Валу́н ’вялікі камень’ (БРС), валуны ’асобныя кавалкі скал’ (Інстр. I). Рус. валун, укр. валун, чэш. valoun (з рус.; Махэк₂, 676), славац. valún. Да валіць (Фасмер, 1, 270; Шанскі, 1, В, 13).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

Люць ’лютасць’ (Нар. Гом.), укр. лють ’вялікі холад’, рус. уладз., калуж., маск. ’моцны мароз’, серб.-харв. љу̑т, lʼut ’сцюжа’, ’стромая скала’, ’голы камень’, ст.-чэш. lʼut. Прасл. lʼutь. Да лю́ты (гл.).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

◎ *Наказу́біцца, накозу́бытыся ’натапырыцца, надзьмуцца, пакрыўдзіцца’ (пін., столін., Нар. лекс.), накозубытысь ’тс’, накозубленый ’насуплены’ (Клімч.), накозобіцца ’надзьмуцца, насупіцца’ (ТС). Параўн. тураўск. козубом стаць ’натапырыцца, запярэчыць, заўпарціцца’, ад козуб ’вялікі кошык з кары’.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

Туру́каць ‘грукаць’ (Арх. Федар.): Ту‑ру, ту‑ру, па дуброўкі, / Ды там едзіць пан вялікі (Куп. і пятр. песні), сюды ж ‘падаваць гукі (пра жаўну)’, туруру́каць ‘падаваць гукі, турчаць’ (ТС). Гукаперайманне.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

кінатэа́тр м Kíno n -s, -s, Fílmtheater n -s, - (звычайна вялікі);

шырокаэкра́нны кінатэа́тр Bréitwandkino n;

панара́мны кінатэа́тр Panorámakino n;

кінатэа́тр паўто́рнага фі́льма Reprísenkino n, Wíederaufführungskino n;

першаэкра́нны кінатэа́тр Premi¦érenkino n, Érstaufführungskino n

Беларуска-нямецкі слоўнік (М. Кур'янка, 2010, актуальны правапіс)

herculean

[,hɜ:rkjəˈli:ən]

adj.

1) асі́лкавы; ве́льмі мо́цны, адва́жны й вялі́кі; магу́тны

2) які́ вымага́е вялі́кае сі́лы, адва́гі; ве́льмі цяжкі́ (пра́ца)

Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс)

◎ Лабаві́на, лыбавіна ’вялікі пагорак’ (Яўс., Юрч., Вытв. сл.), ’верхняя частка узгорка’ (КТС, І. Навуменка), рус. лобо‑ !!!UHǫ ’верх ілба; выпукласць: круглявае узвышша’. Да лоб) (гл.). Утворана пры дапамозе экспрэсіўна^ аўгментатыўнага суф. ‑іна.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

◎ Нарэў ’вялікі мядзведзь’ (Інстр. 2). Няясна, магчыма, да рваць (гл.), прасл. *гъиайу якое, паводле Мяркулавай (Этимология–1978, 96), магло мець значэнне ’схапіўшы зубамі, адарваць кусок’. Відаць, як і іншыя назвы мядзведзя, табуізаваная.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

ransom​1 [ˈrænsəm] n. вы́куп;

demand a ransom патрабава́ць вы́куп

♦

a king’s ransom вялі́кая су́ма; вялі́кі куш;

hold smb. to ransom

1) вымага́ць вы́куп за каго́-н.

2) шантажы́раваць каго́-н.

Англійска-беларускі слоўнік (Т. Суша, 2013, актуальны правапіс)

жырандо́ль, ‑і, ж.

Уст. Вялікі фігурны падсвечнік для некалькіх свечак. [Бацюшка] загадаў царкоўнаму старасту, каб былі запалены ўсе лампадкі, каб ва ўсіх падсвечніках і вісячых жырандолях гарэлі свечкі. Чарот. У зале, у вялікай жырандолі, гарэла з дзесятак свечак, палаў камін і ля яго сядзела князёўна. Лупсякоў.

[Фр. girandole.]

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)