Verbum

да́мка, ‑і, ДМ ‑мцы; Р мн. ‑мак; ж.

У шашачнай гульні — шашка, якая была даведзена да апошняга рада клетак на полі праціўніка і атрымала права перасоўвацца на любую колькасць клетак уперад або назад.

другаго́днік, ‑а, м.

Вучань або студэнт, які застаўся на другі год у тым самым класе, на тым самым курсе. — Мы ў школе.. вырашылі прыняць на сябе павышаныя абавязацельствы: ніводнага другагодніка, ніводнай дрэннай адзнакі. Лобан.

дыві́зія, ‑і, ж.

Буйное вайсковае злучэнне з некалькіх палкоў або брыгад у розных відах узброеных сіл. Пяхотная дывізія. Танкавая дывізія. Кавалерыйская дывізія. Паветрана-дэсантная дывізія. // У ВМФ СССР — найбольшае тактычнае злучэнне караблёў аднаго класа.

[Фр. division.]

ды́пціх, ‑а, м.

1. У старажытных грэкаў і рымлян — складна́я, пакрытая воскам дошчачка для пісьма.

2. Двухстворкавы складзень з жывапісным або рэльефным малюнкам на кожнай створцы.

3. Кампазіцыя з дзвюх карцін, звязаных адзіным замыслам.

[Грэч. diptychos — двайны.]

дысгармо́нія, ‑і, ж.

1. Парушэнне або адсутнасць гармоніі, бязладнае гучанне; немілагучнасць.

2. перан. Разлад, няўзгодненасць, разыходжанне чаго‑н. з чым‑н. На белым кані, малады і радасны, Станіслаў Югкевіч уносіў дысгармонію ў абставіны. Мікуліч.

[Ад грэч. dys і harmonia— сугучнасць.]

дэ́ка, ‑і, ДМ дэцы; Р мн. дэк; ж.

1. Частка корпуса некаторых струнных музычных інструментаў, якія служаць для адбіцця і ўзмацнення гуку. Верхняя дэка скрыпкі. Дэка піяніна.

2. Падбарабанная або надбарабанная частка малатарні.

[Ням. Decke — накрыўка, века.]

дэтэкты́ў, ‑тыва, м.

1. Шпік, агент вышукной паліцыі (у капіталістычных краінах).

2. Літаратурны твор або кінафільм, прысвечаны раскрыццю таямніц, звычайна звязаных са злачынствам. Заняты кожны сваім пасажыры. Хто дэтэктывам, хто — булкай з сырам. Барадулін.

[Англ. detective.]

каламбу́р, ‑а, м.

Жарт, заснаваны на выкарыстоўванні розных слоў, блізкіх па гучанню, або розных значэнняў аднаго слова; гульня слоў. Быстроў не вешаў галавы, пасмейваўся сабе, сыпаў каламбурамі і, здавалася, быў зусім задаволены лёсам. Мележ.

[Фр. calembour.]

канве́кцыя, ‑і, ж.

Перанос цяпла або электрычных зарадаў у выніку перамяшчэння навакольнага асяроддзя. Канвекцыя цяпла. // Водаабмен паміж верхнімі і ніжнімі слаямі ў акіянах, морах і азёрах, выкліканы змяненнем шчыльнасці вады, рознасцю тэмператур і салёнасці.

[Ад лац. convectio — прывоз, прынясенне.]

кандыба́ць, ‑аю, ‑аеш, ‑ае; незак.

Разм. Ісці кульгаючы або павольна, з цяжкасцю перастаўляючы ногі. Панурыя, засмучаныя, устрывожаныя і абураныя такою несправядлівасцю, кандыбаюць сяляне пад казацкім канвоем. Колас. Часта кандыбае стары Міхайла ў вобласць. Бядуля.