Verbum

ператасава́ць, -су́ю, -су́еш, -су́е; -су́й; -сава́ны; зак.

1. што. Тасуючы, перамяшаць або стасаваць яшчэ раз.

П. карты.

2. перан., каго-што. Перамяшаць, размясціць іначай (разм.).

П. паперы на стале.

|| незак. ператасо́ўваць, -аю, -аеш, -ае.

|| наз. ператасо́ўванне, -я, н. і ператасо́ўка, -і, ДМ -ўцы, ж.

полк, палка́, мн. палкі́, палко́ў, м.

1. Вайсковая адзінка, якая звычайна ўваходзіць у склад дывізіі або брыгады.

Гвардзейскі п.

Авіяцыйны п.

2. перан., каго (чаго). Мноства, натоўп (разм.).

П. памочнікаў.

◊

У нашым палку прыбыло (разм.) — нас стала больш.

|| прым. палкавы́, -а́я, -о́е (да 1 знач.).

сало́мка, -і, ДМ -мцы, ж.

1. гл. салома.

2. зб. Сцёблы абабітага льну, канапель.

3. Кандытарскі, мучны выраб у выглядзе тонкіх доўгіх палачак або трубачак.

4. зб. Тонкія і кароткія драўляныя палачкі, з якіх робяць запалкі (спец.).

|| прым. сало́мкавы, -ая, -ае (да 4 знач.).

самасто́йны, -ая, -ае.

1. Які існуе асобна ад іншых; незалежны.

Самастойная дзяржава.

Жыць самастойна (прысл.).

2. Здольны дзейнічаць сам, без чужой дапамогі.

С. чалавек.

Самастойныя паводзіны.

3. Які робіцца сваімі сіламі або па сваёй ініцыятыве, без пабочнага ўплыву.

Самастойнае даследаванне.

|| наз. самасто́йнасць, -і, ж.

самацёк, -у, м.

1. Рух вадкасці або сыпкіх рэчываў сілай свайго цяжару.

С. вады.

2. перан. Ход якой-н. справы, працы без плана, без кіраўніцтва, стыхійнае ажыццяўленне чаго-н.

Пусціць справу на с.

|| прым. самацёчны, -ая, -ае (да 1 знач.; спец.).

Самацёчнае арашэнне.

С. канал.

семяры́к, -мерыка́, мн. -мерыкі́, -мерыко́ў м.

1. Старая руская мера (ліку, вагі, аб’ёму і пад.) або прадмет, якія змяшчаюць у сабе сем якіх-н. адзінак, складаецца з сямі частак.

С. пшаніцы.

2. Сем коней у адной запрэжцы.

|| прым. семяры́чны, -ая, -ае (да 1 знач.).

серабро́, -а́, н.

1. Каштоўны бліскучы метал шаравата-белага колеру.

2. зб. Вырабы з гэтага металу.

Сталовае с. (посуд, сталовыя прыборы). Упрыгажэнні з серабра.

Нашы спартсмены заваявалі с. (сярэбраныя медалі; разм.).

3. Дробная разменная манета са сплаву з гэтым металам або нікелем.

Заплаціць серабром.

серэна́да, -ы, ДМ -дзе, мн. -ы, -на́д, ж.

1. У сярэдневяковай Заходняй Еўропе (першапачаткова ў Іспаніі і Італіі): прывітальная песня, якая выконвалася звычайна пад акампанемент лютні, мандаліны або гітары ў гонар каханай, пад яе акном.

2. Лірычны музычны твор тыпу сюіты для інструментальнага ансамбля.

му́шка¹, -і, ДМ -шцы, мн. -і, -шак, ж.

1. гл. муха.

2. Наклееная або намаляваная чорная крапінка на твары ў выглядзе радзімкі.

3. Упрыгожанне ў выглядзе круглага вузельчыка на празрыстай тканіне.

○

Шпанская мушка — род пластыру са спецыяльнага парашку, які раней выкарыстоўваўся ў медыцыне.

наво́ддаль.

1. прысл. На некаторай адлегласці; не вельмі далёка.

Н. стаяла каплічка.

2. прыназ. з Р. Выражае прасторавыя адносіны: ужыв. пры назве прадмета, асобы, месца ці прасторавай мяжы, на пэўнай аддегласці ад якіх адбываецца дзеянне, рух або размяшчаецца хто-, што-н.

Млын стаяў н. вёскі.