Verbum

касмапаліты́зм, -у, м.

1. Ідэя сусветнага грамадзянства, якая ставіць агульначалавечыя інтарэсы і каштоўнасці вышэй за інтарэсы асобнай нацыі або ўвогуле адмаўляе паняцце нацыянальных традыцый і нацыянальнай культуры.

2. Ідэалогія, светапогляд, згодна з якім усе народы належаць да адной супольнасці, заснаванай на агульнай маралі.

|| прым. касмапаліты́чны, -ая, -ае.

інсцэні́раваць, -рую, -руеш, -руе; -руй; -раваны; зак. і незак., што.

1. Прыстасаваць (прыстасоўваць) для пастаноўкі на сцэне тэатра або ў кіно.

І. раман.

2. перан. Прытворна зрабіць (рабіць) што-н.

І. непрытомнасць.

|| наз. інсцэніро́ўка, -і, ДМ -ро́ўцы, мн. -і, -ро́вак, ж.

|| прым. інсцэніро́вачны, -ая, -ае.

вы́хадзіць¹, -джу, -дзіш, -дзіць; -джаны; зак. (разм.).

1. што. Абысці пехатой многія мясціны.

В. усе навакольныя лясы.

2. без дап. Прахадзіць які-н. час.

Выхадзіў палавіну дня.

3. што. Дабіцца чаго-н., доўга або неаднаразова ходзячы.

Нічога мы там не выхадзілі.

|| незак. выхо́джваць, -аю, -аеш, -ае.

га́ма¹, -ы, мн. -ы, гам, ж.

1. Паслядоўны рад музычных гукаў, які павышаецца або паніжаецца ў межах адной ці некалькіх акта́ў.

Мінорная г.

2. перан., чаго. Паслядоўны рад аднародных, але па-рознаму зменлівых якасцей, з’яў.

Г. фарбаў.

Г. гукаў.

|| прым. га́мавы, -ая, -ае (да 1 знач.).

буржуазі́я, -і, ж.

Грамадскі клас, які валодае сродкамі вытворчасці, ідэямі і навыкамі для арганізацыі рыначнай гаспадаркі і жыве за кошт наёмнай працы.

○

Дробная буржуазія — дробныя ўласнікі, якія валодаюць сродкамі вытворчасці і карыстаюцца наёмнай працай у нязначнай ступені або зусім не карыстаюцца ёю.

|| прым. буржуа́зны, -ая, -ае.

варо́на, -ы, мн. -ы, -ро́н, ж.

1. Птушка сямейства крумкачовых з чорна-шэрым або чорным апярэннем.

2. перан. Пра нерастаропнага, нехлямяжага чалавека (разм.).

◊

Белая варона — пра чалавека, які рэзка выдзяляецца чым-н. сярод іншых.

Варон лічыць — быць разявакам.

|| зб. вараннё, -я́, н. (да 1 знач.).

Наляцела в.

вары́цца, вару́ся, ва́рышся, ва́рыцца; незак.

1. Гатавацца кіпячэннем на агні.

Булён варыцца.

Бульба варыцца.

2. Падвяргацца апрацоўцы шляхам кіпячэння, плаўлення.

Клей варыцца.

Сталь варыцца.

◊

Варыцца ў сваім (уласным) саку — жыць або працаваць, не падтрымліваючы сувязі з іншымі, не выкарыстоўваючы іх вопыт.

|| зак. звары́цца, звару́ся, зва́рышся, зва́рыцца.

аслабані́цца, -баню́ся, -бо́нішся, -бо́ніцца; -бо́німся, -бо́ніцеся, -бо́няцца; -баніся́; зак. (разм.).

1. (1 і 2 ас. не ўжыв.). Стаць свабодным, парожнім, нікім або нічым не занятым.

Кватэра аслабанілася.

Посуд аслабаніўся.

2. Вызваліцца (ад працы, спраў).

А. ад абавязкаў.

|| незак. аслабаня́цца, -я́юся, -я́ешся, -я́ецца.

|| наз. аслабане́нне, -я, н.

ачко́, -а́, мн. -і́, -о́ў, н.

1. Значок на ігральнай карце або косці, які абазначае яе вартасць і значэнне ў гульні.

2. Адзінка падліку выйгрышаў у спаборніцтвах, у спартыўных гульнях.

Набраць большую колькасць ачкоў.

3. Від азартнай карцёжнай гульні.

Гуляць у а.

|| прым. ачко́вы, -ая, -ае.

балбата́ць, -бачу́, -бо́чаш, -бо́ча; -бачы́; незак. (разм.).

1. што і без дап. Гаварыць несупынна, невыразна, а таксама займацца пустымі размовамі.

Б. лягчэй, чым рабіць.

2. перан. Булькаць — пра ваду, што бяжыць або кіпіць.

|| аднакр. балбатну́ць, -ну́, -не́ш, -не́; -нём, -ня́це, -ну́ць; -ні́.

|| наз. балбата́нне, -я, н.