за́йздрасць, ‑і, ж.

Пачуццё незадаволенасці і раздражнення, выкліканае перавагамі, поспехамі, дабрабытам іншых; жаданне мець тое, што маюць другія. — Ты мяне ўсюды абганяеш, — гаварыла Галіна Святлане з лёгкай зайздрасцю. Шахавец.

•••

Лопнуць ад зайздрасці гл. лопнуць.

На зайздрасць — так (такі і пад.), што можна пазайздросціць.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

атрафі́равацца, ‑руецца; зак. і незак.

Зменшыцца (змяншацца), страціць (страчваць) жыццяздольнасць (пра органы, часткі жывога арганізма). Я ўжо гадоў дзесяць не адчуваю пахаў. Калі хадзіў у школу, часта прастуджваўся, мае органы [нюху] атрафіраваліся, і цяпер пахла што ці смярдзела, а для мяне ўсё роўна. Карпюк.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

безбіле́тны, ‑ая, ‑ае.

Які не мае білета (у 1 знач.). Безбілетны пасажыр. / у знач. наз. безбіле́тны, ‑ага, м. [Наста:] — А памятаеш [Васіль], як першы раз на поўным хаду садзіўся ў мой вагон? Памятаеш? Хацелася высадзіць цябе, безбілетнага, дык ты ледзь не з’еў мяне. Карамазаў.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

вы́печка, ‑і, ДМ ‑чцы, ж.

1. Дзеянне паводле дзеясл. выпякаць — выпечы (у 1, 2 знач.).

2. Якасць выпечанага, спечанага. [Гаспадар:] — Глядзіце ў мяне — старайцеся! Выпечка павінна быць добрая... Бядуля.

3. Тое, што выпечана, спечана пякарняй, заводам за пэўны час; выпечаная прадукцыя. Дзённая выпечка.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

адтараба́ніць, ‑ню, ‑ніш, ‑ніць; зак., каго-што.

Разм. Адцягнуць, завалачы куды‑н. што‑н. [Майбарада:] — Адтарабанілі мы.. [машыну] тады ў механічную майстэрню ў саўгас, заключылі ўмову на капітальны рамонт. Скрыган. // Завезці, адвезці. Позняй восенню бацька запрог каня і адтарабаніў мяне ў вёску Цюцькі. Сабаленка.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

адары́ць, адару, адорыш, адорыць; зак., каго.

1. Тое, што і абдарыць. І [зямля] адарыла пладамі багатымі Працавітыя рукі шчаслівых людзей. Грахоўскі. / у перан. ужыв. Дзяўчына адарыла мяне цёплай усмешкай. Даніленка.

2. перан. Багата надзяліць якімі‑н. якасцямі, здольнасцямі, уласцівасцямі. Прырода адарыла яго паэтычным талентам.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

дзераве́ншчына, ‑ы, ж.

Разм. пагард. Пра недасведчанага, праставатага чалавека; яго нявыхаванасць. Сам Міхалка, калі ён выпадкам запытае, чаго ён стаіць на каленках, тлумачыць так: — Я яшчэ — «дзеравашчына», не знаю гарадскіх парадкаў і кепска трымаю сябе. От з мяне і выбіваюць, «дзеравеншчыну». Колас.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

жані́ць, жаню, жэніш, жэніць; заг. жані; незак., каго, з кім і без дап.

Шлюбам злучаць у пару для сямейнага жыцця, рабіць жанатым (пра мужчыну). — Ці не думаеш, бабка, ты жаніць мяне? — Самі, панічок, жаніцеся... Колас. Сусед Ануфрэй жэніць свайго старэйшага сына. Бядуля.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

малайчы́на, ‑ы, ДМ ‑у, Т ‑ам, м.; ДМ ‑е, Т ‑ай (‑аю), ж.

Разм. Тое, што і маладзец (у 1, 2 знач.). [Турсевіч:] — Ну, і малайчына! Далі-бог, маладзец... Я, па праўдзе сказаць, і думаў, што ты павінен праведаць мяне... Колас.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

неаб’екты́ўнасць, ‑і, ж.

1. Уласцівасць неаб’ектыўнага. Неаб’ектыўнасць заўваг.

2. Неаб’ектыўныя адносіны да каго‑, чаго‑н. Такіх апавяданняў, у якіх наглядаецца празмерная трагічнасць, што вядзе да неаб’ектыўнасці і скажэння рэальнага жыцця, у Змітрака Бядулі адно-два. Каваленка. [Удалаў:] — Ты мяне абзінавачваеш у неаб’ектыўнасці. Гурскі.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)