Verbum

легіён, -а, мн. -ы, -аў, м.

1. Буйное вайсковае злучэнне ў Старажытным Рыме (гіст.).

2. Назва асобных вайсковых часцей у некаторых краінах.

3. перан. Вялікая колькасць, мноства каго-, чаго-н.

○

Ордэн ганаровага легіёна — французскі ордэн часоў Напалеона.

|| прым. легіённы, -ая, -ае (да 1 і 2 знач.).

малато́к, -тка́, мн. -ткі́, -тко́ў, м.

Інструмент, прызначаны для забівання чаго-н., кляпання і пад. ў выглядзе металічнага або драўлянага бруска, насаджанага на ручку пад прамым вуглом.

◊

З малатка (прадаць, пайсці) — быць прададзеным з аўкцыёну.

|| памянш. малато́чак, -чка, мн. -чкі, -чкаў, м.

|| прым. малатко́вы, -ая, -ае.

папыта́цца, -а́юся, -а́ешся, -а́ецца; зак.

1. каго або у каго. Задаць каму-н. пытанне, каб даведацца пра што-н.

Папытайся ў яе пра здароўе маці.

2. чаго або у каго. Папрасіць дазволу на што-н., звярнуцца з якой-н. просьбай.

Папытаўся ў бацькі дазволу пайсці на каток.

по́зні, -яя, -яе.

1. Пра час дня, года, перыяд развіцця чаго-н.: які набліжаецца да свайго канца, ужо праходзіць.

П. вечар.

Позняя восень.

2. Які затрымаўся з наступленнем, запознены.

П. прыход.

Сёлета вясна позняя.

Позняе раскаянне.

3. Які паяўляецца пасля ўсіх іншых.

Познія кветкі.

Познія гатункі яблыкаў.

прае́кт, -а, М -кце, мн. -ы, -аў, м.

1. Распрацаваны план стварэння, пабудовы чаго-н.

П. гідратурбіны.

Дыпломны п. (у тэхнічнай вышэйшай навучальнай установе).

2. Папярэдні тэкст якога-н. дакумента.

П. рэзалюцыі.

3. План, задума.

Строіць п. асушэння балот.

|| прым. прае́ктны, -ая, -ае (да 1 знач.).

прыгатава́ць, -ту́ю, -ту́еш, -ту́е; -ту́й; -тава́ны; зак.

1. што. Зрабіць, вырабіць што-н.; згатаваць, падрыхтаваць для спажывання, яды.

П. цэментны раствор.

П. вячэру.

2. што і чаго. Прывесці ў стан годнасці для ўжытку; падрыхтаваць загадзя.

П. калёсы ў дарогу.

П. корму свінням.

|| незак. прыгато́ўваць, -аю, -аеш, -ае.

прыда́цца², 1 і 2 ас. не ўжыв., -да́сца; -да́ўся, -дала́ся, -ло́ся; зак.

1. Дадацца, далучыцца да каго-, чаго-н.; перадацца.

Яму прыдалося (безас.) упартасці.

Меркавалі, што хвароба прыдалася дзіцяці ад паганага вока.

2. Здацца, уявіцца.

Мне спачатку прыдалося (безас.), што ён намнога старэйшы.

|| незак. прыдава́цца, -дае́цца.

прыкі́нуць, -ну, -неш, -не; -кінь; -нуты; зак.

1. Прыблізна злічыць, вызначыць што-н. (разм.).

П. на калькулятары.

2. што і чаго. Дабавіць.

Прыкінь сто рублёў.

|| незак. прыкіда́ць, -а́ю, -а́еш, -а́е і прыкі́дваць, -аю, -аеш, -ае.

|| наз. прыкі́дка, -і, ДМ -дцы, ж. і прыкі́дванне, -я, н.

прыстаўны́, -а́я, -о́е.

1. Такі, які прыстаўляецца ці можа прыстаўляцца да чаго-н.

Прыстаўное крэсла (у тэатры). Прыстаўная лесвіца.

2. У граматыцы: прыстаўныя гукі — зычныя і галосныя гукі, што ўзнікаюць у пэўных фанетычных умовах у пачатку слова (напр.: «в» у слове «возера», «о» ў слове «Орша»).

пстры́каць, -аю, -аеш, -ае; незак.

1. каго-што. Даваць пстрычкі каму-н.

П. па лбе.

2. чым і без дап. Утвараць кароткія рэзкія гукі.

П. пальцамі.

3. перан. Злавацца, выказваючы незадавальненне (разм.).

Чаго пстрыкаеш, чым незадаволены?

|| аднакр. пстры́кнуць, -ну, -неш, -не; -ні́.

|| наз. пстры́канне, -я, н.