ (беласт., Сл. ПЗБ). Да тыкаць (гл.) паводле магчымага чаргавання ў прасл.*tykēti > *tyčeti > *tyčati ‘усоўваць, тыкаць’. Сюды ж ты́чма ‘не адыходзячы ад каго-небудзь, увесь час папікаючы’: тычма тырчыш (Нас.); як кантамінацыя з тырчма тырчаць (гл. тырчаць) з заменай першага спалучэння сінанімічным.
*Тыча́ць, тычя́ти ‘тырчаць’ (Клім.), тичйа́ти ‘тс’ (Горбач, Зах.-пол. гов.). Параўноўваюць са старым серб.тичати, харв.tičati ‘хавацца’, ‘здзіўляцца’, ‘сядзець на кутніках’, славен.tičáti ‘знаходзіцца, быць, тырчаць’, што выводзіцца з прасл.*tyčati, якое з *tykati ‘ўтыкаць, затыкаць’, ‘калоць, басціся’ (Сной₂, 763). Бязлай (4, 179) славен.tyča̋ti ‘быць заткнутым, утыкнутым’ трактуе як эсіў прасл.*ty̋kati ‘датыкацца, калоць, басціся’, які з’яўляецца ітэратывам ад *tъknǫti ‘тс’. Магчыма, да папярэдняга слова. Гл. таксама тыкаць.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
bet2[bet]v.(bet)
1. (on/against) ісці́ ў закла́д
2.infml быць перакана́ным (у чым-н.);
I bet we’re too late. Пэўна, мы спазняемся.
♦
You bet!AmE А як жа!; Яшчэ б!; Вядома!;
bet one’s life (on smth.) ≅ руку́ на адцён дава́ць; быць абсалю́тна перакана́ным (у чым-н.)
Англійска-беларускі слоўнік (Т. Суша, 2013, актуальны правапіс)
hire2[ˈhaɪə]v.
1. браць напрака́т, зніма́ць, здыма́ць;
hire a bicycle/video браць на прака́т веласіпе́д/ві́дэа;
hire a room зніма́ць пако́й
2. найма́ць, браць на пра́цу;
hire a worker наня́ць рабо́чага
hire out[ˌhaɪərˈaʊt]phr. v. здава́ць унаём, дава́ць напрака́т;
hire oneself out to smb. найма́цца да каго́-н. на пра́цу
Англійска-беларускі слоўнік (Т. Суша, 2013, актуальны правапіс)
oath[əʊθ]n. (pl.oaths)
1. прыся́га, кля́тва;
the Hippocratic oath кля́тва Гіпакра́та;
a solemn oath урачы́стая кля́тва;
an oath of allegiance прыся́га на ве́рнасць;
take/swear an oathдава́ць кля́тву/прыся́гу, прысяга́ць;
break an oath паруша́ць кля́тву
2.dated праклён, ла́янка
♦
(be) on/under oathlaw (быць) пад прыся́гай
Англійска-беларускі слоўнік (Т. Суша, 2013, актуальны правапіс)
animate
[ˈænɪmeɪt]1.
v.t.
1) ажыўля́ць, бадзёрыць
2) падбадзёрваць, узбуджа́ць
3) натхня́ць, дава́ць натхне́ньне; заахво́чваць
4) ру́хаць
Windmills are animated by the wind — Ветракі́ ру́хаюцца ве́трам
2.[ˈænɪmət]
adj.
ажы́ўлены; жывы́
animate being — жыва́я істо́та
Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс)
со́ваць
1. stécken vt;
со́ваць рукі́ ў кішэ́ні die Hände in die Táschen stécken;
усю́ды со́ваць свой нос séine Náse in álles [überall] hinéinstécken
Беларуска-нямецкі слоўнік (М. Кур'янка, 2010, актуальны правапіс)
спускв разн. знач. спуск, род. спу́ску м.;
спуск с горы́ спуск з гары́;
спуск шлю́пки спуск шлю́пкі;
спуск фла́га спуск сця́га;
спуск воды́ из пруда́ спуск вады́ з са́жалкі;
нажа́ть на спуск наці́снуць на спуск;
◊
не дава́ть спу́ска не дава́ць спу́ску;
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
бала́ст, ‑у, М ‑сце, м.
1. Груз, які забяспечвае ўстойлівасць і асадку карабля, а таксама груз для рэгулявання вышыні палёту аэрастата. Скінуць баласт.// Дамешка да лёгкага, дробнага насення або мінеральнага ўгнаення, якая забяспечвае раўнамерны пасеў.
2.перан. Пра што‑н. лішняе, непатрэбнае. Кнігі такога парадку, не асветленыя ўласным бачаннем і перажываннем, а выдуманыя ад пачатку да канца, — цяжкі баласт.Лужанін.// Пра чалавека, які не прыносіць карысці. [Нявідны:] — Задача сходу — разгарнуць работу.. Арганізаваць партызанскі актыў, іначай вы не людзі змагання,.. а мёртвы баласт.Колас.
3.Спец. Верхні слой чыгуначнага палатна з шчэбеню, гравію, шлаку, які надае ўстойлівасць рэйкавай каляі. А вось.. насып пачаў прасадку даваць... Баластам выціскае гэты грунт...Шынклер.
[Гал. ballast.]
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
ло́пацца, ‑аецца; незак.
1.Даваць трэшчыны, разломвацца, раздзірацца; трэскацца. Лопаецца скура на руках. Лёд лопаецца. □ Лопаліся шыбы вокнаў, і з іх вырывалася клубы дыму і языкі полымя.Лупсякоў.Уначы ад марозу лопаліся бярвенні ў сценах.Хомчанка.// Ірвацца з трэскам. Струны лопаюцца. Трос лопаецца.// Трэскаючыся, распадацца. На ўзгорках ужо зусім суха. Лопаюцца прыгрэтыя сонцам пупышкі арэшніку.Жычка.// Выбухаць, разрывацца (пра бомбы, снарады, міны і пад.). Снарады сталі густа, са скрогатам лопацца над танкамі.Мележ.// Надзімаючыся, разрывацца і знікаць. У лужынах на асфальце ўсхопліваліся і, праплыўшы крыху, лопаліся бурбалкі.Карпаў.
Лопацца са смеху — тое, што і паміраць са смеху (гл. паміраць).
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
га́сіць, га́шу, га́сіш, га́сіць; незак.
Разм. З размаху біць, удараць па чым‑н. Мяняліся .. [рабочыя] ўсё часцей і часцей, малатабоец усё шпарчэй і мацней гасіў з-за вуха молатам.Чорны.
гасі́ць, гашу́, га́сіш, га́сіць; незак., што.
1. Спыняць гарэнне; тушыць. Гасіць агонь. □ Маці чакала сына і не гасіла лямпы.Каваль.
2.перан. Не даваць развівацца чаму‑н.; заглушаць (жаданні, пачуцці). Гасіць усмешку. □ [Аксіння] рашыла ісці напрамую і гаварыць так, каб Палікарпаўна не магла гасіць яе словы жартамі.Кулакоўскі.
3. Рабіць што‑н. несапраўдным; пагашаць. Гасіць доўг. Гасіць паштовыя маркі.
4. Памяншаць ці ліквідаваць што‑н., аслабляць дзеянне чаго‑н. Гасіць хістанні.
•••
Гасіць вапну — змешваць едкую (нягашаную) вапну з вадой, каб атрымаць будаўнічую вапну.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)