штурха́ч, -а́, мн. -ы́, -о́ў, м.

1. Дэталь, прыстасаванне для падштурхоўвання чаго-н. (спец.).

Ш. клапана.

2. Дапаможны паравоз у хвасце цягніка або самаходнае судна, якое штурханнем рухае баржы (спец.).

3. перан. Чалавек, якому даручана падштурхнуць, паскорыць патрэбную ў дадзены момант справу (разм.).

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)

юбіле́й, -ю, мн. -і, -яў, м.

1. Гадавіна чыйго-н. жыцця, чыёй-н. дзейнасці, існавання каго-, чаго-н. (звычайна пра круглую дату).

Адзначаць ю.

Пяцідзесяцігадовы ю. пісьменніка.

2. Урачыстасці, прысвечаныя такой гадавіне.

Запрасіць на ю.

|| прым. юбіле́йны, -ая, -ае.

Ю. медаль.

Юбілейныя дні.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)

вне предлог с род.

1. (снаружи за пределами) па-за (кім, чым);

вне до́ма па-за до́мам;

вне ко́нкурса па-за ко́нкурсам;

вне зако́на па-за зако́нам;

3. (без) без (каго, чаго); (сверх) звыш (каго, чаго);

вне о́череди без чаргі́;

вне пла́на звыш пла́на;

вне вся́кого сомне́ния без уся́кага сумне́ння;

◊

вне вся́кого сравне́ния вышэ́й за ўся́кае параўна́нне;

вне вре́мени и простра́нства па-за ча́сам і прасто́рай;

вне себя́ не по́мнячы сябе́, не ў сабе́.

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

закансервава́ць, ‑рвую, ‑рвуеш, ‑рвуе; зак., што.

1. Падвергнуць кансерваванню, зрабіць кансерваваным. Закансерваваць вішні. Закансерваваць кроў.

2. Часова прыпыніць будаўніцтва, дзейнасць чаго‑н.; паставіць на кансервацыю. Закансерваваць будаўніцтва. Закансерваваць завод.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

залічы́цца, ‑лічуся, ‑лічышся, ‑лічыцца; зак.

Паступіць куды‑н.; уключыцца ў склад каго‑, чаго‑н. Залічыўся ў.. [аркестр] і Мажэйка, які калісьці ў школьным гуртку мастацкай самадзейнасці іграў на трубе. Шахавец.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

вясту́н, вестуна, м.

Той, хто сваім з’яўленнем нагадвае пра набліжэнне чаго‑н. Парывісты вецер.. час ад часу заносіў аднекуль здалёк пару-другую сняжынак — першых вестуноў і разведчыкаў зімы. Шамякін.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

газава́ць, ‑зую, ‑зуеш, ‑зуе; незак.

Разм. Уключаць матор аўтамашыны, самалёта. // Ехаць, ляцець на вялікай скорасці. Шафёр, малады хлапчына, відаць, прытрымліваючыся прынцыпу: няма чаго шкадаваць, — газаваў на ўсю сілу. Ракітны.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

геро́іка, ‑і, ДМ ‑роіцы, ж.

Гераічны змест, гераічны бок чаго‑н. Героіка нашых дзён. □ За плячамі ў камсамола героіка грамадзянскай вайны і рамантыка гарачых будняў першых пяцігодак. «Маладосць».

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

гіпертрафі́я, ‑і, ж.

Павелічэнне аб’ёму якога‑н. органа ці тканкі цела ў выніку змянення іх функцыі або хваробы. Гіпертрафія мускула. Гіпертрафія сэрца. // перан. Празмернае развіццё чаго‑н. Гіпертрафія чуллівасці.

[Грэч. hypér — звыш і trophē — ежа.]

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

апратэстава́ць, ‑тую, ‑туеш, ‑туе; зак., што.

1. Заявіць пратэст супраць чаго‑н.; не згадзіцца з чым‑н. Апратэставаць рашэнне суддзі.

2. Засведчыць афіцыйна факт няплаты ў тэрмін па вэксалю.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)