экранава́ны, ‑ая, ‑ае.
1. Дзеепрым. зал. пр. ад экранаваць.
2. у знач. прым. Тое, што і экраніраваны (у 2 знач.). Экранаваная электронная лямпа.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
ядло́ўцавы, ‑ая, ‑ае.
Разм. Тое, што і ядлаўцовы. Мільгалі ў вачах хвойкі, ядлоўцавыя кусты, чарнічнік. А бацька сцёбаў і сцёбаў каня лейцамі. Далідовіч.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
shame [ʃeɪm] n.
1. со́рам, га́ньба;
feel shame at having told a lie адчува́ць со́рам за то́е, што схлу́сіў;
To my shame, I never thanked him. Мне сорамна, што ніколі не падзякаваў яму;
bring shame on smb. га́ньбіць, нясла́віць каго́-н.;
it’s a shame бры́дка, со́рам
2. пры́красць, жаль : What a shame! Як шкада! Якая прыкрасць!
♦
put smb. to shame прысарамаці́ць каго́-н.;
shame on you! як табе́ не со́рамна!
Англійска-беларускі слоўнік (Т. Суша, 2013, актуальны правапіс)
spill2 [spɪl] v. (spilt or spilled)
1. разліва́ць; разліва́цца; рассыпа́ць; рассыпа́цца;
spill blood праліва́ць кроў;
A crowd of people spilled into the street. Натоўп людзей высыпаў на вуліцу.
2. infml прагаво́рвацца
♦
spill the beans распуска́ць язы́к, прагаво́рвацца;
it’s no use crying over spilt milk ≅ што ўпа́ла, то́е прапа́ла
spill over [ˌspɪlˈəʊvə] phr. v. выхо́дзіць за ме́жы чаго́-н.; перавыша́ць;
These areas are spilling over with population. У гэтых раёнах шматколькаснае насельніцтва.
Англійска-беларускі слоўнік (Т. Суша, 2013, актуальны правапіс)
аўтахто́ны
(фр. autochtone, ад гр. autochthon = мясцовы, карэнны)
1) жывёлы або расліны, якія жывуць у той жа мясцовасці, у якой узніклі ў працэсе эвалюцыі (параўн. алахтоны);
2) тое, што і абарыгены 1.
Слоўнік іншамоўных слоў. Актуальная лексіка (А. Булыка, 2005, правапіс да 2008 г.)
Нагаві́цы ’штаны’ (ТСБМ, жлоб., Мат. Гом., Сцяшк. Сл.; слуц., ганц., пруж., беласт., Сл. ПЗБ), ’рукавіцы’ (докш., Цыхун, вусн. паведамл.), укр. ногавиці ’штаны суконныя’, ногавиця ’калашына’, рус. нога́вицы, ногави́цы ’шкарпэткі, гамашы’, ногави́цы ’частка адзення ці абутку, якая прыкрывае калені і галёнкі’, ’рукавіцы без пальцаў, каб рваць каноплі ці лён’, польск. nogawicy ’штаны’, ’панчохі, шкарпэткі’, nogawica ’калашына’, чэш., славац. nohavice ’калашына’, ’штаны’, в.-луж. nohajcy ’панчохі’, н.-луж. nogawica ’штаны’, славен. nogavica ’панчоха, шкарпэтка’, серб.-харв. но̀гавица ’калашына’, балг. нога́вици ’абмоткі з казінай шкуры, якія надзяваюцца пастухамі для аховы ног ад калючак’, макед. ногавица ’калашына’. Прасл. *nogavica, вытворнае ад noga, паводле Махэка, па ўзору rǫkavica (< rǫkavъ), паколькі адсутнічае прыметнік *nogavъ (Махэк₂, 401); развіццё семантыкі ад першапачатковага ’тое, што надзяваецца на нагу’ да ’штаны’; спецыфічнае для ўсходнеславянскіх гаворак значэнне ’рукавіца’, відаць, вынік пераносу назвы па функцыі (’тое, што служыць для аховы канечнасцей’) — ці не перажытак старога сінкрэтызму назваў, што абазначалі адначасова і верхнія і ніжнія канечнасці, параўн. лат. nagas ’рукі і ногі’ і інш.? Гл. таксама ганаві́цы.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Стром ‘спілаванае завіслае дрэва’, ‘схіл страхі’, ‘куча галля’ (ТС), ‘прыстасаванне для лазення на дрэва’ (ЛА, 1), ‘строп страхі’ (узд., ЛА, 5), стро́ма ‘дах’ (Шушк., Сл. Брэс.), ‘круты схіл, абрыў’ (ТСБМ, Гарэц.), страмо́віна ‘выварочанае з коранем дрэва’ (Нар. Гом.). Укр. дыял. стром ‘фруктовае дрэва’, ‘круча’, стрім ‘схіл; тое, што тырчыць угору’, рус. стро́мы ‘кроквы; поручні’, польск. дыял. strom ‘дрэва; фруктовае дрэва’ (ведаць, з чэш., славац. — Борысь, 580), чэш., славац. strom ‘дрэва’, старое н.-луж. strom ‘дрэва’, старое серб. стром, харв. strum ‘ствол дрэва’, славен. strȍm ‘тс’, ‘страха над загарадкай для авец’. Прасл. *stromъ ‘тое, што ўзносіцца ўгару, стаіць вертыкальна’, адпрыметнікавы назоўнік ад прым. *stromъ ‘стромкі, круты’ (Борысь, 580) ці паралельны да прыметніка аддзеяслоўны назоўнік ад *strьměti ‘тырчаць, выдавацца’ (Борысь, Etymologie, 181); гл. яшчэ Фасмер, 3, 781 з аглядам літ-ры. Бязлай (3, 332) праславянскае слова лічыць першасным nomen agentis ад дзеяслова *strēmti > прасл. *stręti, *stręnǫ, параўн. застра́ць ‘застрагнуць у праходзе, захраснуць’ (Нас.). Сюды ж строме́ц ‘козлы, якія прыціскаюць салому на вільчыку’ (ТС).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
вернье́р
[фр. vernier, ад P. Vernier = прозвішча фр. вынаходцы (1580—1637)]
1) тое, што і ноніус;
2) прыстасаванне для дакладнай настройкі радыёапаратуры.
Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)
іаніза́тар
(ад іанізаваць)
1) тое, што выклікае іанізацыю (рэнтгенаўскія прамяні, гама-прамяні і інш.);
2) прыбор для іанізацыі (напр. паветра ў памяшканні).
Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)
малю́нак
(польск. malunek, ад malowač < с.-в.-ням. mālen)
1) карціна, ілюстрацыя, рысунак;
2) тое, што можна ўявіць сабе ў канкрэтных вобразах.
Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)