укла́сці I сов.
1. (положить спать) уложи́ть;
2. (покрыть предметами поверхность чего-л.) уложи́ть, вы́ложить;
роў укла́лі дзёрнам — кана́ву уложи́ли (вы́ложили) дёрном;
у. стол кні́гамі — уложи́ть стол кни́гами;
3. (расположить, разместить каким-л. образом, в определённом порядке или построить, складывая) уложи́ть;
у. снапы́ на таку́ ў адзі́н рад — уложи́ть снопы́ на току́ в оди́н ряд;
у. шпа́лы на палатне́ даро́гі — уложи́ть шпа́лы на полотне́ доро́ги;
4. в разн. знач. вложи́ть; см. улажы́ць 5, 6
укла́сці II сов. (пособие, книгу и т.п.) соста́вить;
у. збо́рнік практыкава́нняў — соста́вить сбо́рник упражне́ний
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (актуальны правапіс)
забира́тьI несов.;
1. в разн. знач. забіра́ць;
не забира́й моего́! не забіра́й майго́!;
на́ших ребя́т в а́рмию забира́ют на́шых хло́пцаў у а́рмію забіра́юць;
враг всё забира́ет во́раг усё забіра́е;
она́ забира́ет всё со стола́ яна́ забіра́е ўсё са стала́;
забира́ть власть забіра́ць ула́ду;
чего́ его́ забира́ет? безл., разг. чаго́ яго́ забіра́е?;
2. (брать) браць;
забира́ет охо́та бярэ́ ахво́та;
забира́ет за живо́е безл., разг. бярэ́ за жыво́е;
3. (набирать, покупать) набіра́ць;
он забира́ет това́ру рубле́й на́ сто ён набіра́е тава́ру рублёў на сто́;
4. (получать, приобретать) браць, набіра́цца;
забира́ть си́лу браць сі́лу, набіра́цца сіл;
5. портн. заклада́ць, закла́дваць;
забира́ть шов заклада́ць (закла́дваць) шво́.
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (актуальны правапіс)
возводи́ть несов.
1. (строить) будава́ць, ста́віць; узво́дзіць;
возводи́ть сте́ны до́ма будава́ць (узво́дзіць) сце́ны до́ма;
возводи́ть но́вое зда́ние будава́ць (ста́віць) но́вы буды́нак;
2. (поднимать) уст. узніма́ць, падыма́ць;
возводи́ть глаза́ узніма́ць (падыма́ць) во́чы;
3. (вести к более высокому общественному, служебному положению) перен. возводи́ть в чин (сан, досто́инство) надава́ць чын (сан, го́днасць);
возводи́ть на престо́л, на трон узво́дзіць (садзі́ць) на трон;
4. в др. знач. узво́дзіць;
возводи́ть в квадра́т узво́дзіць у квадра́т;
возводи́ть в зако́н (в при́нцип) узво́дзіць у зако́н (у пры́нцып);
5. (приписывать напрасно) книжн. узво́дзіць;
6. (к чему — относить происхождение чего-нибудь к чему-л.) книжн. выво́дзіць (ад чаго, з чаго);
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (актуальны правапіс)
приложи́ть сов.
1. в разн. знач. прыкла́сці, мног. папрыклада́ць, папрыкла́дваць;
приложи́ть тру́бку к у́ху прыкла́сці тру́бку да ву́ха;
приложи́ть компре́сс прыкла́сці кампрэ́с;
приложи́ть к заявле́нию спра́вку прыкла́сці да зая́вы даве́дку;
2. (добавить) разг. прыкла́сці, мног. папрыклада́ць, папрыкла́дваць, прыба́віць, мног. папрыбаўля́ць, дада́ць;
приложи́ть ещё немно́го де́нег прыкла́сці (дада́ць) яшчэ́ тро́хі гро́шай;
3. (направить действие чего-л. на что-л.) прыкла́сці;
приложи́ть всё стара́ние, все си́лы прыкла́сці ўсё стара́нне, усе́ сі́лы;
4. (применить) дастасава́ць, дапасава́ць, прымяні́ць;
приложи́ть тео́рию на пра́ктике дастасава́ць (дапасава́ць, прымяні́ць) тэо́рыю на пра́ктыцы;
◊
ума́ не приложу́ ро́зуму не дабяру́, ра́ды не дам;
приложи́ть ру́ку прыкла́сці руку́.
