Verbum

ве́ліч, ‑ы, ж.

1. Што‑н. надзвычай вялікіх памераў; гмах. Начныя змрокі.. зусім ужо ахуталі лес, над якім узвышаецца чорная веліч дрэва. Лынькоў. Навокал — неабсяжная прастора пад бяздоннай веліччу неба. Брыль.

2. Грандыёзнасць, незвычайная сіла праяўлення чаго‑н., што выклікае вялікую павагу. Мы стаім з Васілісай і доўга-доўга маўчым, супакоеныя і ў той жа час глыбока ўсхваляваныя веліччу і хараством прыроды. Васілевіч.

3. Вялікае значэнне каго‑, чаго‑н. Веліч перамогі. Веліч дружбы. □ Хай славіцца век, чалавек, бязмежная веліч твая. Панчанка.

выскаля́ка, ‑і, ДМ ‑у, Т ‑ам, м.; ДМ ‑ляцы, Т ‑ай (‑аю), ж.

Разм. Той, хто любіць пасмяяцца, пажартаваць; вышчарка. Доўга потым нашы вясковыя выскалякі не давалі мне праходу: лыжным чэмпіёнам ахрысцілі. Аношкін.

адвячо́ркам, прысл.

У хвіліны перад самым вечарам. Невядома, як доўга цягнулася б гэта гісторыя, каб аднаго разу адвячоркам не прыйшла да іх настаўніца. Колас. Выйдзі адвячоркам у жытное поле і паслухай пошум спелых каласоў. Вітка.

дзьму́хаць, ‑аю, ‑аеш, ‑ае; незак.

Перарывіста, з перапынкамі дзьмуць. Чай гарачы, Ляксей доўга дзьмухае на яго, глыне глыток і зноў дзьмухае. Жычка. Алесь прывалок два вялізныя кашы бульбы, засопся, пачаў дзьмухаць на расчырванелыя рукі. Чарнышэвіч.

надрыжа́цца, ‑жуся, ‑жышся, ‑жыцца; ‑жымся, ‑жыцеся; зак.

Разм. Многа, доўга падрыжаць. Надрыжацца са страху. □ [Ганна:] — Хіба вы раніцай не абліваецеся сцюдзёнай вадой? — А мне, дзякуй богу, і без гэтага досыць і вады, і холаду. Надрыжаўся. Новікаў.

наме́рзнуцца, ‑нуся, ‑нешся, ‑нецца; пр. намёрзся, ‑мерзлася; зак.

Разм. Пабыўшы доўга на холадзе, вельмі змерзнуць. Была восень, абодва [Аляксей з таварышам] у .. кузаве намерзліся так, што пасля маці таварыша ніяк не магла адагрэць іх чаем з малінаю. Мележ.

непасе́длівы, ‑ая, ‑ае.

Які не можа доўга ўседзець або пабыць на адным месцы. Паўлік каржакаваты, затое вельмі рухавы і непаседлівы. Гроднеў. // Уласцівы такому чалавеку. Непаседлівай, неўгамоннай натуры. Лены ніяк не пасавала сядзець злажыўшы рукі. Лынькоў.

папагры́зці, ‑зу, ‑зеш, ‑зе; ‑зём, ‑зяце; зак., каго-што і чаго.

Разм. Грызці доўга, неаднаразова; пагрызці многа чаго‑н. Шмат я выходзіў бароў, Горкіх папагрыз асінак І таму сярод звяроў Самы дужы стаў асілак. Вітка.

перапячы́ся, ‑пякуся, ‑пячэшся, ‑пячэцца; ‑пячомся, ‑печацеся, ‑пякуцца; пр. перапёкся, ‑пяклася, ‑лося; зак.

1. (1 і 2 ас. не ўжыв.). Папячыся больш, чым трэба, вельмі доўга, запячыся вельмі моцна. Перапёкся хлеб.

2. Разм. Ператрэцца на сонцы.

по́галаска, ‑і, ДМ ‑ласцы; Р мн. ‑сак; ж.

Тое, што і пагалоска. Пра гэтае смешнае здарэнне доўга гаварылі, а пасля з года ў год так і хадзіла погаласка пра бойку чалавека з пеўнем. Чорны.