прапі́л

(англ. propyl, ад гр. propylon = уваход)

аднавалентны радыкал прапану, адзін з алкілаў.

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г., часткова)

Візаві́ ’адзін насупраць аднаго’; ’той, хто знаходзіцца насупраць’ (БРС). Запазычана з рус. визави ’тс’ (Крукоўскі, Уплыў, 76) < франц. vis‑à‑vis ’тварам да твару’ (Фасмер, 1, 313; Шанскі, 1, В, 94).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

*Мат́анька, драг. ма́тычыла, бяроз. матэ́нька, ма́тня ’адзін з саламяных снапкоў, звязаны з некалькіх (3–5) пучкоў саломы каля гузыра, якімі пакрываецца ўся страха, апрача ніжняга рада’ (Нар. сл.). Да ма́та (гл.).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

небасхі́л, ‑у, м.

Частка неба над лініяй гарызонта; небакрай. З парадзелай цемры выступалі няясныя абрысы лясоў, раскінутых на далёкім небасхіле. Колас. Бляднелі зоры, і на празрыста-сінім небасхіле збіраліся кашлатыя воблакі. Чарнышэвіч. // Гарызонт. Адзін за адным, адзін за адным выплываюць з-за небасхілу караблі, усё роўна як з дна марскога. Кулакоўскі.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

во́ін, ‑а, м.

Ваеннаслужачы; салдат, баец. Савецкі воін. Воіны Савецкай Арміі. // Змагар, барацьбіт, ваяка. Адзін у полі не воін. Прыказка.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

адна...,

Першая частка складаных прыметнікаў і назоўнікаў, якая адпавядае слову «адзін» (у 2, 8 знач.), напрыклад: аднаарачны, аднаасабовы, аднакласнік, аднатыпны.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

аднако́лерны, ‑ая, ‑ае.

Афарбаваны ў адзін колер; аднаго колеру; аднатонны. [Неба] нейкае непрыхільнае, мабыць, таму, што чысцюткае, аднаколернае — густа-блакітнае. Марціновіч.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

адштурхо́ўвацца, ‑аецца; незак.

1. Незак. да адштурхнуцца.

2. Пад уздзеяннем узаемнага штуршка аддаляцца адзін ад другога.

3. Зал. да адштурхоўваць.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

ге́рцаг, ‑а, м.

Адзін з самых высокіх дваранскіх і княжаскіх тытулаў у краінах Заходняй Еўропы. // Асоба, якая мае гэты тытул.

[Ням. Herzog.]

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

дэ-фа́кта, прысл.

Кніжн. Фактычна, сапраўды; проціл. дэ-юрэ. — Мы, як кажуць дыпламаты, нарэшце прызналі адзін аднаго дэ-факта. Шамякін.

[Лац. de facto.]

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)