Verbum

на́фта, ‑ы, ДМ ‑фце, ж.

Мінеральнае вадкае масляністае гаручае рэчыва звычайна цёмна-бурага колеру, якое ўжываецца як паліва, а таксама як сыравіна, з якой атрымліваюць розныя прадукты (бензін, газу, вазелін і пад.).

[Грэч. náphtha ад перс. näft.]

нацюрмо́рт, ‑а, М ‑рце, м.

У выяўленчым мастацтве — малюнак або карціна, на якіх паказаны неадушаўлёныя прадметы ў пэўных суадносінах (кветкі, садавіна, дзічына і пад.). Сцены майстэрні былі скрозь увешаны карцінамі — пейзажамі, нацюрмортамі. Машара.

[Фр. nature morte — мёртвая прырода.]

нашы́йны, ‑ая, ‑ае.

Які носяць на шыі, надзяваюць на шыю. Нашыйныя ўпрыгожанні. □ Нашыйныя грыўні, плечавыя ланцужкі, фібулы, пацеркі, галаўныя прыколкі — усё ажывала пад пяром таленавітага даследчыка, раскрывала сваё часам вельмі тонкае хараство. Ліс.

пасалаве́ць, ‑ею, ‑ееш, ‑ее; зак.

Разм. Зрабіцца невыразным, мутным ад стомленасці, ап’янення і пад. (пра вочы). Вочы ў многіх пасалавелі ўжо, але людзі яшчэ трымаліся, змагаючыся з магутным гіпнозам ад манатоннай прамовы. Паслядовіч.

паўзабы́ты, ‑ая, ‑ае.

Амаль забыты. [Аляксей] спрабаваў адагнаць.. [думкі], расказваў сам сабе паўзабытыя вершы, хаваў галаву пад падушку, але нішто не дапамагала. Мележ. Усё, што было раней, для мяне стала нейкім прыемным паўзабытым сном. Ракітны.

пахава́цца, ‑аецца; ‑аемся, ‑аецеся, ‑аюцца; зак.

Схавацца — пра ўсіх, многіх або ўсё, многае. Навакол было пуста і ціха, нават птушкі і тыя некуды пахаваліся ад спякоты. Шамякін. Пахаваліся званочкі Пад зялёныя лісточкі. Шушкевіч.

неўсталява́ны, ‑ая, ‑ае.

1. Які не зусім сфарміраваўся, склаўся. Ужо трэцюю калыску Насцечка гушкае, мармычучы сабе пад нос яшчэ неўсталяваным, дзіцячым, голасам: «Спі, мой каток, чырвоны раток». Сабаленка.

2. Неўладкаваны, неналаджаны. Неўсталяванае жыццё.

нікелірава́ны, ‑ая, ‑ае.

1. Дзеепрым. зал. пр. ад нікеліраваць.

2. у знач. прым. Пакрыты слоем нікелю. У адным пакоі стаяў шырокі нікеліраваны ложак, а на ім — цэлая гара, аж пад столь, падушак. Арабей.

нырцава́ць, ‑цую, ‑цуеш, ‑цуе; незак.

Разм. Тое, што і ныраць. Хлопцы ўлетку нырцавалі, выхваляючыся адзін перад адным, хто больш прабудзе пад вадою. Сабаленка. Цемра ў нетры нор нырцуе, Навагодні дзень ідзе. А. Александровіч.

першапрахо́дчык, ‑а, м.

Той, хто першы праклаў шлях, даследаваў, асвоіў якія‑н. краіны, тэрыторыі і пад. // Пра таго, хто пракладвае першыя шляхі ў чым‑н., першым асвойвае што‑н. новае. Першапраходчыкі новых трас.