пазі́цыя

(лац. positio)

1) становішча, размяшчэнне чаго-н. (напр. шахматная п., мінамётная п.);

2) раён ваенных дзеянняў (напр. агнявая п.);

3) перан. пункт гледжання, думка ў якім-н. пытанні.

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)

Распу́т 1 ’дарога падчас ранняй вясны’: Белы сняжкі разойдуцца, / Быстры рэчкі разальюцца, / Сам к табе прыбуду / Па вялікаму распуту (Кос.). Да распу́цце (гл.) з маскулінізацыяй лексемы (не выключае, што толькі ў песенным ужыванні для захавання рытма і рыфмы) і ўзнаўленнем у сувязі з гэтым гістарычнага ‑т у корані. Параўн. рус. дыял. распу́та ’час, калі дарогі становяцца малапраезнымі; становішча дарог у такі час’.

Распу́т 2 ’распуста, разбэшчанасць’ (Растарг.). Нульсуфіксальны субстантыў ад распу́тный ’разбэшчаны’ (Бяльк.), якое ўтворана ад распу́цін ’свавольнік, лайдак’ (Ян.), роспу́ціца ’распуснік’ (ТС), распу́ціцца ’згінуць (?)’ (Яшк. Мясц.).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

Станьго́м ‘у безвыходнае становішча (пастаўлены)’ (Нас., Яруш., Гарэц., Байк. і Некр.), ‘на дыбкі (аб кані)’ (Нас.), ‘у нерашучасці’: што ты стаў станьгом? (Бяльк.). З станько́м ‘у стаялым становішчы’ (Нік. Очерки) з экспрэсіўным азванчэннем к — г. Рэдкі дэрыват ад ста́нуць ‘стаць’, параўн. наз. стань ‘пост’ (Стан.), дэвербатыў ад гэтага дзеяслова з суф. ‑к‑. Канчатак Т. скл. тут можа быць вынікам аналогіі з прыслоўямі тыпу бяго́м, гл. Карскі 2-3, 75. Параўн. і стальга́, стальго́м ‘стоячы і застыўшы’ (Юрч. Вытв.), магчыма, звязаныя з формай прошлага часу дзеяслова стаць (гл.).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

няпэ́ўны

1. (не заслуживающий доверия) ненадёжный; недостове́рный;

~ныя зве́сткі — ненадёжные (недостове́рные) све́дения;

2. (непрочный) неве́рный, ненадёжный;

н. заро́бак — неве́рный (ненадёжный) за́работок;

3. неопределённый;

~нае стано́вішча — неопределённое положе́ние;

4. нетвёрдый, неуве́ренный;

н. крок — нетвёрдый (неуве́ренный) шаг

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

Áuskunft

f -, -künfte

1) даве́дка, інфарма́цыя

~ éinholen (über A) — наве́сці даве́дкі (аб кім-н., чым-н.)

2) вы́йсце (з становішча)

Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.) 

прыўста́ць разм. sich (ein wénig) erhében*, áufstehen* vi (s); sich (ein wénig) áufrichten vi (s), áufsitzen* vi (s) (з ляжачага становішча);

прыўста́ць на па́льчыкі [ды́бачкі] sich auf die Zéhenspitzen stéllen

Беларуска-нямецкі слоўнік (М. Кур'янка, 2010, актуальны правапіс) 

вае́нны

1. Militär-, Kríegs-, militärisch;

вае́нны час Kríegszeit f -, -en;

вае́нны заво́д Rüstungsbetrieb m -(e)s, -e;

вае́ннае стано́вішча Kríegszustand m -(e)s;

вае́нны саю́з Militä́rbündnis n -ses, -se

Беларуска-нямецкі слоўнік (М. Кур'янка, 2010, актуальны правапіс) 

наця́гнуты, ‑ая, ‑ае.

1. Дзеепрым. зал. пр. ад нацягнуць.

2. перан.; у знач. прым. Які знаходзіцца ў стане напружання. Нацягнутыя нервы не абяцалі нічога добрага. Гартны. Усе маўчалі, і ад гэтага рабілася напружанае, да немагчымасці нацягнутае становішча. Нікановіч.

3. перан.; у знач. прым. Пазбаўлены натуральнасці. Нацягнуты смех. Нацягнутыя паводзіны. // Недружалюбны. Нацягнутыя адносіны.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

неакрэ́сленасць, ‑і, ж.

1. Уласцівасць неакрэсленага. Рамэо-Платонаў пераадольваў неакрэсленасць, расплывістасць многіх сваіх папярэднікаў у гэтай ролі. «Полымя». Атмасферы чагосьці важнага, што мае вось-вось адбыцца, вельмі добра адпавядаюць семантычная неакрэсленасць, трывожнасць мовы. Бярозкін.

2. Неакрэсленае становішча. У гэтай неакрэсленасці была і нейкая свая прываблівасць: цікава ж ведаць, чым яно ўсё скончыцца. Колас.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

асканда́ліць, ‑лю, ‑ліш, ‑ліць; зак., каго.

Паставіць каго‑н. у няёмкае, непрыемнае становішча. [Таня:] — Ён [Павалковіч] пачаў лаяцца з .. [гаспадыняй], як вясковая баба, маўляў, не яе справа: «Не лезьце туды, куды вас не просяць! Вы не ведаеце, якія ў нас адносіны». Чулі? — Раз ён пачаў ужо такое, — абуралася Эма, — дык на ўсю Вільню аскандаліць. Машара.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)