пралама́цца, ‑ломіцца; зак.
1. Атрымаць пралом пад цяжарам чаго‑н. Пад танкам жа «271» насціл затрашчаў і праламаўся з аднаго боку. Мележ.
2. Спец. Адхіліцца, змяніць свой кірунак пры пераходзе з аднаго асяроддзя ў другое (пра радыёхвалі, светлавыя, гукавыя і інш. хвалі).
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
шпі́ндэль, ‑я, м.
1. Вал металарэзнага станка з вярчальным рухам. Токар замацаваў у шпіндэлі доўгі вал, уключыў рухавік, і з-пад разца пачала завівацца сіняватая стружка. Чаркасаў.
2. Верацяно ў прадзільнай машыне.
3. Вось якога‑н. механізма, прыстасавання (катушкі, суднавага шпіля і пад.).
[Ням. Spindel.]
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
barrage
[bəˈrɑ:ʒ]
1.
n., esp. Brit., Milit.
1) бара́ж -у́ m., сканцэнтрава́ны абстрэ́л, канана́да f.
2) [ˈbɑ:rɪdʒ] гаць f. (у рацэ́)
2.
v.t.
баражы́раваць, абстрэ́льваць з артыле́рыі
3.
v.i.
быць пад артылеры́йскім агнём
Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс)
пята́, -ы́, ДМ пяце́, мн. пя́ты і (зліч. 2, 3, 4) пяты́, пят, ж.
1. Задняя частка ступні, а таксама частка панчохі, шкарпэткі, якая закрывае яе.
Пяты ныюць (ад хадзьбы). Наступаць на пяты каму-н. (таксама перан.; даганяць).
2. Апорная частка чаго-н. (спец.).
П. дзвярэй.
◊
Ахілесава пята (кніжн.) — найбольш слабае месца каго-, чаго-н. [са старажытнагрэч. міфа пра Ахілеса, які меў толькі адно слабае месца на целе — пяту].
Да пят (разм.) — пра вельмі доўгае, амаль да зямлі адзенне, касу.
З (ад) галавы да пят (разм.) — тое, што і з галавы да ног.
Пад пятой каго або чыёй (разм.) — пад прыгнётам, пад уладай.
Па пятах за кім (разм.) — следам за кім-н., не адстаючы (хадзіць, гнацца).
|| прым. пя́тачны, -ая, -ае (да 1 знач.), пя́тавы, -ая, -ае (да 2 знач.) і пя́тны, -ая, -ае (да 2 знач.).
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)
праслізну́цца, ‑нуся, ‑нешся, ‑нецца; ‑нёмся, ‑няцеся; зак.
Тое, што і праслізнуць. Пакуль маці прыглядаецца да .. [вароны ў небе], Міколка наспявае вылезці з-пад тапчаноў і праслізнуцца ў дзверы пад самымі матчынымі рукамі. Лынькоў.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
вы́пасці, -паду, -падзеш, -падзе; вы́падзі; зак.
1. Вываліцца, упасці адкуль-н.
Пісьмо выпала з кнігі.
Люлька выпала з зубоў.
В. з воза.
2. (1 і 2 ас. не ўжыв.), перан. Знікнуць, страціцца; застацца незаўважаным.
Выпала з памяці тая назва.
Яго збянтэжанасць не выпала з-пад маёй увагі.
3. (1 і 2 ас. не ўжыв.). Пра ападкі: упасці на зямлю.
Уначы выпала раса.
Выпаў ранні снег.
4. безас. Давесціся.
Аднойчы мне выпала схадзіць у музей.
Як выпадзе (як удасца).
5. (1 і 2 ас. не ўжыв.). Удацца, атрымацца.
Выпаў добры ўраджай.
|| незак. выпада́ць, -а́ю, -а́еш, -а́е.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)
заплю́хацца, ‑аюся, ‑аешся, ‑аецца; зак.
Пакрыцца пырскамі (вады, гразі і пад.). Заплюхацца з галавы да ног.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
адпрэпарава́ць, ‑рую, ‑руеш, ‑руе; зак., што.
Вырабіць прэпарат з чаго‑н. (для даследавання, лячэння і пад.).
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
апо́лкавы, ‑ая, ‑ае.
Зроблены з аполкаў. [Мікуць] заехаў пад самы аполкавы хлеў, дзе было гаспадарчае прыладдзе. Чорны.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
кані́стра, ‑ы, ж.
Плоскі бак з герметычнай накрыўкай для захоўвання вадкасцей (бензіну, змазачных масел і пад.).
[Ад англ. canister — бляшанка.]
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)