піраксе́ны

(ад піра- + ksenos = чужы)

група пародаўтваральных мінералаў класа сілікатаў белага, шэрага, жоўтага і зялёнага колеру (аўгіт, жадэіт і інш ).

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г., часткова)

пнеўмаканіёзы

(ад гр. pneumon = лёгкія + konia = пыл)

група прафесійных захворванняў лёгкіх, абумоўленых працяглым удыханнем вытворчага пылу (напр. антракоз, бісіноз, сілікоз).

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г., часткова)

журы́

(фр. jury)

група спецыялістаў-экспертаў на конкурсе, выстаўцы, спаборніцтве, якая вызначае ступень майстэрства ўдзельнікаў і прысуджае прэміі і ўзнагароды.

Слоўнік іншамоўных слоў. Актуальная лексіка (А. Булыка, 2005, правапіс да 2008 г.)

ло́бі

(англ. lobby = кулуары)

група прадстаўнікоў эканамічна моцных структур, якія аказваюць уплыў на палітыку дзяржавы (напр. нафтавае л. у парламенце).

Слоўнік іншамоўных слоў. Актуальная лексіка (А. Булыка, 2005, правапіс да 2008 г.)

brass [brɑ:s] n.

1. лату́нь, жо́ўтая медзь; рэч з лату́ні

2. гру́па ме́дных музы́чных інструме́нтаў (у аркестры); аркестра́нты гэ́тай гру́пы

3. мемарыя́льная до́шка (у храме)

4. BrE, infml, dated гро́шы

5. AmE, infml ва́жныя асо́бы

6. наха́бства

7. нячу́ласць

♦

as bold as brass бессаро́мны, наха́бны

Англійска-беларускі слоўнік (Т. Суша, 2013, актуальны правапіс)

komplet, ~tu

komple|t

м.

1. камплект; набор; склад;

w ~cie — у поўным складзе;

~t czcionek палігр. гарнітура шрыфту;

~t dzieł — збор твораў;

2. група навучэнцаў

Польска-беларускі слоўнік (Я. Волкава, В. Авілава, 2004, правапіс да 2008 г.)

перы́яд, -у, М -дзе, мн. -ы, -аў, м.

1. Адрэзак часу, у які што-н. адбываецца (пачынаецца, развіваецца і заканчваецца).

Пасляваенны п.

П. росквіту.

Інкубацыйны п. хваробы.

2. У матэматыцы:

1) перыяд функцыі — лік, пры дадаванні якога да аргумента некаторай функцыі значэнне функцыі не змяняецца;

2) перыяд дробу — група лічбаў, якія нязменна паўтараюцца ў адной і той жа паслядоўнасці ў бясконцых дзесятковых дробах.

3. Адносна закончаны фрагмент тэксту, часткі якога звязаны паміж сабой сінтаксічна, лексічна і інтанацыйна (спец.).

|| прым. перыяды́чны, -ая, -ае (да 2 і 3 знач.).

П. дроб.

Перыядычная сістэма элементаў.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

пірамі́да, -ы, ДМ -дзе, мн. -ы, -мі́д, ж.

1. Мнагаграннік, асновай якога з’яўляецца многавугольнік, а астатнія грані — трохвугольнікі з агульнай вяршыняй.

2. Вялікае каменнае збудаванне такой формы — грабніца фараонаў у Старажытным Егіпце.

3. Група складзеных прадметаў, якая мае шырокую аснову і звужаецца ўверсе.

Вінтоўкі ў пірамідзе.

4. Гімнастычная або акрабатычная фігура ў форме піраміды з групы людзей.

5. Станок для захоўвання вінтовак (спец.).

6. Гульня на більярдзе, пры якой шары складваюцца ў выглядзе трохвугольніка і пры дапамозе кія ўдарным шаром разбіваюцца і заганяюцца ў лузы.

|| прым. пірамі́дны, -ая, -ае.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

эта́п, -у, мн. -ы, -аў, м.

1. Асобны момант, стадыя якога-н. працэсу.

Новы э. развіцця.

Новы э. будаўніцтва горада.

2. Пункт на шляху руху войск, дзе ваеннаслужачыя забяспечваюцца харчамі, фуражом, начлегам.

3. Пункт для начлегу на шляху партый арыштантаў, а таксама маршрут іх руху да месца ссылкі і сама група, партыя арыштантаў.

4. Асобная частка шляху, а таксама (спец.) пэўны адрэзак дыстанцыі ў спартыўных спаборніцтвах.

Этапы велагонкі.

◊

Па этапе або этапам — пад канвоем (пра спосаб перасылкі арыштантаў).

Пройдзены этап — пра тое, што зроблена, засталося ў мінулым.

|| прым. эта́пны, -ая, -ае.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

разлі́к, -у, м.

1. гл. разлічыць, разлічыцца.

2. Плата за работу, паслугі і пад.

3. Намер, меркаванне.

Хітры р.

4. Карыслівыя намеры, меркаванні.

Матэрыяльныя разлікі.

5. Расплата, пакаранне.

Р. будзе суровы.

6. Беражлівасць у расходаванні сродкаў.

Жыць з разлікам.

7. Група байцоў, якая абслугоўвае гармату, мінамёт, кулямёт і пад.

Мінамётны р.

◊

Брацца (прымацца) у разлік — улічвацца, брацца пад увагу.

Браць (узяць) у разлік — улічваць (улічыць), прымаць (прыняць) пад увагу.

Звесці разлікі з кім —

1) узаемна разлічыцца грашамі;

2) адпомсціць каму-н. за абразу, знявагу.

|| прым. разліко́вы, -ая, -ае (да 2 знач.).

Р. месяц.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)