Verbum

на́крыж, прысл.

Крыжападобна, як крыж. Перавязаць накрыж. Скласці рукі накрыж. □ Покатам ляжалі выносныя сосны, ляжалі ўдоўж і накрыж, як пасля якой буры. Пестрак.

•••

Крыж-накрыж гл. крыж.

нечарго́вы, ‑ая, ‑ае.

Які адбываецца без чаргі, па-за вызначаным тэрмінам. Нечарговая сесія Вярхоўнага Савета. Нечарговы сход. Нечарговы адпачынак. □ Пасля ўрокаў быў прызначаны нечарговы збор атрада. Якімовіч.

нядрэ́нны, ‑ая, ‑ае.

Даволі добры. [Полаг:] — Тры старшыні змяніліся [у калгасе] пасля вайны. Двое з іх і нядрэнныя людзі былі. Шамякін. [Русаковіч:] — Яна [канструкцыя] нядрэнная, але яе можна зрабіць яшчэ лепшай. Крапіва.

пава́льны, ‑ая, ‑ае.

Які ахоплівае ўсіх, многіх; пагалоўны. Павальныя вобыскі. □ [Міхась:] — Пасля нашага знаёмства пачаліся павальныя арышты. Хведаровіч. Пачаўся самы страшны — верхавы, ці так званы павальны пажар. Гавеман.

паразбяга́цца, ‑аецца; ‑аемся, ‑аецеся, ‑аюцца; зак.

Разбегчыся — пра ўсіх, многіх. Цяпер дзед жыў адзін — усе паразбягаліся ад яго. Колас. Студэнты паразбягаліся з інтэрната пасля першай бамбёжкі. Арабей.

пачарні́ць, ‑чарню, ‑чэрніш, ‑чэрніць; зак., што.

Зрабіць чорным. Пачарніць бровы. □ Пасля сцюдзёнай лютай зімы прыйшла вясна, ачысціла ад снегу і лёду дахі і тратуары, пачарніла дарогі. Шыцік.

перакаці́-по́ле, ‑я, н.

Назва некаторых стэпавых траў, якія пасля выспявання адрываюцца ветрам ад кораня і, сплёўшыся ў клубкі, перакочваюцца з аднаго месца ў другое, раскідаючы насенне.

пераэкзамено́ўка, ‑і, ДМ ‑ноўцы; Р мн. ‑новак; ж.

Паўторны экзамен у сістэме школьнага навучання пасля нездавальняючага адказу на першым. Пераэкзаменоўка па алгебры. Атрымаць пераэкзаменоўку на восень.

прашля́піць, ‑плю, ‑піш, ‑піць; зак., каго-што.

Разм. Дапусціць памылку; упусціць, празяваць. Здорава ж прашляпіў Гарбачэнка, калі пашкадаваў Трухана, не зняў з работы пасля тэхнічнава суда. Шынклер.

семе́стр, ‑а, м.

Навучальнае паўгоддзе ў вышэйшых ці спецыяльных сярэдніх навучальных установах. [Докін:] — Зайдзіце [Жаркевіч] пасля да мяне, мо што-небудзь прыдумаем, каб у другім семестры было лягчэй. Карпаў.

[Ад лац. semestris — шасцімесячны.]