отли́чно
1. нареч., в знач. сказ. ве́льмі до́бра, надзвы́чай до́бра, выда́тна;
отли́чно знать выда́тна (ве́льмі до́бра) ве́даць;
2. в знач. част., разг. (ладно) до́бра, ве́льмі до́бра;
ну вот и отли́чно! ну вось і ве́льмі до́бра!;
3. в знач. сущ., нескл., ср. (отметка) выда́тна;
учи́ться на отли́чно вучы́цца на выда́тна;
получи́ть отли́чно по ру́сскому языку́ атрыма́ць выда́тна па ру́скай мо́ве;
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
та́к-то
1. нареч. (гэ́та) так, так вось; (в сочетании с прил. — сказ.) (гэ́та) такі́, такі́ вось;
та́к-то ты исполня́ешь про́сьбы гэ́та так (так вось) ты выко́нваеш про́сьбы;
он не та́к-то уж добр ён не такі́ ўжо до́бры;
2. част. вось так;
та́к-то бы́ло де́ло вось так была́ спра́ва;
◊
не та́к-то не так ужо́.
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
го́рка I сущ., ж.
1. (уменьш. к гара́) го́рка;
2. (этажерка) го́рка;
3. ж.-д. го́рка
го́рка II нареч.
1. го́рько;
2. го́рько, го́рестно;
1, 2 см. го́ркі;
3. в знач. безл. сказ. го́рько;
у ро́це г. — во рту го́рько;
мне было́ г. і кры́ўдна — мне бы́ло го́рько и оби́дно;
4. в знач. межд., разг. го́рько!;
г.! — крыча́лі малады́м — го́рько! — крича́ли молоды́м
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
даво́лі нареч.
1. с прил. или нареч. дово́льно;
д. вялі́кі — дово́льно большо́й;
д. прыго́жа — дово́льно краси́во;
2. в знач. безл. сказ. дово́льно, доста́точно, хва́тит;
гэ́тага мне д. — э́того мне дово́льно (доста́точно, хва́тит);
3. безл. с инф. или с род. п. (в знач. приказания) дово́льно; доста́точно; хва́тит;
д. дурэ́ць! — дово́льно (хва́тит) шали́ть!;
д. слоў! — дово́льно (доста́точно, хва́тит) слов!;
д.! змо́ўкні! — дово́льно (доста́точно, хва́тит)! замолчи́!
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
ви́дно
1. безл., в знач. сказ. переводится формой глаг. віда́ць с имен., а при отрицании — с род.;
отсю́да всю дере́вню ви́дно адгэ́туль уся́ вёска віда́ць;
из-за горы́ до́ма не ви́дно з-за гары́ до́ма не віда́ць;
2. вводн. сл. віда́ць; (вероятно) напэ́ўна, ма́быць, му́сіць;
дождя́, ви́дно, не бу́дет дажджу́, віда́ць (ма́быць), не бу́дзе;
◊
ви́дно пти́цу по полёту посл. віда́ць па́на па халя́вах;
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
изве́стно
1. безл., в знач. сказ. вядо́ма;
как вам изве́стно як вам вядо́ма;
мне изве́стно э́то (об э́том) мне вядо́ма гэ́та (пра гэ́та);
наско́лько мне изве́стно нако́лькі мне вядо́ма;
2. вводн. сл., разг. вядо́ма; (понятно) зразумела́;
◊
одному́ бо́гу (алла́ху, чёрту и т. п.) изве́стно аднаму́ бо́гу (ала́ху, чо́рту и т. п.) вядо́ма, адзі́н (сам) бог (ала́х, чорт и т. п.) ве́дае;
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
нело́вко
1. нареч. няспры́тна; няўме́ла; нязгра́бна; няскла́дна; сарамлі́ва;
2. нареч. няёмка; нязру́чна, невыго́дна;
3. нареч. няўда́ла, няўда́чна, нятра́пна;
4. нареч. няёмка;
чу́вствовать себя́ нело́вко адчува́ць сябе́ няёмка (нязру́чна); см. нело́вкий;
5. безл., в знач. сказ. няёмка, нязру́чна, невыго́дна; (нехорошо) нядо́бра; (совестно) со́рамна;
мне нело́вко сиде́ть мне няёмка (нязру́чна, невыго́дна) сядзе́ць;
нело́вко спра́шивать няёмка пыта́цца;
мне ста́ло нело́вко мне ста́ла няёмка (со́рамна);
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
подчиня́ть несов.
