fellow
[ˈfeloʊ]
1.
n.
1) чалаве́к -а, хло́пец хлапца́ m.
old fellow — дру́жа, стары́ (у зваро́це)
poor fellow — бяда́к; нябо́га, небара́ка
2) ся́бра -ы m., тава́рыш -а m., супо́льнік -а m.
a fellow in misery — тава́рыш у няшча́сьці
3) ся́бра навуко́вага тава́рыства або́ кале́джу
2.
adj.
супо́льны, падо́бны
fellow citizens — суграмадзя́не
fellow workers — супрацо́ўнікі
Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс)
Ахля́ць ’аслабець і апусціць рукі, апусціцца, здацца’ (Янк. II), ’аслабець; заняпасці’ (Ян.), охляб ’заняпаў, аслабеў’ (Бесар.), параўн. «стаў худы і больш ахлялы» (КТС), схліялы ’кволы, слабы; стары’, схліяць ’аслабець, састарыцца’ (Яўс.), укр. охлясти і охлянути ’схуднець, аслабець, страціць сілы’; апошняе разам з ц.-слав. (рус.) охлѧдание ’абыякавасць’, ахлѧнѧти ’аслабець’ з *xlęd‑nǫ‑ti ’страціць сілы’, параўн. хлянуты ’страціць сілы, схуднець’ (Клім.), што звязана чаргаваннем галосных кораня з *xlǫditi ’пазбаўляць сілы’, параўн. чэш. chlouditi ’тс’, гл. Бернекер, 388 і наст.; Скок, 1, 672; Ілліч–Світыч, ВЯ, 1961, 4, 94, насуперак Фасмеру, 4, 246. Для некаторых форм і значэнняў магчымы ўплыў утварэнняў з *xlęb‑, параўн. хляблы ’худы, слабы’ (Нік. Очерки), укр. охляб(ну)ти ’аслабнуць’ (пра сувязь частак у чым-небудзь) і інш.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
густы́ж Стары лес, які зарос густым драбналессем, хмызам, лазой, крапівой, ажынай на нізкім месцы (Слаўг.). Тое ж гусцві́нь, гусцвіна́, гусце́ж, гусці́ж, густы́ш, гусце́ча, густэча, густата́, густота (Слаўг.), гусцвіна (Хрэст. па гіст. бел. мовы, 1961, 464), гусце́р (Віц. Нік. 1895, Грыг. 1838—1840), гусце́ча (Пар.), гусця́ж (Слаўг., Краўчанка. Над хвалямі Прыпяці, 1964, 164), гусця́р, гусцярва́ (Віц. Нік. 1895).
Беларускія геаграфічныя назвы. Тапаграфія. Гідралогія. (І. Яшкін, 1971, правапіс да 2008 г.)
testament, ~u
м.
1. завяшчанне;
otworzyć testament — адкрыць завяшчанне;
sporządzić testament — скласці завяшчаннне;
zapisać co komu w testament — запісаць (што на каго) у завяшчанні, завяшчаць (што каму);
2. перан. запавет;
Stary (Nowy) testament — Стары (Новы) запавет
Польска-беларускі слоўнік (Я. Волкава, В. Авілава, 2004, правапіс да 2008 г.)
прытулі́ць сов.
1. (да каго, чаго) прижа́ть (к кому, чему); прислони́ть (к чему);
п. дзіця́ да грудзе́й — прижа́ть ребёнка к груди́;
п. галаву́ да паду́шкі — прислони́ть го́лову к поду́шке;
2. перен. приюти́ть, приласка́ть, пригре́ть;
3. (спрятать, защитить) укры́ть;
стары́ лес ~лі́ў партыза́н — ста́рый лес укры́л партиза́н;
◊ няма́ дзе галаву́ п. — не́где (не́куда) го́лову приклони́ть
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (актуальны правапіс)
падзяля́ць несов., в разн. знач. разделя́ть; дели́ть;
рака́ ~ля́ла го́рад на дзве ча́сткі — река́ разделя́ла (дели́ла) го́род на две ча́сти;
ён ~ля́ў людзе́й на сябро́ў і во́рагаў — он разделя́л (дели́л) люде́й на друзе́й и враго́в;
стары́ не падзяля́ў яе́ бу́рнай ра́дасці — стари́к не разделя́л её бу́рной ра́дости;
п. чые́-не́будзь по́гляды — разделя́ть чьи́-л. взгля́ды
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (актуальны правапіс)
жэст, ‑а, М ‑сце, м.
