АСО́БА БЕЗ ГРАМАДЗЯ́НСТВА,

гл. ў арт. Апатрыды.

т. 2, с. 40

Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)

unruled

[ʌnˈru:ld]

adj.

1) без ула́ды, без кантро́лю, нікі́м не кірава́ны, не кантралява́ны

2) нелінава́ны

unruled paper — нелінава́ная папе́ра

Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс) 

бязгно́іца Пустое поле, без гною (Слаўг.).

Беларускія геаграфічныя назвы. Тапаграфія. Гідралогія. (І. Яшкін, 1971, правапіс да 2008 г.)

часці́к Чысты хвойнік, без падлеску (Пар.).

Беларускія геаграфічныя назвы. Тапаграфія. Гідралогія. (І. Яшкін, 1971, правапіс да 2008 г.)

без, прыназ. з Р.

Спалучэнне з прыназ. «без» выражае:

Азначальныя адносіны

1. Пры апісанні прадмета (з’явы, паняцця) для ўказання на адсутнасць у ім часовай або пастаяннай прыметы, выражанай назоўнікам роднага склону. Лес без канца і краю. Работа без прымусу. □ А што гэта за даліна ды без рэха, А зялёная ляшчына без арэхаў, Ручаіна без жывой-крутой вадзіцы, Лугавіна без духмянай медуніцы. Танк.

2. Пры словах, якія абазначаюць меру або колькасць, паказвае, колькі не хапае да поўнай меры. Без чвэрці гадзіна. Без малога год. Кілаграм без дзесяці грамаў. □ Роўна без дваццаці восем вечара.. пачуўся громкі голас. Колас.

Аб’ектныя адносіны

3. Паказвае, што дзеянне адбываецца пры адсутнасці, без удзелу каго‑, чаго‑н. Працаваць без машын. □ Найбольш складаная і адказная частка работы зроблена без Міхася. Брыль.

4. Адпавядае словам: акрамя, за выключэннем, не лічачы. Ганна хутчэй зачыніла дзверы за сабой — і без таго маркотна, хоць ты плач. Мележ.

Акалічнасныя адносіны

5. З некаторымі назоўнікамі ўтварае прыслоўныя спалучэнні, якія выражаюць спосаб дзеяння і інш. акалічнасці. Завянуць без пары. Ссохнуць без вады. Прабірацца без шуму. □ Мікалай Патапавіч .. даваў парады хоць і без ахвоты, але шчыра. Кулакоўскі.

•••

Без жартаў гл. жарт.

Не без гэтага — і гэта бывае.

Не без таго — бывае і так.

Не без чаго — тое, што і з чым‑н., але з меншай ступенню сцверджання.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

пра́вільна прысл. ríchtig, régelrecht; korrékt, féhlerlos (без памылак)

Беларуска-нямецкі слоўнік (М. Кур'янка, 2010, актуальны правапіс) 

му́дрствовать несов. мудрава́ць, мудраге́ліць;

◊

не му́дрствуя лука́во не мудру́ючы, без мудраге́льства;

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

вы́держка​I (цитата) вы́трымка, -кі ж.;

◊

на вы́держку без вы́бару, наўда́чу.

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

обезма́точеть сов. (о пчелином рое, улье) с.-х. заста́цца без ма́ткі.

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

страчы́ць, страчу́, стро́чыш, стро́чыць; стро́чаны; незак.

1. што і без дап. Шыць на швейнай машыне, вышываць суцэльным швом.

С. сукенку.

С. цэлы вечар.

2. перан., што і без дап. Хутка, паспешна пісаць (разм.).

С. ліст.

3. перан., без дап. Страляць (пра частую стральбу з аўтаматычнай зброі).

С. з кулямёта.

|| зак. настрачы́ць, -страчу́, -стро́чыш, -стро́чыць; -стро́чаны (да 2 знач.) і прастрачы́ць, -страчу́, -стро́чыш, -стро́чыць; -стро́чаны (да 1 знач.).

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)