Відно́ ’светла, ясна’ (КТС, БРС; лаг., КЭС) ’світанне’ (КТС), выдно́ ’святло’ (Клім.). Укр. видно́ ’светла’; ’відаць’; ’відавочна’, рус. видно ’відаць, відавочна, мабыць’, польск. widno ’светла’; ’відаць’, чэш. vidno ’ясна’; ’відавочна’, славац. vidno ’яснае, дзёнае святло’; ’відавочна’, макед. видно. Прыслоўе ўтворана ад прыметніка vidьnъ < vid‑. Да від (гл.). У некаторых гаворках лексема відно ўжо стала субстантывізаваным прыметнікам і ўспрымаецца як назоўнік; параўн. драг. стань на выдні́ ’стань на святле’. У гаворках лексема відно сустракаецца з экспрэсіўнымі суфіксамі: відню́сенько (Сцяшк. МГ), ві́днінька (Бяльк.). Гл. відна 1.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
А́драс (БРС). Відаць, запазычанне з польск. adres, якое з франц. adresse. Параўн. Шанскі, 1, А, 49.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Ахля́біна ’?’ (Інстр. лекс.), охлябіна ’ўвогнутае месца’ (КСТ). Відаць, да хляба ’упадзіна, пахвіна ў жывёлы’. Параўн. ахляць.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
*Кабро́так, кобрюток ’калаўрот’ (Нар. сл.). Зыходнай формай было, відаць, каўротак < калаўротак, аднак з’яўленне ‑б‑ цяжка вытлумачыць.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Ляня́ха ’міска’ (шчуч., Сцяшк. Сл.). Відаць, да ⁺гліняха (< глі́на). Параўн. гродз. гліня́к ’гліняны гаршчок’ (Сл. ПЗБ).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Мандзю́ры, міёр. мъньдзю́ры ’вочкі на бульбе’ (Нар. сл.). Відаць, з мундзі́р — параўн. бульба ў мундзірах (ТСБМ).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Ме́мка ’варшаўка — гатунак бульбы’ (Янк. 1). Відаць, з немка < польск. niemka, параўн. польск. прудн. mʼymʼec ’немец’.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Мума́шка ’порхаўка, Lycoperdon perlatum’ (касцюк., Жыв. сл.). Відаць, генетычна ўзыходзіць да літ. maũmas, maumà, mùmas ’страшыдла’.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
◎ Мядня́к ’грыб, падобны да апенькі’ (калінк., Мат. Гом.). Відаць, да медзь, медны (гл.). Названы паводле колеру.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
◎ На́капась ’напасць’ (круп., Сл. ПЗБ). Відаць, да ка́пасць ’зло, непрыемнасць’, на ка́пась ’на зло’, гл. ка́пасны.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)