Verbum

засе́дзець, ‑джу, ‑дзіш, ‑дзіць і засядзе́ць, ‑джу, ‑дзіш, ‑дзіць; зак., што.

Разм.

1. Забрудзіць адходамі (пра насякомых, птушак). Мухі заседзелі шкло.

2. Доўга або нязручна седзячы, давесці (нагу, ногі) да амярцвення, здранцвення. Заседзець нагу.

ласу́н, ‑а, м.

Той, хто любіць паласавацца. [Сакоўскі:] — Толькі глядзіце, ягадныя ласуны, не аб’ядайцеся залішне. Якімовіч. Калі доўга есці адну і тую ж патраву, хоць самую і найсмачнейшую, дык яна нават і ласуну надакучыць. Чорны.

набы́цца, ‑будуся, ‑будзешся, ‑будзецца; зак.

Разм.

1. Прабыць, пабыць дзе‑н. доўга. Набыцца ў лесе.

2. Пабыць доўгі час у якім‑н. стане. Народ беларускі! Ты ўзняўся героем, Даволі набыўся ў нядолі, бядзе. Броўка.

папае́сці, ‑ем, ‑ясі, ‑есць; ‑ядзім, ‑ясце, ‑ядуць; пр. папаеў, ‑ела; заг. папаеш; зак., чаго.

Разм. Есці доўга, неаднаразова; з’есці многа чаго‑н. І здаецца, Паўлік яшчэ ніколі не папаеў столькі пірага, як сёння. Сташэўскі.

паўпадва́льны, ‑ая, ‑ае.

Які мае адносіны да наўпадвала; размешчаны ў паўпадвале. Паўпадвальны пакой. □ Хлопец доўга вёў.. [мужчын] цёмнымі крывымі завулкамі, пакуль не прывёў да вялізнага складскога будынка. Паўпадвальнае памяшканне, куды яны спусціліся, было прасторнае. Машара.

прадме́сце, ‑я, н.

1. Пасёлак, размешчаны непадалёку ад горада, але за яго межамі.

2. Ускраіна горада, далёкая ад цэнтра. Праз пярэднія дзверы.. [сябры] ўскочылі ў трамвай і доўга ехалі, пятляючы па ўскраінах гарадскога прадмесця. Навуменка.

разля́пацца, ‑аюся, ‑аешся, ‑аецца; зак.

Разм.

1. Пачаць моцна і доўга ляпаць. Лёскат варты.. гнаўся за ім услед. — Ажно апрацівела. Вось разляпаўся, дурніла, — вылаяўся Васіль. Гартны.

2. Раскідацца, распырскацца. Гразь разляпалася ва ўсе бакі.

разя́ва, ‑ы, ДМ ‑у, Т ‑ам, м.; ДМ ‑е, Т ‑ай (‑аю), ж.

Разм. груб. Рассеяны, няўважлівы чалавек. Ніна высунулася з будкі і закрычала: — Гэй, ты! Доўга варон будзеш лавіць? Разява! Шамякін.

шны́парыцца, ‑руся, ‑рышся, ‑рыцца; незак.

Разм.

1. Корпацца, поркацца. У бакоўцы, у каморы стары Пракоп доўга шныпарыўся. Баранавых.

2. Тое, што і шныпарыць (у 2 знач.). Натоўп гудзе, варушыцца. Шныпарацца пад нагамі дзеці. Скрыган.

ду́маць, ‑аю, ‑аеш, ‑ае; незак.

1. пра каго-што, аб кім-чым і без дап. Аддавацца роздуму; раздумваць, мысліць. Часта доўга думае стары Яўхім пра сваю дачку і яшчэ мацней яе шкадуе, любіць. Пестрак. Аб чым камандзір думаў так доўга, — цяжка сказаць. Брыль. Доўга думала Ганна і, урэшце, надумалася. Нікановіч.

2. з дадан. сказам. Лічыць, меркаваць. [Шкуранкоў:] Думаю, што пры наступнай сустрэчы мы лепш зразумеем адзін аднаго. Крапіва. Доўга хварэў пан. Усе думалі, што капцы ўжо яму. Якімовіч. // на каго. Мець падазрэнне, лічыць вінаватым у чым‑н. Думаў на Івана, што ён вінаваты.

3. з інф. Мець намер, збірацца што‑н. рабіць. Хоць у маткі і жылося .. [Аўгінні] нялёгка, але варочацца да Васіля яна не думала. Колас. [Страмілін:] Я думаю паставіць даклад галоўнага інжынера на парткоме. Крапіва.

4. аб кім-чым, пра каго-што. Клапаціцца, турбавацца. Думаць аб бацьках. □ [Людзі] найбольш думалі пра дзённы свой заработак. Чорны.

•••

А што ты думаеш! гл. ты.

Забыць (і) думаць гл. забыць.

І думаць няма чаго — пра поўную немагчымасць зрабіць што‑н.

І не думай (нават) — пра катэгарычную забарону рабіць што‑н.

Трэба думаць гл. трэба.

Я думаю гл. я.