ды́ктар

(лац. dictor = які гаворыць)

супрацоўнік радыё або тэлебачання, які чытае тэкст перад мікрафонам для перадачы ў эфір.

Слоўнік іншамоўных слоў. Актуальная лексіка (А. Булыка, 2005, правапіс да 2008 г.)

Тост ’застольная здравіца, прапанова выпіць у гонар каго-небудзь’. Запазычана праз рускую мову з ням. Toast ці франц. toste альбо непасрэдна з англ. toast ’тс’, што з лац. panis tostus ’падсмажаны хлеб’, скібку якога разам са шклянкай (вады) у Англіі ставілі перад выступоўцам або перад тым, хто будзе абвяшчаць здравіцу (Фасмер, 4, 88; ЕСУМ, 5, 609; Чарных, 2, 253). Сюды ж то́сцер, то́стэр ’прыстасаванне для падсмажвання хлеба’.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

Вы́калупаць (БРС, Яруш.), вы́клупацца (Нас.) ’выматваць, атручваць’ (Мат. Гом.). Гл. калупаць. Адносна абсалютнай рэдукцыі галоснага перад л гл. Крывіцкі, З нар. сл., 132.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

Ля́нуць ’паглядзець’ (Сцяшк.; в.-дзв., Сл. ПЗБ; віц., Нік. Очерки, 2). Да глядзе́ць (гл.). Аб знікненні г перад л гл. Карскі, 1, 371.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

Мазану́ць (экспр.) ’ударыць’ (слуц., Шн. 2). Да мазгатну́ць, якое з мазгатаць (гл.). Аб выпадзенні ‑т‑ перад ‑н‑ суфікса ‑nǫ‑ гл. Карскі (1, 355).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

Міжыт ’малако ў каровы перад цяленнем’ (ТС). З *нежыт. Параўн. рус. пери, нежить ’сукравіца’, якое з ne‑žitь. Да не і жыць (гл.).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

Папярэ́дзіць ’загадзя паведаміць каму-небудзь пра што-небудзь; загадзя ліквідаваць тое, што пагражае; зрабіць што-небудзь раней каго-небудзь’ (ТСБМ). Да пе́рад (гл.).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

канфу́зіцца

1. in Verlgenheit gerten*; verwrrt [konfs] sein;

2. sich generen [ʒe-] vor (D);

ён пе́рад Ва́мі канфу́зіцца er genert sich vor hnen

Беларуска-нямецкі слоўнік (М. Кур'янка, 2010, актуальны правапіс) 

павыраста́ць, 1 і 2 ас. адз. не ўжыв., -а́е; -а́ем, -а́еце, -а́юць; зак.

1. Стаць высокімі, дарослымі (пра людзей).

2. (1 і 2 ас. мн. не ўжыв.). Узнікнуць — пра ўсё, многае.

Навакол павырасталі новыя дамы.

3. (1 і 2 ас. мн. не ўжыв.). Паўстаць перад вачамі — пра многіх, многае.

Як з зямлі павырасталі салдаты.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

малі́цца, малю́ся, мо́лішся, мо́ліцца; незак.

1. Звяртацца з малітвай да Бога, святых.

М. перад абразамі.

2. перан., на каго-што. Вельмі моцна любіць, абагаўляць каго-, што-н.

М. на сына.

|| зак. памалі́цца, -малю́ся, -мо́лішся, -мо́ліцца (да 1 знач.).

|| наз. мале́нне, -я, н. (да 1 знач.).

|| прым. мале́льны, -ая, -ае (да 1 знач.).

М. дом.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)