◎ Мялён ’млён’ (Гарэц., Др.-Падб., Касп., Сл. ПЗБ), міёр. ’чалавек, які многа есць’ (З нар. сл.), валож. ’балбатун’ (Сл. ПЗБ). Да млён (гл.). Карэннае ‑я‑ другаснае (пад уплывам меле, мелюць).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
*Ляшча́начка, крыч. лешча́начка ’невялікая прыбудоўка ля пуні, у якой захоўваецца сена’ (ДАБМ, к. 236). Утворана ад прыметніка ⁺ляшчаны, які з ле́ска 1 (гл.). Прыбудоўка як прымітыўнае збудаванне рабілася з арэшніку.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Мазлі́вы ’маркі, які лёгка пэцкаецца’ (ТСБМ; дзярж., Жыв. сл.) — рэгіянальнае ўтварэнне ад асновы маз‑ і суф. ‑лів‑ы. Аднак тураў. мазлі́ву мае іншую семантыку — ’капрызны, спешчаны’ (ТС). Гл. маза 2.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Маку́лінка ’макавінка’, ’крупінка, дробязь, драбніца’ (ТС, Нар. Гом.). Да мак (гл.). Адыменнае ўтварэнне з памяншальным суф. ‑ул‑ін‑к‑а, які з ‑ulʼа (Слаўскі, SP, 1, 110). Пар. таксама магу́лінка.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Мармы́рак ’таўстаморды чалавек, які стаіць нерухома і, мармычучы, лыпае вачыма або вытрэшчвае іх’ (полац., Нар. лекс.). У выніку прыпадабнення р…л > р…р з мармыль (гл.) пры дапамозе суфікса ‑ак.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Выленга́цца ’аддавацца ляноце’ (Нас.), выланга́цца ’вылежвацца’ (Юрч.). Укр. дыял. вылінга́тися ’тс’. Запазыч, з польск. wylęgiwać się ’тс’. Памылкова Рудніцкі (1, 389), які выводзіць ад wylęgiwać się ’выхадзіць, вылуплівацца (аб птушанятах)’.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Высачыня́ (БРС, Шат., Касп., Мядзв.), высачэ́нь (Бяльк.). Укр. височи́на, височиня́, височи́нь. Ад высокі з суф. ‑іна, ‑ень; нʼ з суф. ‑ыня (параўн. гаспадыня), які з ‑ынʼі (Карскі 2-3, 28).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Вярце́нне ’вярчэнне (станка)’ (КТС, Ц. Гартны), укр. вертіння ’вярчэнне, свідраванне’, рус. вертение ’вярчэнне’ — рэгулярны аддзеяслоўны назоўнік, які, аднак, у літаратурнай мове не замацаваўся. Да вярце́ць (гл.). Параўн. таксама вярчэнне (гл.).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Бараві́нка гатунак яблыкаў’ (БРС). Відаць, з рус. борови́нка ’тс’ (лічыцца, што назва ўзнікла ад імя тульскага садавода Бравіна, які вывеў гэты сорт). Гл. Фасмер, 1, 195; Шанскі, 1, Б, 170.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Вадзянікі́ ’стан непрытомнасці’ (Касп.). Звязана з вадзяні́к ’дух, які жыве ў вадзе або ў лесе’: перанос назвы духа на стан чалавека. Параўн. кадук ’злы дух’ і кадук ’эпілепсія, падучая хвароба’.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)