нараві́сты, ‑ая, ‑ае.

Упарты, з норавам (звычайна пра коней). — У майго бацькі быў конь наравісты, дык як стане, як укопаны. Хоць кол на галаве чашы — ні з месца.. — гаварыў меднабароды Язэп Рудзько. Дуброўскі. [Ячны:] — Кабыла ў .. [Цупрона] была наравістая. Упудзілася раз і панясла з гары. Брыль. // Разм. Натурысты, капрызны (пра ўпартага чалавека). Але ж і наравісты хлопец! Далі ім тут, відаць, волю. Во ён табе, упёрся, як баран. Савіцкі. // Які выражае ўпартасць, наравістасць. Наравісты характар. / у перан. ужыв. Як выцягнутае срэбнае вужышча з дзесяткамі, сотнямі, тысячамі прыгожа акругленых кален павіваецца, бы пасмейваецца на сонцы, стары наравісты Нёман у высокіх берагах. Колас.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

укра́сці, украду, украдзеш, украдзе; пр. украў, украла; зак., каго-што.

Узяць цішком, прысвоіць сабе чужое. [Прыбіральшчыца:] — Надоечы я адну дзяўчыну мусіла суцяшаць .. Дакументы і грошы ў яе прапалі. Дзе падзеліся — не знае. Ці ўкралі, ці згубіла — невядома. Грамовіч. // перан. Падманам, інтрыгай прысвоіць, захапіць што‑н. (уладу, славу і пад.). [Лабыш:] Во жулік... Атруціў, забіў, зарэзаў... і абакраў! Славу маю ўкраў!.. Козел. // перан. Выкарыстаць што‑н. за кошт іншых, пазбавіўшы каго‑н. чаго‑н. Трэба біць, біць іх больш, ворагаў, што хочуць украсці .. наша шчасце. Шамякін.

•••

З-пад сучкі яйцо ўкрасці — быць хітрым, вёрткім, з адчайна-зухаватымі выхадкамі.

У бога цяля ўкрасці — быць выключэннем сярод іншых.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

шчу́паць, ‑аю, ‑аеш, ‑ае; незак., каго-што.

1. Датыкацца, мацаць што‑н. з мэтай агляду, даследавання. Грыша нейкім дроцікам пачаў шчупаць верх скрыначкі... Якімовіч. А то, чаго добрага, скажуць: во, Красанок адправіў жонку на пагулянкі, а сам і карову доіць і курэй шчупае. Гроднеў. // перан. Разм. Уважліва разглядваць што‑н. Гудзілка быстра ўскідае неспакойныя вочкі, як бы шчупае Свірыдавы мыслі і стан яго душы. Колас.

2. перан. Разм. Асцярожна, незаўважна, непрыкметна старацца даведацца пра каго‑н., выведаць у каго‑н. што‑н. Доўга гаманіў Базыль ды аб усім патроху; гэтым ён шчупаў цвёрды, моцны грунт самасвядомасці. Нікановіч.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

Вось 1 (БРС, Нас., Гарэц., Касп., Бяльк., КЭС, КТС). Рус. ось, укр. вісь, род. скл. воси, ст.-рус., ц.-слав. ось, балг. ос, серб.-харв. о̑с, славен. ȏs, род. скл. osȋ, чэш., славац. os, польск. oś, в.-луж. wóska, н.-луж. wós, палаб. vüs. Генетычна тоеснымі да славянскіх форм з’яўляюцца літ. ašìs ’вось’, лат. ass, ст.-прус. assis, ст.-інд. ákṣaḥ м. р., авест. aša‑, лац. axis, ірл. aiss ’павозка’, грэч. ἄξων ’вось’, ст.-в.-ням. ahsa ж. р. ’вось’ (Траўтман, 14 і наст.; Праабражэнскі, 1, 667; Фасмер, 3, 168; Майргофер, 1, 16).

Вось 2 выкл. (БРС, Нас., Яруш., Гарэц., КЭС, Шат.), вося (Нас.). Рус. восе, ст.-рус. восе ’тс’. З во (гл.) і се ’вось, гэта’ (Фасмер, 1, 356). Сюды ж і вось ’потым’ (Жд., 1); параўн. рус. во́сеть ’нядаўна’.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

надвига́ться несов.

1. насо́ўвацца;

надвига́ются ту́чи насо́ўваюцца хма́ры;

2. перен. (приближаться во времени) набліжа́цца, надыхо́дзіць;

надвига́лись ва́жные собы́тия набліжа́ліся (надыхо́дзілі) ва́жныя падзе́і;

3. страд. насо́ўвацца; см. надвига́ть.

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

обде́лать сов.

1. (обработать, придать нужный вид) апрацава́ць, вы́рабіць;

2. (обложить) аблажы́ць;

3. (вставить во что-л.) апра́віць;

4. (выгодно устроить) разг. спра́віць, ула́дзіць, абла́дзіць; см. обде́лывать.

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

ткнуть сов., однокр.

1. ты́кнуць, то́ркнуць; (воткнуть) уваткну́ць; уто́ркнуць;

2. (сунуть) разг. су́нуць, ты́цнуць;

◊

ткнуть но́сом (кого, во что) ты́цнуць но́сам (каго, у што); см. ты́кать​I;

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

Molliter vivit

Добра жывецца.

Хорошо живётся.

бел. Як у Бога за пазухай. Як не трэба лепей.

рус. Как сыр в масле катается. Как нельзя лучше.

фр. Être comme un coq en pâte (Быть как петуху в тесте).

англ. To live in clover (Жить в клевере).

нем. Wie die Made im Speck leben (Жить как червяк в сале). Wie Gott in Frankreich leben (Жить как Бог во Франции).

Шасцімоўны слоўнік прыказак, прымавак і крылатых слоў (1993, правапіс да 2008 г.)

апрану́ць сов.

1. (каго, што) оде́ть; (што на каго) наде́ть;

2. (каго, што) разг. (обеспечить одеждой) оде́ть;

3. (у каго, у што) наряди́ть (кем, во что), оде́ть (кем, во что);

а. у мядзве́дзя — наряди́ть (оде́ть) медве́дем;

а. у мядзве́джае фу́тра — наряди́ть (оде́ть) в медве́жью шу́бу

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

агарну́цца (чым) сов.

1. оку́таться;

2. перен. оку́таться; (чувствами — ещё) погрузи́ться (во что); (мраком, тьмой — ещё) покры́ться;

◊ а. дзе́цьмі — осы́паться детьми́

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)