шчу́пік, ‑а, м.

У біялогіі — членісты прыдатак ля ротавай поласці насякомых, ракападобных, мнаганожак, на якім знаходзяцца розныя органы пачуццяў.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

эклі́птыка, ‑і, ДМ ‑тыцы, ж.

У астраноміі — вялікі круг нябеснай сферы, па якім адбываецца бачны гадавы рух Сонца.

[Ад грэч. ékleipsis — зацьменне.]

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

пазастава́цца, 1 і 2 ас. адз. не ўжыв., -тае́цца; -таёмся, -таяце́ся, -таю́цца; зак.

1. Застацца дзе-н., не пакінуць якога-н. месца — пра ўсіх, многіх.

Дзяўчаты пазаставаліся працаваць у вёсцы.

2. Не перастаць быць якім-н. — пра ўсё, многае ці ўсіх, многіх.

Дзверы пазаставаліся адчыненымі.

3. (1 і 2 ас. мн. не ўжыв.). Захавацца, уцалець — пра ўсё, многае.

Усюды пазаставаліся сляды.

4. Апынуцца ў якім-н. стане — пра ўсіх, многіх або ўсё, многае.

Дзеці пазаставаліся сіротамі.

5. Апынуцца ззаду — пра ўсё, многае або ўсіх, многіх.

Фізічна слабыя пазаставаліся ззаду.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

шпунт, -а, М -нце, мн. -ы́, -о́ў, м. (спец.).

1. Падоўжны выступ ці паз для злучэння дошак, брусоў і пад., а таксама злучэнне такога віду, пры якім выступ адной са злучаных частак уваходзіць у паз другой часткі.

2. Дошка, брус, бэлька і пад., на адным канце якой зроблены падоўжны выступ, а на другім — паз.

3. Корак, якім затыкаюць бочку.

Ад усіх бочак шпунт або пад усе бочкі шпунт — пра чалавека, якога калі трэба і калі не трэба пасылаюць выконваць розныя даручэнні, просьбы.

|| прым. шпунтавы́, -а́я, -о́е (да 1 і 2 знач.).

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

каўчэ́г, -а, мн. -і, -аў, м.

1. У біблейскай міфалогіі: судна, у якім Ной выратаваў людзей і жывёл ад Сусветнага патопу.

2. У праваслаўнай царкве: скрынка для захоўвання некаторых асабліва каштоўных рэчаў; скарбонка.

|| прым. каўчэ́жны, -ая, -ае (да 2 знач.).

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

вы́варат, -у, М -раце, м.

1. Унутраны, левы бок тканіны, адзення.

В. аднабаковага трыкатажу.

2. Становішча, пры якім орган ці яго частка вывернуты ўнутраным бокам наверх (спец.).

В. павек.

3. Тое, што і выварацень.

|| прым. вы́варатны, -ая, -ае (да 2 знач.).

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

бры́нкаць, -аю, -аеш, -ае; незак. (разм.).

1. Бразгатаць, утвараць бразгатлівыя гукі.

2. на чым. Няўмела іграць на якім-н. музычным інструменце.

Б. на гітары.

|| зак. прабры́нкаць, -аю, -аеш, -ае; -аны.

|| аднакр. бры́нкнуць, -ну, -неш, -не; -ні.

|| наз. бры́нканне, -я, н.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

бараба́ніць, -ню, -ніш, -ніць; незак.

1. Біць у барабан (у 1 знач.).

2. Часта і дробна стукаць па чым-н. (разм.).

Дождж барабаніць.

3. перан., што і без дап. Гучна, невыразна, без майстэрства гаварыць, чытаць, іграць на якім-н. інструменце.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

амфітэа́тр, -а, мн. -ы, -аў, м.

1. У старажытных грэкаў і рымлян: збудаванне для масавых відовішчаў, у якім месцы для гледачоў узвышаліся паўкругам.

2. У сучасным тэатры: рады крэслаў размешчаныя ў зале за партэрам, а таксама частка залы, дзе яны размешчаны.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

патэ́нт, -а, М -нце, мн. -ы, -аў, м.

1. Дакумент, у якім засведчана права вынаходніка на вынаходніцтва.

Атрымаць п. на што-н.

2. Пасведчанне на права займацца гандлем, промыслам і пад. (уст.).

|| прым. патэ́нтавы, -ая, -ае і патэ́нтны, -ая, -ае.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)