als ~ áuftreten* — выступа́ць у я́касці пацярпе́лага [ісца́]
◊ wo kein ~ ist, da ist auch kein Ríchter — на няма́ i су́ду няма́
Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.)
Geschénk
n -(e)s, -e (па)дару́нак
etw. zum [als] ~ bekómmen* [erhálten*, empfángen*] — атрыма́ць што-н. у я́касці падару́нка
j-n mit ~en überschǘtten — задо́рваць каго́-н.
Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.)
артыкуля́цыя
(лац. articulatio)
1) работа органаў маўлення (губ, языка, мяккага паднябення, галасавых звязак) пры вымаўленні гукаў;
2) спосаб выканання паслядоўнага рада гукаў пры спевах і ігры на музычных інструментах;
3) мера якасці сістэмы сувязі, прызначаная для перадачы моўных паведамленняў.
Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)
кампрачыко́сы
(ісп. comprachicos, ад comprar = купляць + chico = дзіця)
злачынцы ў Іспаніі, Англіі і іншых краінах — 17 ст., якія выкрадалі або куплялі дзяцей, ператваралі іх у фізічных пачвар і прадавалі ў якасці блазнаў і камедыянтаў у багатыя дамы, цыркавыя балаганы.
Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)
тры́гер
(англ. trigger)
устройства, якое можа доўга знаходзіцца ў адным з двух станаў устойлівай раўнавагі і пераключацца з аднаго стану ў другі скачком па знешнім сігнале; выкарыстоўваецца ў якасці элемента памяці ў лічбавых вылічальных машынах, у электроніцы і інш.
Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)
Ву́здзер ’ніжняя частка снапа’ (івац., Жыв. сл.), ву́здэр, у́здэр ’частка снапа ад перавясла да зрэзу’ (пін., Шатал.), ву́здро, вздро, вузды́р ’тс’ (брэсц., Нар. лекс.). Ад гузы́р ’тс’ з пераасэнсаваннем пачатковага г у якасці пратэтычнага і заменай яго в‑ пратэзай; параўн. гузды́р ’тс’ (лун., Шатал.), д устаўное, як у здрачо́к ’зрэнка’ і пад. Параўн. вузы́р.
◎ По́сарам ’сарамнавата’ (Нас.), параўн. укр.посоромити ’выставіць на сорам’, польск.posromić ’зняважыць, зняславіць, выставіць на сорам’, ст.-польск.posromać ’прысароміць’. Адвербіялізаванае > Тварэнне ад пасароміць ’пасарамаціць; зняславіць’, гл. сорам. Падобным чынам у кантэксце адвербіялізаваўся польск.wstyd ’тс’. Прыстаўка па‑ надае значэнне меншай ступені праяўлення якасці, параўн. no‑мала ’малавата’, по‑многа ’мнагавата’, по‑ценко ’танкавага’ (Нас.).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Ругава́ць ’турбаваць, крануць, паварушыць (саркастычна)’ (маладз., Янк. Мат.). З польск.rugować ’высылаць, караць вінаватых’ < rug ’высылка, пакаранне вінаватых’, запазычана з гарадскога нямецкага права, дзе Rüge ’вымова’, rügen ’вымаўляць, рабіць вымову’ (Брукнер, 468). У якасці зыходных формаў падаюць с.-в.-ням.rüggen, rucken, rücken (Нававейскі, Zapożyczenia, 261). Сюды ж ст.-бел.рукгованъе ’высяленне’ (Ст.-бел. лексікон).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Туф ‘горная парода, якая служыць у якасці будаўнічага матэрыялу’ (ТСБМ, Некр. і Байк.). Праз рускую (туф) ці польскую (tuf) мову з нованям.Tuff ‘тс’, запазычанага з італ.tufo, якое з лац.tōfur (tōphus), tūfus; крыніца паходжання для апошніх бачыцца ў оскска-ўмбрскіх дыялектах (Фасмер, 4, 127; Голуб-Ліер, 493; Арол, 4, 121; ЕСУМ, 5, 686).