Алья́с (БРС), альясавы, аліос ’тс’ (Нас.), ст.-бел. алое, алоес (кан. XV ст.) (Булыка, Запазыч.) < польск. aloes < с.-лац. aloes. Гл. алівэс.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Амо́віцца ’памыліцца ў маўленні’ (Нас.), амоўна ’асуджэнне, памылка ў маўленні’ (Нас.). Мабыць, з рус. обмолвиться, обмолвка з паралельным уплывам бел. мова (гл.).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Бубыр ’ёрш’ (Інстр. II). Няяснае слова. Невядома, ці ‑у‑ тут першапачатковае. Параўн. бел. бабур ’малады акунь’, бабка ’ёрш’, бабыр ’рыба каленік’ (гл.).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Бэ́кас ’бакас’ (палес., КЭС, Бесар.). Укр. бе́кас. З польск. bekas ’тс’ (< франц. bécasse). Параўн. бака́с. Аб польскім паходжанні бел. слова сведчыць націск.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Варца́бы ’шашкі’ (Нас.). Ст.-бел. варцабы (з XVI ст.; Булыка, Запазыч.). З польск. warcaby (аб польск. слове гл. Брукнер, 601; Махэк₂, 700).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Ве́ле ’шмат, многа’ (Сцяшк. МГ). З польск. wiele ’тс’. У ст.-бел. мове веле, веля ’тс’ засведчана з XVI ст. (Булыка, Запазыч.).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Адме́нны ’выдатны, асаблівы’ (БРС, Бяльк.), рус. отменный да мяняць (гл.). Параўн. польск. odmienny і рус. отличный. Бел. адменны, магчыма, калька з рускага.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Адмо́ўны (Нас., Гарэц., БРС, КТС), ст.-бел. отмовный (1506) (Нас. гіст.). Магчыма, з ст.-польск. odmówny ’тс’ (Параўн. Гіст. мовы, 2, 143).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Адпачы́нак, ст.-бел. отпочинок (1557) (Нас. гіст.) < польск. odpoczynek. (Суфікс ‑ынак пад польскім уплывам — гл. Карскі 2-3, 36) (Мартынаў, SlW, 68).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Прытаро́пны ’брыдкі’ (гродз., Жыв. НС). Іншае значэнне ’страшны’ Даніловіч (Бел. дыял. фраз., 200–201) выводзіць з таро́пна ’страшна’ (гл.). Параўн. папярэдняе слова.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)