Verbum

улу́каткі, прысл.

Абл. Зігзагам. [Камяк] круціўся ў паветры, ляцеў не па прамой, а неяк улукаткі, як падае ліст з дрэва пры ціхай пагодзе. Дамашэвіч. Абмінаючы лужыны, хлапчук бег улукаткі па двары. Пальчэўскі.

чарано́, ‑а, н.

Абл. Чарэнь (у 1 знач.). У пасялкоўца Цімоха Бабуры здарылася бяда ў хаце: у печы правалілася чарано. Колас. Стары варочаўся на печы і плечы грэў на чаране. Гаўрусёў.

чаро́н, чарана, м.

Абл. Тое, што і чарэнь. Гаспадыня паліла ў печы, чарон награваўся і рабілася горача. Шамякін. Маладзейшыя бавілі час у гаворках, старэйшыя цэлымі днямі грэліся, спалі на чаранах. Мележ.

шы́галле, ‑я, н., зб.

Абл. Ігліца. Хоць дождж і ў лесе вымачыў зямлю, але пад шатамі вялікіх дрэў было не мокра, прынамсі, шыгалле, якое ляжала тут скрозь, заставалася амаль сухое. Чыгрынаў.

ві́скуцень, ‑кутня, м.

Абл. Вісклівы, пранізлівы вецер. Як можна сагрэцца ў такі віскуцень, як трымаць у руках зброю, як дыхаць? Кулакоўскі. [Віктар:] — Акалеў на гэтым віскутні. Здаецца, і кажушок цёплы, а прабірае. Лобан.

во́сілка, ‑і, ДМ ‑лцы; Р мн. ‑лак; ж.

Абл. Дужка вядра, чайніка, бітона і пад. [Міша] адышоўся на некалькі крокаў ад прылаўка і спыніўся, трымаючы на гэты раз бітончык за восілку. Пальчэўскі.

аўдо́тка, ‑і, ДМ ‑тцы; Р мн. ‑так; ж.

1. Начная птушка атрада сеўцападобных з шэра-пясчаным апярэннем, якая сустракаецца на поўдні Беларусі.

2. Абл. Назва невялікай азёрнай рыбкі; род дробнай плоткі.

гідлі́васць, ‑і, ж.

Абл. Уласцівасць гідлівага; агіда да каго‑, чаго‑н. Раптам з глухой чорнай бездані [калодзежа].. з фыркатам кінуўся ў бакі дзікаваты каціны вывадак. Сотнікаў ненавідзеў катоў і з гідлівасцю адхіснуўся. Быкаў.

жалязня́к ​¹, жалезняку, м. (толькі з азначэннем).

Жалезная руда. Буры жалязняк. Чырвоны жалязняк. Магнітны жалязняк.

жалязня́к ​², жалезняка, м.

Абл. Рыдлёўка. — Поле сваё яна жалезняком ускапала? Ускапала... Зямлянку сабе зрабіла? Зрабіла... Сачанка.

засляпі́цца, ‑сляплюся, ‑слепішся, ‑слепіцца; зак.

Абл. Заплюшчыць вочы; зажмурыцца. Спачатку хаваліся Марына і Ала, а Гэлька шукала іх. Потым прыйшла Марынчына чарга. — Засляпіся, — закамандавалі ёй сяброўкі. — Каб мы паспелі добра схавацца. Лужанін.