Verbum

дзённік, -а, мн. -і, -аў, м.

1. Запісы аб бягучых справах, падзеях, у якіх удзельнічаў ці быў іх сведкам сам аўтар.

Д. экспедыцыі.

2. Кніга або сшытак з такімі запісамі.

3. Спецыяльны сшытак для запісу зададзеных урокаў і адзнак аб паспяховасці і паводзінах вучняў.

|| прым. дзённікавы, -ая, -ае.

дзя́дзька, -і, м.

1. мн. -і, -аў. Бацькаў або матчын брат.

У госці прыехаў д.

Лявон.

2. мн. -і́, -о́ў. Дарослы мужчына наогул; зварот да старэйшага мужчыны.

Скажыце, д., як прайсці ў бальніцу?

◊

І квіта, дзядзька Мікіта (разм.) — і ўсё тут.

|| ласк. дзя́дзечка, -і, мн. -і, -чак, м.

ду́дка, -і, ДМ -дцы, мн. -і, -дак, ж.

1. Народны духавы музычны інструмент з трыснягу або з дрэва ў выглядзе трубкі з дзірачкамі.

Даносіліся пералівы дудкі.

2. Круглае, звычайна пустое ўнутры сцябло чаго-н. (разм.).

Дудкі чароту.

|| памянш. ду́дачка, -і, ДМ -чцы, мн. -і, -чак, ж.

дый, злуч. (разм.).

1. спалучальны. Злучае члены сказа, што абазначаюць паслядоўныя з’явы, па знач. набліжаецца да злучнікаў «і», «ды».

Узяў сякеру дый падаўся ў лес.

2. далучальны. Далучае члены сказа і сказы, якія ўдакладняюць або абагульняюць папярэднія думкі.

Стаю адзін дый думаю.

А я вазьму дый раскажу аб усім.

выгляда́ць, -а́ю, -а́еш, -а́е; незак.

1. гл. выглядзець.

2. Мець які-н. выгляд або здавацца каму-н. кім-, чым-н.

Добра в.

В. героем.

3. Высоўваючыся з укрыцця, глядзець, пазіраць (разм.).

В. з-за вугла.

4. (1 і 2 ас. не ўжыв.). Віднецца, быць відным.

Насоўка выглядала з кішэні.

балаці́раваць, -рую, -руеш, -руе; -руй; -раваны і балатава́ць, -ту́ю, -ту́еш, -ту́е; -ту́й; -тава́ны; зак. і незак., каго-што.

Выбраць (выбіраць) каго-н. галасаваннем шляхам падачы бюлетэняў або ставіць што-н. на галасаванне.

Б. прапанову.

|| наз. балаці́раванне, -я, н. і балатава́нне, -я, н.

|| прым. балаціро́вачны, -ая, -ае.

Б. бюлетэнь.

бало́н, -а, мн. -ы, -аў, м.

1. Спецыяльная пасудзіна для вадкасцей ці газаў.

Газавы б.

2. Гумавая аўтамабільная або іншая камера, якая напаўняецца паветрам.

Залатаны б.

3. Абалонка аэрастата, дырыжабля, якая напаўняецца газам (спец.).

|| памянш. бало́нчык, -а, мн. -і, -аў, м. (да 1 знач.).

|| прым. бало́нны, -ая, -ае.

бурча́ць, -чу́, -чы́ш, -чы́ць; -чы́м, -чыце́, -ча́ць; -чы́; незак.

1. (1 і 2 ас. звычайна не ўжыв.). Выказваць нездавальненне або пагрозу, утвараючы глухія гукі (пра жывёл).

2. Сярдзіта мармытаць, бубніць.

Нездаволена б.

3. (1 і 2 ас. звычайна не ўжыв.). Бурліць.

У жываце бурчыць (безас.).

|| наз. бурча́нне, -я, н.

акія́н, -а, мн. -ы, -аў, м.

1. Усё воднае покрыва Зямлі або яго частка паміж мацерыкамі.

Паўночны Ледавіты а.

2. перан. Што-н. неабсяжнае, неабдымнае, нязмерная маса чаго-н.

○

Паветраны акіян — пра атмасферу, паветраную прастору.

|| прым. акія́нскі, -ая, -ае і (спец.) акіяні́чны, -ая, -ае.

Акіянскі флот.

Акіянічнае рыбалоўства.

альбо́м, -а, мн. -ы, -аў, м.

1. Сшытак або кніга з чыстымі лістамі для малюнкаў, фатаграфій, якіх-н. калекцый і пад.

Сямейны а.

А. для марак.

2. Кніжнае выданне з рэпрадукцыямі карцін, малюнкаў, фатаграфій і пад., іх тэматычны збор.

А. з краявідамі Полаччыны.

Архітэктурны а.

|| прым. альбо́мны, -ая, -ае.