вяза́цца, вяжу́ся, вя́жашся, вя́жацца; вяжы́ся; незак.

1. (1 і 2 ас. не ўжыв.), з чым. Знаходзіцца ў адпаведнасці з чым-н.; узгадняцца.

Версія не вяжацца з фактамі.

2. да каго. Прыставаць, чапляцца.

Не вяжыся да чалавека.

◊

Не вяжацца гаворка (разм.) — не атрымліваецца.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

саю́знік, -а, мн. -і, -аў, м.

Той, хто знаходзіцца ў саюзе (у 1 і 2 знач.), дзейнічае ў згодзе з кім-, чым-н.

Заключаць пагадненне з саюзнікамі.

Саюзнікі ў барацьбе з агрэсарамі.

|| ж. саю́зніца, -ы, мн. -ы, -ніц.

|| прым. саю́зніцкі, -ая, -ае.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

іко́л, ікла́, мн. іклы́ і (з ліч. 2, 3, 4) іклы́, ікло́ў, м.

1. Зуб, які знаходзіцца непасрэдна за разцамі ў чалавека і млекакормячых.

2. Зуб вялікіх памераў, які выступае з рота ў некаторых жывёлін і служыць для нападу і абароны.

І. слана.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

адвучы́цца, -вучу́ся, -ву́чышся, -ву́чыцца; зак.

1. ад чаго і з інф. Адвыкнуць ад чаго-н.

А. курыць.

2. Закончыць навучанне або знаходзіцца на вучобе нейкі час (разм.).

А. ў сярэдняй школе.

Адвучыўся год на курсах.

|| незак. адву́чвацца, -аюся, -аешся, -аецца (да 1 знач.).

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

адда́лены, -ая, -ае.

1. Які знаходзіцца ці адбываецца далёка; які даносіцца здалёк.

Аддаленыя вескі.

А. шум.

2. Аддзелены вялікім прамежкам часу.

Аддаленая эпоха.

3. перан. Мала падобны; які не мае непасрэднай сувязі з чым-н.

А. гібрыд.

Аддаленае падабенства.

|| наз. адда́ленасць, -і, ж.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

спо́дні, -яя, -яе.

1. гл. спод.

2. Які размешчаны ўнізе, знаходзіцца з нізу чаго-н., са споду (у 3 знач.).

С. камень у жорнах.

3. Пра бялізну: які надзяваецца пад іншае адзенне або непасрэдна на цела; ніжні.

Сподняя бялізна.

Спаць у споднім (наз.).

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

фла́гман, -а, мн. -ы, -аў, м.

1. Камандуючы флотам або буйным злучэннем ваенных караблёў.

2. Вядучы ваенны карабель (марскі або паветраны), на якім знаходзіцца камандуючы эскадрай.

3. перан. Пра што-н. самае буйное, самае галоўнае сярод падобнага.

Ф. культуры.

|| прым. фла́гманскі, -ая, -ае.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

неадлу́чна прысл., неадлу́чны

1. (які заўсёды знаходзіцца пры кім-н., чым-н.) únzertrennlich, stets ánwesend;

2. (пры якім пастаянна прысутнічаюць дзе-н.) ständig, únunterbrochen

Беларуска-нямецкі слоўнік (М. Кур'янка, 2010, актуальны правапіс) 

Ме́шкацца ’марудзіць, рабіць памалу’ (пін., З нар. сл.; ТС). Рус. мешкать ’тс’, урал. ’чакаць’, кіраў. ’разважаць’, ст.-рус. мѣшькати ’чакаць, марудзіць’, ’жыць, пражываць, быць падданым’, мѣшаный ’павольны, вялы’ (паводле Махэка₂, 361, павінна было пісацца ме‑), польск. mieszkać ’марудзіць’, ’забыць, не звяртаць увагі’, ’жыць, прабываць, знаходзіцца’, ’заставацца’, ’быць у адносінах з кім-небудзь’, nieomieszkać ’не занядбаць’, в.-луж. mješkorić ’марудзіць’, чэш. meškati ’марудзіць’, ’знаходзіцца, перашкаджаць у рабоце’, славац. meškať ’спазняцца, адставаць’, славен. mečkati ’паволі працаваць’. Не зусім яснае слова. Найбольш імаверна, што яно паходзіць з мѣшати > мяшаць (гл.) у выніку нарашчэння асновы. Укр. мешкати ’пражываць’, як і ст.-бел. мешкати, мяшкати ’жыць, знаходзіцца’ (XIV ст.), запазычана са ст.-польск. mieszkać ’жыць’ (Жураўскі, SlOr, 10, 1961, 40; Булыка, Лекс. запазыч., ЕСУМ, 3, 455–456.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

міжплане́тны, ‑ая, ‑ае.

1. Які знаходзіцца паміж манетамі. Міжпланетная прастора.

2. Які адбываецца паміж планетамі, прызначаны для сувязі паміж планетамі. Міжпланетнае падарожжа. Міжпланетны карабель.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)