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (актуальны правапіс)
ряд
1. в разн. знач. рад, род. ра́да м.; (о проборе — ещё) радо́к, -дка́ м.;
сиде́ть во второ́м ряду́ сядзе́ць у другі́м ра́дзе;
в ряда́х а́рмии у рада́х а́рміі;
овощно́й ряд рад агаро́дніны (гаро́дніны);
торго́вые ряды́ гандлёвыя рады́;
причеса́ть во́лосы на косо́й ряд прычаса́ць валасы́ на касы́ рад (радо́к);
2. (значительное число) рад, род. ра́да м.; шэ́раг, -га м.;
ряд поколе́ний рад (шэ́раг) пакале́нняў;
ряд учёных рад (шэ́раг) вучо́ных;
це́лый ряд обстоя́тельств цэ́лы рад (шэ́раг) акалі́чнасцей (абста́він);
◊
из ря́да вон выходя́щий незвыча́йны;
в пе́рвых ряда́х у пе́ршых рада́х (шэ́рагах);
в ряду́ (кого, чего) сяро́д (у лі́ку) (каго, чаго).
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (актуальны правапіс)
свали́ться
1. (упасть с чего-л.) скі́нуцца, мног. паскіда́цца, звалі́цца, мног. пазва́львацца;
с во́за свали́лись гра́бли з во́за звалі́ліся (скі́нуліся) гра́блі;
2. (упасть, обрушиться на землю) павалі́цца, звалі́цца, упа́сці; (опрокинуться) абярну́цца;
забо́р свали́лся плот павалі́ўся (абярну́ўся);
челове́к свали́лся чалаве́к звалі́ўся;
4. перен. (обрушиться на кого-л.) звалі́цца;
свали́лось на меня́ тру́дное де́ло звалі́лася на мяне́ ця́жкая спра́ва;
5. (столкнуться — о судах) мор. сутыкну́цца;
◊
как с не́ба свали́лся як з не́ба звалі́ўся;
свали́ться с плеч звалі́цца з плеч;
свали́ться как снег на́ голову звалі́цца як снег на галаву́;
гора́ с плеч свали́лась гара́ з плеч звалі́лася;
свали́ться с ног звалі́цца з ног.
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (актуальны правапіс)
устро́ить сов.
1. (соорудить, построить) устро́іць, зрабі́ць; (смастерить) змайстрава́ць; (приспособить для чего-л.) прыстро́іць, прыла́дзіць;
2. (организовать) арганізава́ць, нала́дзіць; (справить) спра́віць;
устро́ить встре́чу арганізава́ць (нала́дзіць) сустрэ́чу;
устро́ить сва́дьбу спра́віць вясе́лле;
3. (произвести, учинить) разг. устро́іць, учыні́ць;
устро́ить сце́ну устро́іць сцэ́ну;
устро́ить сканда́л учыні́ць сканда́л;
4. (привести в порядок) упара́дкаваць; (наладить) нала́дзіць, ула́дзіць;
устро́ить ко́мнату упара́дкаваць пако́й;
устро́ить семе́йную жизнь нала́дзіць сяме́йнае жыццё;
устро́ить дела́ упара́дкаваць (ула́дзіць) спра́вы;
5. (поместить, определить) устро́іць, ула́дзіць, уладкава́ць;
устро́ить на слу́жбу устро́іць (ула́дзіць, уладкава́ць) на слу́жбу;
6. разг. (оказаться подходящим) падысці́; (удовлетворить) задаво́ліць;
э́то меня́ устро́ит гэ́та мне пады́дзе, гэ́та мяне́ задаво́ліць;
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (актуальны правапіс)
найти́I сов.
