Verbum

алеа́ндр, ‑а, м.

Паўднёвая вечназялёная расліна сямейства кутравых з вузкім лісцем і вялікімі белымі або ружовымі пахучымі кветкамі. Вялікі ўчастак зямлі быў абсаджаны алеандрамі. Кусты спляліся і ўтварылі жывую вечназялёную агароджу. Шамякін.

[Фр. oleandre.]

астыгматы́зм, ‑у, м.

Спец. Недахоп аптычнай сістэмы або праламляльнай здольнасці вока, які заключаецца ў тым, што прамені, выйшаўшы з аднаго пункта, не збіраюцца зноў у адным фокусе і адбітак (адлюстраванне) атрымліваецца расплывістым.

[Ад грэч. «а» — не і stigme — пункт, метка.]

ато́сы, атос; адз. атоса, ‑ы, ж.

Драцяныя або з жалезных прутоў, рэменю і інш. цяжы ў возе. Антось агледзеў тут прылады, Калёсам добра даў «памады»,.. А напамадзіўшы калёсы, Паправіў вітыя атосы. Колас.

вясну́шкі, ‑шак; адз. вяснушка, ‑і, ДМ ‑шцы; ж.

Пігментныя плямкі карычневага або жоўтага колеру (пераважна на твары), якія з’яўляюцца ў некаторых людзей вясной. На худзенькім і бледным тварыку павыступалі вяснушкі. Карпюк.

гм, выкл.

1. Выражае недавер’е, сумненне, іронію. — Гм, — чмыхае крамнік, крытычна мацаючы поглядам .. настаўніка. Мурашка.

2. Ужываецца пры нерашучасці або немагчымасці сказаць, вымавіць што‑н. — Гм... — пачаў здагадвацца аб нечым Тарас. Якімовіч.

дзесяці́на, ‑ы, ж.

1. Мера зямельнай плошчы, роўная 2400 кв. сажням або 1,09 га, якою карысталіся да ўвядзення метрычнай сістэмы.

2. Уст. Падатак на карысць царквы ў размеры адной дзесятай часткі даходу.

жывапло́т, ‑а, М ‑лоце, м.

Рад густа пасаджаных дрэў або кустоў, якія ўтвараюць плот. Абапал старой, брукаванай дарогі выраўнялася, як на чыгунцы, высокія елкі, утварыўшы жываплот, за якім стаялі прысадзістыя яблыні. Грамовіч.

жы́тні, ‑яя, ‑яе.

1. Які мае адносіны да жыта. Жытняе поле. □ Агнём вясёлак ззяюць росы У моры жытніх каласоў. Колас.

2. Прыгатаваны з жыта або прадуктаў яго апрацоўкі. Жытняя мука. Жытні хлеб.

збе́днены, ‑ая, ‑ае.

Разм.

1. Дзеепрым. зал. пр. ад збедніць.

2. Які збедніўся, стаў або прыкінуўся бедным і няшчасным. Яны ўперад ідуць Шляхам бітым, ясным, Ты [аднаасобнік] пляцешся ў хвасце, Збеднены, няшчасны. Купала.

звальне́нне, ‑я, н.

Дзеянне паводле знач. дзеясл. звальняць — звольніць і звальняцца — звольніцца; пастаяннае або часовае вызваленне ад працы, службы і пад. Падаць заяву аб звальненні. □ Быў выхадны дзень, салдатам далі звальненне. Хомчанка.