Са́ван ’пахавальны ўбор з белай тканіны для нябожчыка’ (ТСБМ, Мат. Гом.), сава́ны мн. ’тс’ (Байк. і Некр.). Рус. са́ван, ст.-рус., царк.-слав. савань. Праз грэч. σάβανον з сяміцкіх моў, параўн. араб. sabanijjat, г. зн. ’тканіна, якую рабілі ў Сабане каля Багдада’; гл. Міклашыч, 288; Фасмер, 3, 542 з іншай літаратурай.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Трайча́ткі ’Стажары’ (шчуч., Сл. ПЗБ), аднак, зыходзячы з ілюстрацыі да слова (тры зоркі радком ідуць, адна каля аднае), гэта Арыён (а не Плеяды). Відаць, можна гаварыць аб уплыве польскай мовы, параўн. дыял. trojaki, trójki, trzy jutrzenki, trzy gwiazdy w kupie — назвы, звязаныя з лічбай тры (Купішэўскі, Słownictwo, 92–93), гл. трайчак.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Трыпу́цень ‘голуб-вяхір, Palumbus torquatus’ (Мядзв.). Параўн. укр. три́путень, три́потень, а таксама при́путень ‘голуб Columba palumbus L.’, рус. припутень ‘тс’. Ад пры ‘каля’ і пуць ‘шлях, дарога’ — гэта птушка часта водзіцца ля дарог, назва ўтворана аналагічна да ўкр. поруче́йник, побере́жниця, підʼя́лівчак, подборозня́ і інш. (Булахоўскі, Вибр. пр., 3, 227–228).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
adjoin
[əˈdʒɔɪn]
1.
v.t.
прымыка́ць; прыляга́ць; межава́ць
Canada adjoins the United States — Кана́да мяжу́е са Злу́чанымі Шта́тамі
Our garden adjoins the house — Наш сад каля до́му
2.
v.i.
межава́ць
Belarus and Poland adjoin — Белару́сь і По́льшча мяжу́юць
Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс)
берагавы́ Úfer-; Land-; Küsten-; Strand- (пры моры);
берагавы́ ве́цер Küstenwind m -(e)s, -е;
берагава́я ахо́ва Küstenschutz m -es;
берагава́я артыле́рыя вайск Küstenartillerie f -, -ri¦en;
берагава́я паласа́ Küstenstrich m -(e)s (каля мора);
берагавыя ска́лы Küstenklippen pl
Беларуска-нямецкі слоўнік (М. Кур'янка, 2010, актуальны правапіс)
а́стра, ‑ы, ж.
Травяністая дэкаратыўная расліна сямейства складанакветных з буйнымі кветкамі рознай афарбоўкі без паху. На тумбачцы каля ложка хворага ў шкляным збанку стаялі прыгожыя свежыя кветкі — белыя і ружовыя астры, цёмна-карычневыя гваздзікі. Краўчанка.
[Ад грэч. astron — зорка.]
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
адлаві́ць, ‑лаўлю, ‑ловіш, ‑ловіць; зак.
1. Злавіць, вылавіць нейкую частку каго‑н. У 1939 годзе адлавілі каля фермы двух, а ў 1940 годзе шэсць лісянят. В. Вольскі.
2. Скончыць лавіць, перастаць займацца лоўляй каго‑н.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
кабе́рац, ‑рца, м.
Абл. Дыванок пад ногі. На сценах віселі розныя фатаграфіі, малюнкі ў прыгожых аправах, мяккая, абітая чырвоным плюшам мэбля, каберац каля стала, прыгожы абрус, — усё казала за тое, што Грынько жыў панам. Колас.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
каменда́нцкі, ‑ая, ‑ае.
1. Які мае адносіны да каменданта, належыць яму. Каменданцкая служба. Каменданцкі патруль.
2. у знач. наз. каменда́нцкая, ‑ай, ж. Службовае памяшканне каменданта. Каля каменданцкай стаяў натоўп вайскоўцаў. Хадкевіч.
•••
Каменданцкая гадзіна гл. гадзіна.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
катэ́дж, ‑а, м.
Невялікі жылы дом у прыгарадзе, рабочым пасёлку і пад., звычайна з мансардай і зямельным участкам. На ўзлессі, каля самай Дзвіны, з’явіцца яшчэ адна вуліца, забудаваная прыгожымі катэджамі для лепшых рабочых будоўлі. Грахоўскі.
[Англ. cottage.]
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)