самацёкам, прысл.
1. Сілай свайго цяжару (пра рух вадкасці і сыпкіх рэчываў). Вада па трубах ідзе самацёкам.
2. перан. Само сабой, стыхійна, неарганізавана. Хаця апошняя масавая сцэна характарызуе рыбакоў як палітычна свядомы калектыў, аднак было б наіўнасцю думаць, што далейшая дзейнасць гэтага калектыву можа ісці самацёкам. У. Калеснік.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
эканамі́зм, ‑у, м.
Гіст. Апартуністычная плынь у рускім сацыял-дэмакратычным руху канца 19 — пачатку 20 ст., прыхільнікі якой абмяжоўвалі рабочы рух эканамічнай барацьбой, лічачы палітычную барацьбу справай ліберальнай буржуазіі. «Эканамізм» быў апартуністычнай плынню ў рускай сацыял-дэмакратыі. Яго палітычная сутнасць зводзілася да праграмы: «рабочым — эканамічная, лібералам — палітычная барацьба». Ленін.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
вага́цца, -а́юся, -а́ешся, -а́ецца; незак.
1. (1 і 2 ас. не ўжыв.). Мерна гайдацца з боку ў бок або зверху ўніз.
Маятнік вагаецца.
2. перан. Быць у нерашучасці, адчуваць няўпэўненасць, сумнявацца.
В. ў ацэнцы рамана.
3. (1 і 2 ас. не ўжыв.), перан. Быць няўстойлівым, хісткім, мяняцца.
Тэмпература паветра вагаецца ад 13 да 18°.
|| зак. павага́цца, -а́юся, -а́ешся, -а́ецца.
|| наз. вага́нне, -я, мн. -і, -яў, н.; прым. вага́льны, -ая, -ае (у 1 знач.).
Вагальны рух.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)
рыча́г, -а́, мн. -і́, -о́ў, м.
1. Устройства, якое мае пункт апоры і служыць для ўраўнаважвання болынай сілы пры дапамозе меншай, а таксама для выканання якой-н. работы.
Падважыць груз рычагом.
Р. скорасці.
Рычагі кіравання (таксама перан.).
2. перан. Сродак, якім можна паўздзейнічаць на каго-, што-н., прывесці каго-, што-н. у рух.
Пісьменнасць — р. культуры.
|| памянш. рычажо́к, -жка́, мн. -жкі́, -жко́ў, м. (да 1 знач.).
|| прым. рыча́жны, -ая, -ае (да 1 знач.).
Р. механізм.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)
рэакты́ўны¹, -ая, -ае (спец.).
1. гл. рэактывы.
2. Які мае адносіны да ўтварэння такога руху, пры якім на цела, што рухаецца, дзейнічае сіла выцякаючага з яго струменя газу, пары, накіраваная ў бок, супрацьлеглы руху.
Р. рух.
Р. рухавік.
Р. самалёт (з рэактыўным рухавіком). Рэактыўная артылерыя.
3. Здольны рэагаваць на знешнія ўздзеянні, які наступае пад уплывам знешніх уздзеянняў.
Р. стан (расстройства псіхічнай дзейнасці, выкліканае эмацыянальным узрушэннем).
|| наз. рэакты́ўнасць, -і, ж. (да 3 знач.).
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)
шавялі́ць, -вялю́, -ве́ліш, -ве́ліць; незак.
1. каго-што. Злёгку прыводзіць у рух, кратаць.
Вецер шавяліў лісце.
2. перан., каго-што. Прымушаць да дзейнасці, працы, выводзіць са стану вяласці, абыякавасці да навакольнага.
Вас не шавялі, дык самі не здагадаецеся нічога зрабіць.
Нішто не шавеліць яе душу.
3. чым. Злёгку рухаць.
Ш. пальцамі.
◊
Шавяліць мазгамі — думаць.
|| зак. пашавялі́ць, -вялю́, -ве́ліш, -ве́ліць.
|| аднакр. шавяльну́ць, -вяльну́, -вяльне́ш, -вяльне́; -вяльнём, -вельняце́, -вяльну́ць; -вяльні́.
|| наз. шавяле́нне, -я, н.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)
рэгулява́ць
(лац. regulare)
1) прыводзіць што-н. у пэўную сістэму, падпарадкоўваць пэўнаму правілу (напр. р. дарожны рух, р. цэны);
2) наладжваць правільнае ўзаемадзеянне частак механізма.
Слоўнік іншамоўных слоў. Актуальная лексіка (А. Булыка, 2005, правапіс да 2008 г.)
фінт
(ням. Finte, ад іт. finta = прытворства, выдумка)
1) сп. падманны рух, фальшывы выпад;
2) перан. хітры выкрутас;
выкінуць фінт — зрабіць што-н. хітрае, нечаканае.
Слоўнік іншамоўных слоў. Актуальная лексіка (А. Булыка, 2005, правапіс да 2008 г.)
што́пар
(ням. Stopper)
1) прылада ў выглядзе прутка з завостраным вінтападобным канцом для выцягвання коркаў з бутэлек;
2) імклівы рух самалёта ўніз па вінтавой лініі.
Слоўнік іншамоўных слоў. Актуальная лексіка (А. Булыка, 2005, правапіс да 2008 г.)
аўтамабі́льны Áuto-, Automobíl-, Kráftwagen-, Kfz-;
аўтамабі́льны рух Kráftverkehr m -s, Áutoverkehr m;
аўтамабі́льная гаспада́рка Kráftverkehrsbetrieb m -(e)s, -e;
аўтамабі́льны заво́д Áutowerk n -(e)s, -e;
аўтамабі́льная сірэ́на Áutohupe f -, -n
Беларуска-нямецкі слоўнік (М. Кур'янка, 2010, актуальны правапіс)