1. Рух рукі, галавы, які суправаджае або замяняе чалавечую мову. Сонцаў дапаўняў свой расказ звыклымі жэстамі, бо яўна не верыў у сілу слова. Мележ. // Рух цела або яго частак наогул. Прывычным вокам Варанецкі агледзеў.. [дакументы], прывычным жэстам узяў асадку і падпісаў некалькі паперак. Скрыган. Нібыта не сваю, незвычайным жэстам, стары ўзняў галаву: — А ён што думаў? Брыль.
2. перан. Які‑н. наўмысны, загадзя разлічаны ўчынак. Знайшліся мецэнаты, якія пачалі рабіць апякун[скі]я жэсты, нават .. даходзіла да «салодкіх абяцанак наладзіць паездкі па Еўропе». У. Калеснік.
[Фр. geste.]
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
гасці́нец 1, ‑нца, м.
Рэч, ласунак і пад., якія госць або блізкі падносяць каму‑н. як падарунак. Сцёпка паважна расчыніў чамадан і выняў адтуль вялікую суконную хустку — гасцінец для маткі. Колас. Поруч у дзвюх кадушках ляжалі пахучыя антонаўкі, чырванабокія, аж сіняватыя цыганкі, бары — гасцінцы дзецям на ёлку. Васілевіч.
гасці́нец 2, ‑нца, м.
Вялікая бойкая дарога, звычайна абсаджаная дрэвамі; шлях, тракт. Сама дарога — стары гасцінец — была абсаджана тоўстымі ліпамі ўперамежку з клёнамі і таполямі. Чарнышэвіч. Беларускія бярозы Абапал гасцінца Калыхалі думкі шумам Хлапчуку-ўкраінцу. Купала.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
вы́думка, ‑і, ДМ ‑мцы; Р мн. ‑мак; ж.
1. Тое, што прыдумана, вынайдзена. У Сашы заняло дух .. ад гэтай новай выдумкі і прапановы. Шамякін. // Вымысел, фантазія. Паэтычная выдумка. □ Сон пераблытаў усё: праўду з выдумкай, мінулае шчасце з сучасным. Васілевіч.
2. Здольнасць выдумляць. А ты з выдумкай, стары, з гумарам! Лынькоў.
3. Тое, што не адпавядае рэчаіснасці; хлусня; плётка. Бог, рай, той свет — усё гэта выдумкі, каб трымаць народ у страху і паслушэнстве. Колас. [Туляга:] Усё гэта выдумка ад пачатку да канца. Я палкоўнікам ніколі не быў. Крапіва.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
адгуля́ць, ‑яю, ‑яеш, ‑яе; зак.
1. Правесці некаторы час на гуляннях. Вось ужо цэлае лета адгулялі.. [Антон і Надзя] на вечарынках. Грамовіч. // што. Выкарыстаць чарговы адпачынак, водпуск, дазволены за звышурочныя работы, дзяжурствы. Адгуляў сын-афіцэр свой водпуск у вёсцы. Ракітны.
2. што. Адсвяткаваць; згуляць. — У гэтым доме, — заўважае брат, — на Новы год вяселле адгулялі. Гілевіч.
3. Перастаць, кончыць гуляць. [Лятун:] — Стары я, браткі, недалугай раблюся. Што год, то горш. Але не шкада, сваё адгуляў, сваё адмазоліў. Лынькоў. // перан. Прайсці, закончыцца. Адгрымела маразамі зіма, адгуляла завеямі ў палях. Шахавец.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)