Verbum

тра́верс¹, -а, мн. -ы, -аў, м. (спец.).

1. Папярочнае прыкрыццё (насып) у акопах, траншэях, прызначанае для засцярогі ад агню з флангаў.

2. Папярочная дамба, якая ідзе ад берага да сярэдзіны ракі.

|| прым. тра́версны, -ая, -ае.

тра́ктар, -а, мн. трактары́ і (з ліч. 2, 3, 4) тра́ктары, -о́ў, м.

Самаходная машына для перамяшчэння, перавозкі грузаў і прывядзення ў дзеянне сельскагаспадарчых і іншых прылад.

Колавы т.

Гусенічны т.

|| прым. тра́ктарны, -ая, -ае.

транспланта́цыя, -і, мн. -і, -цый, ж. (спец.).

1. Перасадка і прыжыўленне тканак або органаў на другое месца або ў другі арганізм.

2. Перасадка часткі расліны ў тканку другой расліны для надання ёй новай якасці; прышчэпліванне.

тулі́ць, тулю́, ту́ліш, ту́ліць; незак., каго-што.

1. Гарнуць да сябе з ласкай, пяшчотай.

Маці туліла дзяўчынку да грудзей.

2. перан. Быць прытулкам для каго-, чаго-н.

Лес туліў партызан.

Густы зараснік туліў старую хатку.

уту́льны, -ая, -ае.

1. Які вызначаецца ўтульнасцю (у 2 знач.), зручны і прыемны.

У. пакой.

Утульна (прысл.) умасціцца ў крэсле.

2. Зацішны, укрыты ад каго-, чаго-н.

У. куточак для адпачынку.

|| наз. уту́льнасць, -і, ж.

чык, выкл. (разм.).

1. Ужыв. гукапераймальна для абазначэння кароткага адрывістага трэску, ляску і пад.

У хаце чыкалі ходзікі: чык-чык...

2. у знач. вык. Ужыв. ў знач. дзеясл. чыкаць—чыкнуць.

Нажом чык — і пальца няма.

шы́ла, -а, мн. -ы, -аў, н.

Інструмент для праколвання адтулін у выглядзе завостранага стрыжня з дзяржаннем.

Ш. ў мяшку не схаваеш (прыказка).

|| памянш. шы́льца, -а, мн. -ы, -аў, н. (разм.).

|| прым. шы́льны, -ая, -ае (спец.).

шы́хта, -ы, ДМ -хце, шыхт, ж. (спец.).

Сумесь матэрыялаў (руда, флюсы, кокс, вугаль і інш.), узятых у пэўнай прапорцыі, якую загружаюць у плавільныя печы для перапрацоўкі.

Закласці шыхту спецыяльнай сталі.

|| прым. шы́хтавы, -ая, -ае.

я́шма, -ы, ж.

Горная асадкавая парода чырвонага, зялёнага або шэрага колеру, якая складаецца з дробных зерняў кварцу і халцэдону (выкарыстоўваецца як дэкаратыўны камень і для вырабу мастацкіх рэчаў).

Шкатулка з яшмы.

|| прым. я́шмавы, -ая, -ае.