Verbum

напярэ́ймы, прысл. і прыназ. (разм.).

1. прысл. 3 мэтай перахапіць каго-, што-н., рухаючыся яму насустрач; наперарэз.

Бегчы н.

2. прыназ. з Д. Ужыв. для ўказання на асобу або прадмет, якім імкнуцца зайсці наперад, каб перахапіць іх.

Бегчы н. ўцекачу.

напя́цца, -пну́ся, -пне́шся, -пне́цца; -пнёмся, -пняце́ся, -пну́цца; -пя́ўся, -пя́лася; -пні́ся; зак.

1. (1 і 2 ас. не ўжыв.). Стаць тугім, нацягнуцца.

Трос напяўся.

Мускулы напяліся.

2. Сабраўшы ўсе фізічныя сілы, напружыцца.

|| незак. напіна́цца, -а́юся, -а́ешся, -а́ецца.

напя́ць, -пну́, -пне́ш, -пне́; -пнём, -пняце́, -пну́ць; напя́ў, -пя́ла; -пні́; -пя́ты; зак., што.

1. Нацягнуўшы, зрабіць тугім або туга замацаваць.

Н. лейцы.

Н. струны на скрыпцы.

2. Надзець што-н., нацягнуць (разм.).

Н. боты.

|| незак. напіна́ць, -а́ю, -а́еш, -а́е.

|| наз. напіна́нне, -я, н. (да 1 знач.).

напячы́, -пяку́, -пячэ́ш, -пячэ́; -пячо́м, -печаце́, -пяку́ць; напёк, -пякла́, -кло́; -пячы́; -пе́чаны; зак.

1. чаго. Спячы нейкую колькасць.

Н. пірагоў.

2. што. Моцна нагрэць, перагрэць на сонцы, печы і пад. (разм.).

Н. ногі на пяску.

3. каго-што. Апячы крапівой; наджаліць (пра насякомых; разм.).

|| незак. напяка́ць, -а́ю, -а́еш, -а́е.

напячы́ся, -пяку́ся, -пячэ́шся, -пячэ́цца; -пячо́мся, -печаце́ся, -пяку́цца; напёкся, -пякла́ся, -кло́ся; -пячы́ся; зак. (разм.).

Моцна нагрэцца, перагрэцца на сонцы, печы і пад.

Н. на пляжы.

нара́, -ы́, мн. но́ры і (зліч. 2, 3, 4) нары́, нор, ж. Паглыбленне пад зямлёй, часта з некалькімі хадамі, якое вырыта жывёлінай і служыць ёй жыллём.

Барсукова н.

|| памянш. но́рка, -і, ДМ -рцы, мн. -і, -рак, ж.

нарабава́ць, -бу́ю, -бу́еш, -бу́е; -бу́й; -бава́ны; зак., што і чаго.

Рабуючы, прысвоіць; награбіць многае.

Н. каштоўнасцей.

нарабі́цца, -раблю́ся, -ро́бішся, -ро́біцца; зак.

1. Парабіць уволю; напрацавацца.

2. (1 і 2 ас. не ўжыв.). Здарыцца, адбыцца (разм.).

Нарабілася бяды.

нарабі́ць, -раблю́, -ро́біш, -ро́біць; -ро́блены; зак., чаго.

1. Зрабіць вялікую колькасць чаго-н.

Н. фотаздымкаў.

2. Зрабіць, учыніць што-н. або многа чаго-н. (звычайна дрэннага, непрыемнага і пад.).

Н. глупства.

Н. памылак.

3. Зрабіць вязаннем нейкую колькасць (разм.).

Н. панчох, шкарпэтак.

|| незак. нарабля́ць, -я́ю, -я́еш, -я́е (да 1 і 3 знач.).

нараві́сты, -ая, -ае.

1. 3 норавам (звычайна пра коней).

Н. конь.

2. Натурысты, капрызны (пра чалавека).

Чалавек з наравістым характарам.

|| наз. нараві́стасць, -і, ж.