тэрміно́вы, -ая, -ае.

1. Які патрабуе неадкладнага, хуткага выканання, вырашэння.

Т. заказ.

2. Разлічаны на пэўны тэрмін.

Т. ўклад.

3. Які адбываецца ў вызначаныя законам для чаго-н. тэрміны.

Тэрміновая ваенная служба.

|| наз. тэрміно́васць, -і, ж.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

уба́віць, уба́ўлю, уба́віш, уба́віць; уба́ўлены; зак., што і каго-чаго.

Адняўшы частку, зменшыць, знізіць, аслабіць.

У. выдаткі.

У. крок.

|| незак. убаўля́ць, -я́ю, -я́еш, -я́е.

|| наз. убаўле́нне, -я, н. і уба́ўка, -і, ДМ -ўцы, ж. (разм.).

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

нейтраліза́цыя

(фр. neutralisation, ад лац. neutralis = які не належыць ні таму, ні другому)

1) аслабленне ўплыву каго-н., чаго-н. (напр. н. дзеянняў праціўніка);

2) учыненне каго-н., чаго-н. нейтральным (напр. н. дзяржавы).

Слоўнік іншамоўных слоў. Актуальная лексіка (А. Булыка, 2005, правапіс да 2008 г.)

БІНО́КЛЬ

(франц. binocle ад лац. bini два + oculus вока),

аптычная прылада, прызначаная для візуальнага назірання аддаленых прадметаў абодвума вокамі, а таксама для вымярэння вуглоў і адлегласцяў. Складаецца з 2 зрокавых трубаў з паралельнымі аптычнымі восямі.

Аптычная схема бінокля ўключае аб’ектыў і акуляр. У біноклі са зрокавымі трубамі тыпу Кеплера прамы відарыс аддаленага прадмета атрымліваецца пры наяўнасці паміж аб’ектывам і акулярам абарачальнай сістэмы, якая дазваляе значна зменшыць даўжыню прылады. Прамежкавы відарыс, што дае аб’ектыў, сапраўдны, у яго плоскасці размешчана сетка для вымярэння вуглоў і адлегласцяў. Такія біноклі даюць павелічэнне да 22 разоў. У біноклі з трубамі тыпу Галілея ролю акуляра выконвае рассейвальная лінза перад плоскасцю прамежкавага відарыса, у выніку чаго відарыс атрымліваецца ўяўным і прамым. З-за абмежаванага вугла зроку такія біноклі выкарыстоўваюцца толькі з малым павелічэннем (да 4 разоў), напр. Тэатральныя.

т. 3, с. 154

Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)

«ВЯЛІ́КАЕ АБ’ЯДНА́ННЕ»,

тэарэтычныя мадэлі квантавай тэорыі поля, у аснову якіх пакладзена ідэя адзінства моцных, эл.-магн. і слабых узаемадзеянняў пры звышвысокіх энергіях ці на звышмалых адлегласцях.

Падставай для стварэння «вялікага аб’яднання» з’явіліся эфекты вакууму квантавай тэорыі палёў; экранаванне эл. зараду і антыэкранаванне каляровага зараду ў квантавай хромадынаміцы, з чаго вынікае, што пры пэўным значэнні энергіі эфектыўныя зарады (канстанты ўзаемадзеяння) могуць супадаць. Ідэя «вялікага аб’яднання» эксперыментальна пацвярджаецца адзінай тэорыяй электраслабых узаемадзеянняў. «Вялікае аб’яднанне» тлумачыць квантаванне эл. зараду, прадказвае распад пратона і існаванне манаполяў магнітных. Энергія, пры якой адбываецца «вялікае аб’яднанне», блізкая да т.зв. планкаўскай масы (10​19 ГэВ) — энергіі, пры якой неабходна ўлічваць квантавыя гравітацыйныя з’явы, што дае падставы для аб’яднання ў такім падыходзе 4 відаў узаемадзеянняў (гл. Узаемадзеянні элементарных часціц).

Літ.:

Окунь Л.Б. Физика элементарных частиц. 2 изд. М., 1988.

А.Я.Таўкачоў.

т. 4, с. 356

Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)

erréichen

vt

1) дастава́ць, дахо́дзіць (да чаго-н.)

2) дасяга́ць (чаго-н.)

den Zug ~ — паспе́ць на цягні́к

j-n telefónisch ~ — дазвані́цца да каго́-н. (па тэлефоне)

ein hóhes Álter ~ — дажы́ць да глыбо́кай ста́расці

Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.) 

benéhmen

*

I

vt (D) пазбаўля́ць (каго-н. чаго-н.)

j-m die Lust ~ — адбіва́ць у каго́-н. ахво́ту да чаго́-н.

Schmérzen ~ — уціхамі́рваць [суніма́ць] боль

II

* sich

(gegen A – у адносінах да каго-н.)

Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.) 

Ábsicht

f -, -en наме́р, заду́ма

mit ~ — наўмы́сна

séine ~en auf etw. (A) ríchten — дамага́цца (чаго-н.), імкну́цца (да чаго-н.)

in der ~… — з мэ́тай

auf j-n [etw] ~ háben — мець меркава́нні [пла́ны, наме́ры] нако́нт каго́-н. [чаго́-н.]

Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.) 

rücksichtlich

prp (G) з прычы́ны (чаго-н.), улі́чваючы (што-н.);

~ séines Zústandes улі́чваючы яго́ стан

Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.) 

vorüber=

аддз. дзеясл. прыстаўка, указвае на рух міма чаго-н.: vorüberfahren* прае́хаць мі́ма, (пра)міна́ць

Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.)