насто́й, ‑ю, м.
1. Выцяжка з расліннага або жывёльнага рэчыва, змешчанага ў ваду або іншую вадкасць. Настой траў. □ Маці ні на крок не адыходзіла ад.. [Алеся], давала ніць чай з моцным настоем ліпавага цвету, пакрывала коўдрай, кажухом і чакала раніцы. Сіняўскі.
2. перан. Густы пах якога‑н. рэчыва (раслін, ягад і пад.). Вецер пах вадою і смаловым настоем далёкіх і блізкіх бароў. Грахоўскі. Разам з ранішнімі даліннымі туманамі ў паветры плаваў пахкі верасовы настой. Краўчанка.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
фімія́м, ‑у, м.
1. Духмянае рэчыва для курэння ў час рэлігійных абрадаў, а таксама дым, які ўзнікае пры згаранні гэтага рэчыва. // Аб прыемным паху наогул. Фіміям чаромхі.
2. перан. Ліслівая ўзнёслая пахвала. Калі гледачы не хочуць глядзець спектакль, калі штосьці не ўдалося, — ніякія крытычныя фіміямы ўжо не памогуць. Губарэвіч. Ну і Лаўрэн ад фіміяму захмялеў: З тае пары не дакранаўся ён да плуга, А толькі аб сваіх крычаў заслугах... Маеўскі.
•••
Курыць фіміям гл. курыць.
[Грэч. thymíama.]
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
крыты́чны I (содержащий в себе критику) крити́ческий;
к. падыхо́д — крити́ческий подхо́д;
○ к. рэалі́зм — крити́ческий реали́зм
крыты́чны II (переломный) крити́ческий;
○ ~ная тэмперату́ра — крити́ческая температу́ра;
к. стан рэ́чыва — крити́ческое состоя́ние вещества́
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
абагаці́цца, ‑гачуся, ‑гацішся, ‑гаціцца; зак.
1. Стаць багатым, разбагацець.
2. (1 і 2 ас. не ўжыв.). Стаць багацейшым на якое‑н. рэчыва (пра глебу, руду, мінералы і пад.). Глеба абагацілася азотам.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
касцявы́, ‑ая, ‑ое.
Які мае адносіны да косці (у 1 знач.). Касцявая тканка. Касцявое рэчыва. // Прыгатаваны з косці, касцей. Касцявы клей. Касцявая мука.
•••
Касцявы мазоль гл. мазоль.
Касцявы мозг гл. мозг.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
малачко́, ‑а, н.
1. Ласк. да малако (у 1 знач.).
2. Спец. Пажыўнае рэчыва, якое ўтвараецца ў валляку некаторых птушак або ў асобных залозах насякомых для кармлення птушанят, лічынак. Пчалінае малачко.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
каагуля́нт
(лац. coagulans, -ntis)
1) хімічнае рэчыва, якое выклікае каагуляцыю; 2) лекавае рэчыва, якое садзейнічае згусанню крыві (параўн. антыкаагулянт).
Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)
◎ Нюшо́к ’невялікая колькасць, якую можна ўзяць у тры пальцы’ (Нас.), ’шчопці’ (Нік., Няч.; Касп.), ’малая колькасць’ (расон., Шатал.), нюшок, нюнбк ’драбок’ (Сл. ПЗБ), нішбк ’тс’ (астрав., вусн. паведамл.). Памянш. ад нюх ’невялікая колькасць расцёртага рэчыва, якую можна пацягнуць носам’ (Нас.), да нюхаць, у прыватнасці ’нюхаць тытунь’.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Саля́рка ’саляравае масла’ (ТСБМ, Сл. ПЗБ). Кандэнсацыя словазлучэння саля́равае масла ’прадукт перагонкі нафты, які выкарыстоўваецца як паліва для дызеляў, рэчыва для змазкі механізмаў і пад.’, дзе саляравае ад лац. solaris ’сонечны’ < sol ’сонца’ (Голуб-Ліер, 445). У беларускай, хутчэй за ўсё, непасрэднае запазычанне з рус. соля́рка ’тс’.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
гіпс
(гр. gypsos = мел, гліна)
1) мінерал класа сульфатаў, вапністае рэчыва белага колеру, якое выкарыстоўваецца ў будаўніцтве, лепцы і медыцыне;
2) скульптурны злепак з гэтага рэчыва;
3) хірургічная павязка з гэтага рэчыва.
Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)