1. знайсці́, мног. пазнахо́дзіць; (подыскать, подобрать) знайсці́, адшука́ць; падабра́ць; (придумать в результате размышлений) знайсці́; (обнаружить, открыть, изобрести) знайсці́, вы́найсці; (определить путём умозаключений, вычислений) знайсці́; (выбрать, уделить для чего-л. время) знайсці́; вы́лучыць; вы́браць;
2. (обнаружить, заметить) уба́чыць, знайсці́, мног. пазнахо́дзіць; (застать) заста́ць;
он нашёл у неё челове́к два́дцать госте́й ён заста́ў у яе́ чалаве́к два́ццаць гасце́й;
3. (получить, обрести) знайсці́, атрыма́ць;
найти́ примене́ние знайсці́ прымяне́нне;
3. (прийти к заключению) знайсці́, палічы́ць; (усмотреть) уба́чыць, угле́дзець; (счесть, признать) прызна́ць, палічы́ць, знайсці́;
врач нашёл его́ здоро́вым ура́ч прызна́ў (палічы́ў, знайшо́ў) яго́ здаро́вым;
как вы его́ нахо́дите? яко́й вы ду́мкі пра яго́ (што вы пра яго́ ду́маеце?); см. находи́тьI.
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (актуальны правапіс)
вступи́ть сов.
1. уступі́ць, увайсці́;
войска́ вступи́ли в го́род во́йскі уступі́лі ў го́рад;
2. (в период, состояние) уступі́ць;
вступи́ть в но́вую фа́зу разви́тия уступі́ць у но́вую фа́зу развіцця́;
3. (ступить куда-л.) ступі́ць;
вступи́ть на па́лубу ступі́ць на па́лубу;
4. (стать членом чего-л.) уступі́ць;
вступи́ть в профсою́з уступі́ць у прафсаю́з;
5. (начать какое-л. действие) уступі́ць (у што), пача́ць (што);
вступи́ть в бой уступі́ць у бой;
вступи́ть в спор пача́ць спрэ́чку;
◊
вступи́ть в строй уступі́ць у строй;
вступи́ть в си́лу увайсці́ ў сі́лу;
вступи́ть на путь стаць на шлях;
вступи́ть в брак узяць шлюб, (жениться) ажані́цца (з кім), (выйти замуж) вы́йсці за́муж (за каго);
вступи́ть в до́лжность заня́ць паса́ду;
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (актуальны правапіс)
биться
1. бі́цца;
во́лны бью́тся о бе́рег хва́лі б’ю́цца аб бе́раг;
2. (сражаться) бі́цца; (бороться) змага́цца;
3. (ударяться) бі́цца; сту́кацца;
4. (трепетать, содрогаться) трэ́сціся, калаці́цца; бі́цца; (метаться) кі́дацца;
биться в припа́дке бі́цца ў прыпа́дку;
больно́й храпе́л и би́лся хво́ры хроп і кі́даўся;
5. (чрезмерно трудиться, добиваться чего-л.) бі́цца;
биться над разреше́нием вопро́са бі́цца над рашэ́ннем пыта́ння;
6. (о сердце) бі́цца, калаці́цца;
7. (драться, наносить побои) бі́цца; разг. лупцава́цца, таўчы́ся;
8. (разбиваться) бі́цца;
стекло́ бьётся шкло б’е́цца;
9. страд. бі́цца; таўчы́ся; забіва́цца, рэ́зацца; кало́цца; адбіва́цца; см. бить 1, 3, 6;
◊
биться об закла́д бі́цца аб закла́д, ісці́ ў закла́д, заклада́цца;
биться как ры́ба об лёд бі́цца як ры́ба аб лёд.
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (актуальны правапіс)