вуж, вужа́ і (радзей) ву́жа, мн. вужы́, -о́ў, м.

Адна з неядавітых змей сямейства паўзуноў.

Выкручвацца вужом (таксама перан.:

1) падлізвацца, падлашчвацца, дабіваючыся чаго-н.;

2) падманам, хітрасцю старацца выйсці з цяжкага становішча).

|| прым. вужо́вы, -ая, -ае.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

вух, выкл.

1. Выражае пачуццё здзіўлення, захаплення і пад. перад сілай, незвычайнасцю чаго-н.

Вух, якое высокае дрэва!

Вух, як садзяць гарматы!

2. Ужыв. як гукапераймальнае для перадачы моцнага і глухога гуку ад удару, выстралу і пад.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

вы́дацца, 1 і 2 ас. не ўжыв., -дасца; -дадуцца; зак.

1. Утварыць выступ, выступіць за мяжу чаго-н.

Дом выдаўся вуглом на плошчу.

2. Здарыцца, выпасці; удацца.

Дзень выдаўся цёплы, сонечны.

Ураджай выдаўся добры.

|| незак. выдава́цца, -дае́цца.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

плю́хаць, -аю, -аеш, -ае; незак.

1. Тое, што і плюхацца (у 1 і 3 знач.).

2. што і чаго. Рэзкім рухам выліваць (разм.).

П. ваду ў цэбар.

|| аднакр. плю́хнуць, -ну, -неш, -не; -ні.

|| наз. плю́ханне, -я, н.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

праме́раць, -аю, -аеш, -ае; -аны; зак., што.

Вымераць, зрабіць вымярэнне чаго-н.

П. глыбіню возера.

|| незак. прамяра́ць, -а́ю, -а́еш, -а́е і праме́рваць, -аю, -аеш, -ае.

|| наз. праме́рванне, -я, н. і праме́р, -у, м.

|| прым. праме́рны, -ая, -ае.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

прыляце́ць, -лячу́, -ляці́ш, -ляці́ць; -ляці́м, -лецяце́, -ляця́ць; -ляці́; зак.

Лецячы (у 1 і 2 знач.), прыбыць, дасягнуць чаго-н.

Шпакі прыляцелі.

Хлопчык прыляцеў з трывожнай весткай.

|| незак. прылята́ць, -а́ю, -а́еш, -а́е.

|| наз. прылёт, -у, М -лёце, м.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

прыму́сіць, -у́шу, -у́сіш, -у́сіць; -у́шаны; зак., каго (што) да чаго і з інф.

Абавязаць, запатрабаваць зрабіць што-н.

Ніхто мяне не прымусіць ехаць туды.

|| незак. прымуша́ць, -а́ю, -а́еш, -а́е.

|| наз. прыму́с, -у, м. і прымушэ́нне, -я, н.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

пры́стаў, -тава, мн. -тавы, -таваў, м. (гіст.).

1. Паліцэйская пасада невялікага адміністрацыйнага раёна.

Участковы п.

Станавы п.

2. У Расійскай дзяржаве да 1917 г.: службовая асоба, прыстаўленая да каго-, чаго-н. для нагляду.

Судовы прыстаў — судовы выканаўца.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

западо́зрыць, -ру, -рыш, -рыць; -раны; зак.

1. каго (што) у чым. Пачаць падазраваць у чым-н. заганным.

З. каго-н. у падслухоўванні.

2. што. Пачаць дапускаць існаванне чаго-н. непажаданага.

З. нядобрае.

|| незак. западо́зрываць, -аю, -аеш, -ае.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

запява́ла, -ы, ДМ -у, Т -ам, м.; ДМ -е, Т -ай (-аю), ж., мн. -ы, -ва́л.

1. Саліст, які выконвае запеў у харавых песнях.

Галасісты з.

2. перан. Пачынальнік, зачыншчык чаго-н. (разм.).

З. калектыву.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)