1. (покорять) пакара́ць;
2. (ставить в зависимость) падпарадко́ўваць;
подчиня́ть своё поведе́ние устано́вленным пра́вилам падпарадко́ўваць свае́ паво́дзіны вы́значаным пра́вілам;
подчиня́ть кого́-л. своему́ влия́нию падпарадко́ўваць каго́-не́будзь свайму́ ўплы́ву;
подчиня́ть зако́ну падпарадко́ўваць зако́ну;
3. (ставить под непосредственное руководство — по службе, работе) паднача́льваць;
4. грам. падпарадко́ўваць;
одно́ гла́вное предложе́ние мо́жет подчиня́ть себе́ не́сколько прида́точных адзі́н гало́ўны сказ мо́жа падпарадко́ўваць сабе́ не́калькі дада́ных;
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
по́лно нареч., в знач. сказ., разг. и частица (довольно, хватит) го́дзе, хо́піць, до́сыць; (перестань, брось) кінь; (перестаньте, бросьте) кі́ньце; (что ты говоришь!) што ты (ка́жаш)!; (что вы говорите!) што вы (ка́жаце)!;
по́лно вам пла́кать! го́дзе (хо́піць, до́сыць) вам пла́каць!;
по́лноте ссо́риться! го́дзе (хо́піць, до́сыць, кі́ньце) свары́цца!;
по́лно, пра́вда ли? кі́нь(це), хі́ба гэ́та пра́ўда?;
и по́лно! і го́дзе!, і то́лькі!
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
склада́ны, ‑ая, ‑ае.
1. Які складаецца з некалькіх частак, элементаў; састаўны. Складаны сказ. Складанае рэчыва. Складаныя лікі. □ Пэўная колькасць складаных слоў была запазычана старабеларускай мовай з іншых моў. Гіст. лекс. бел. мовы.
2. Які з’яўляецца сістэмай многіх узаемазвязаных частак. Сельская гаспадарка — жывы і вельмі складаны арганізм. Дуброўскі. / Пра машыны, механізмы. На вачах Ігната пашыраўся завод, на якім вырабляліся цяпер самыя складаныя станкі. Лынькоў. Мантажныя работы — наогул нялёгкая аперацыя. Тым больш цяжка зманціраваць такую складаную машыну, як земснарад. Дадзіёмаў. // Мудрагелісты па сваёй будове, форме. Складаны ўзор. Складаны арнамент. □ Трактарысту .. пяць год таму назад.. [граніца] ўяўлялася ледзь не кітайскай сцяной, або, па меншай меры, нейкай складанай камбінацыяй з калючага дроту. Брыль.
3. Які характарызуецца сукупнасцю звязаных паміж сабой з’яў, адносін, прыкмет і пад. Пісьменнік стварае складаную сітуацыю, калі два ўласнікі змагаюцца паміж сабою. Адамовіч. Васіль Паўлавіч трошкі з сумам, але і з гонарам успамінае тыя цяжкія, складаныя дні. Кулакоўскі.
4. Які спалучае ў сабе разнастайныя, часта супярэчлівыя бакі, рысы (пра чалавека, яго характар і пад.). Лемяшэвіч выйшаў з абкома са складанымі і супярэчлівымі пачуццямі. Шамякін.
5. Цяжкі для разумення, рашэння, ажыццяўлення і пад. На перапынку Люба разбіралася ў складаным алгебраічным прыкладзе. Васілевіч. Гадоў трыццаць таму назад мнагабор’е лічылася надзвычай складаным відам спаборніцтваў і было пад сілу толькі дарослым. Шыцік. Ніколі раней Якаву Пятровічу не даводзілася рабіць складаных аперацый у такіх дзікіх умовах. Паслядовіч. Задачы перад працаўнікамі гаспадаркі стаяць складаныя. «Звязда».
6. Такі, які можна складваць дзякуючы рухомаму злучэнню частак. Складанае вудзільна. □ Доўга корпаўся [салдат] у кішэні, дастаючы складаны ножык. Лынькоў. Перад .. [прыставам] стаяў маленькі складаны столік. Чорны.
•••
Складанае трайное правіла гл. правіла.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)