ураўнава́жыць, ‑жу, ‑жыш, ‑жыць; зак.
1. што. Зрабіць аднолькавым па вазе, прывесці ў раўнавагу.
2. перан.; што. Дабіцца раўнавагі, поўнай адпаведнасці ў чым‑н. Ураўнаважыць сілы праціўнікаў.
3. перан.; каго-што. Прывесці ў роўны, спакойны стан; супакоіць. Гутарка ўраўнаважыла ўсхваляванага хлапца. □ Хвілін праз колькі Візэнер ураўнаважыў свой душэўны стан. Шамякін.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
флі́гель, ‑я, м.
Жылая прыбудова пры галоўным будынку, а таксама невялікі дом на двары вялікага будынка. [Гендарсан] памалу злез з брычкі, кінуў лейцы ў рукі Кірылу Вераб’ю, нешта буркнуў яму і пайшоў у свой флігель. Чарнышэвіч. У двары, за вуглом асабняка, стаяў прысадзісты флігель, у якім свяціліся ўсе чатыры акны. Хацкевіч.
[Ад ням. Flügel.]
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
Domus sua cuique est tutissimum refugium
Свой дом ‒ кожнаму бяспечны прытулак.
Свой дом ‒ каждому безопаснейшее убежище.
бел. Дома і сцены бароняць. Дома і вутлы памагаюць.
рус. Мой дом ‒ моя крепость. Дома и стены помогают. Своя хатка ‒ родная матка. Мышь в коробе, как воевода в го роде.
фр. Un homme est bien fort sur son palier (Человек очень силен на своей лестничной площадке).
англ. An Englishman’s house is his castle (Дом англичанина -его крепость).
нем. Zu Hause helfen die Wände (Дома помогают стены).
Шасцімоўны слоўнік прыказак, прымавак і крылатых слоў (1993, правапіс да 2008 г.)
straighten
[ˈstreɪtən]
1.
v.t.
1) выпро́стваць
2) пара́дкава́ць
Straighten up your room — Спара́дкуй свой пако́й
3) даво́дзіць да ла́ду
We must straighten out accounts — Мы му́сім даве́сьці да ла́ду на́шыя раху́нкі
2.
v.i.
1) выпро́ствацца
2) informal выпраўля́цца, папраўля́цца
Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс)
першаро́дны, ‑ая, ‑ае.
1. Уст. Які нарадзіўся першым, раней за ўсіх астатніх. Першарадны сын.
2. перан. Кніжн. Які захоўвае свой натуральны стан, некрануты. Удалечыні ад заводскіх гудкоў, шуму вялікіх гарадоў.. [у Карпатах] пануе першародная цішыня. «Звязда». [Веньямін:] — Перад намі некранутая першародная прыгажосць. Будзем жа убіраць яе вачамі і вушамі, удыхаць грудзямі. Навуменка. Вунь зубастым каўшом праразае канаву Экскаватар праз глей першародных пластоў. Звонак. // Першапачатковы. Заўсёды, як гляне даўніна сівая У вочы, нібыта настаўнік суровы, Свой сэнс першародны тады набываюць І фарбы і гукі, пачуцці і словы. Панчанка. Многія з запісаных этнографам варыянтаў даюць магчымасць сцвярджаць, што пэўныя беларускія народныя песні, якія спяваюцца цяпер і вядомы вельмі шырока, «выраслі» з тых, што бытавалі ў першароднай форме ў XIX ст. і яшчэ раней. Саламевіч.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
спагна́ць, ‑ганю, ‑гоніш, ‑гоніць; зак.
1. што. Прымусіць заплаціць, атрымаць ад каго‑н. прымусова. Спагнаць доўг. Спагнаць штраф. □ [Павал:] — Я яшчэ з .. [папа] спаганю тыя два рублі, якія ён з мяне здзёр. Чорны. Мільганула думка, што Адэлька з’явілася, каб спагнаць аліменты. Асіпенка.
2. што. Атрымаць задавальненне, выліўшы свой гнеў, дрэнны настрой на каго‑н. Ляснік дагнаў нас на кані і злосць спагнаў на нявінным чалавеку. Прокша. Сонным хадзіў [Лаўрэн] і не знаходзіў, на кім нуду сваю спагнаць. Баранавых. // Наогул атрымаць задавальненне ад чаго‑н. дасягнутага. Малое голад свой спагнала І спаць не хоча а-ні-ні. Колас.
3. без дап. Адпомсціць за крыўду, прычыненае зло і пад. За вялікую крыўду і чорт спагоніць. З нар.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
слу́хаць несов.
1. в разн. знач. слу́шать;
с. ра́дыё — слу́шать ра́дио;
с. спра́ву ў судзе́ — слу́шать де́ло в суде́;
с. курс вышэ́йшай матэма́тыкі — слу́шать курс вы́сшей матема́тики;
2. (каго) слу́шать, слу́шаться, повинова́ться (кому), подчиня́ться (кому);
с. наста́ўніка — слу́шать (слу́шаться) учи́теля; повинова́ться (подчиня́ться) учи́телю;
◊ слу́хаю! — слу́шаю!;
нялю́ба — не слу́хай, а лгаць не перашкаджа́й — посл. нелю́бо — не слу́шай, а врать не меша́й;
людзе́й слу́хай, а свой ро́зум май — посл. люде́й слу́шай, а свой ум име́й
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (актуальны правапіс)
submit [səbˈmɪt] v.
1. (to) падпарадко́ўвацца, стаць пако́рным;
submit to discipline падпарадко́ўвацца дысцыплі́не
2. падава́ць на разгля́д;
submit an essay to one’s teacher адда́ць эсэ́ на праве́рку свайму́ наста́ўніку
3. law or fml прапано́ўваць (свой пункт гледжання);
We submit that the charge is not proved. Мы заяўляем, што абвінавачанне не даказана.
Англійска-беларускі слоўнік (Т. Суша, 2013, актуальны правапіс)
Dulce est desipere in loco
Прыемна ў свой час падурэць.
Приятно в своё время подурачиться.
бел. Жарт месца мае. На ўсё свой час.
рус. Иногда и безумство приятно. Делу время и потехе час. Всему своё время. Всё хорошо в своё время. Кончил дело, гуляй смело.
фр. Il у a temps pour tout (Всему своё время).
англ. A little nonsense now and then is relished by the wisest men (Даже мудрейшим иногда надо немного ерунды).
нем. Erst die Arbeit, dann das Vergnügen/Spiel (Сначала труд, затем удовольствие/игра).
Шасцімоўны слоўнік прыказак, прымавак і крылатых слоў (1993, правапіс да 2008 г.)
odbijać
незак.
1. адбіваць;
2. адлюстроўваць, адбіваць;
3. палігр. аддрукоўваць;
4. навіг. адчальваць;
odbijać na kim swój gniew — зрываць на кім свой гнеў;
гл. odbić
Польска-беларускі слоўнік (Я. Волкава, В. Авілава, 2004, правапіс да 2008 г.)