бруталі́зм

(ад англ. brutal = грубы)

кірунак у архітэктуры, прадстаўнікі якога імкнуцца падкрэсліць важкасць архітэктурных формаў.

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г., часткова)

расі́зм, ‑у, м.

Антынавуковая рэакцыйная тэорыя і палітыка, якія сцвярджаюць існаванне «вышэйшых» і «ніжэйшых» чалавечых рас і тым самым імкнуцца апраўдаць няроўнасць грамадскіх класаў і нацыянальнасцей.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

Адбаўля́цца ’імкнуцца пазбавіцца каго-небудзь’ (Нас.), адбаўляць ’змяншаць; частаваць’ (Нас., Касп.). Гл. бавіцца.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

bestrébt

~ sein (zu D) — імкну́цца (да чаго-н.)

Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.)

ме́ціць², ме́чу, ме́ціш, ме́ціць; незак.

1. у каго-што. Старацца папасці ў каго-, што-н.

М. у звера.

2. з інф. Мець намер, намервацца ажыццявіць якое-н. дзеянне.

М. укусіць.

3. Імкнуцца заняць якое-н. становішча, пасаду (разм.).

|| зак. наме́ціць, -ме́чу, -ме́ціш, -ме́ціць; -ме́чаны (да 2 знач.).

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)

атара́ксія

(гр. ataraksia)

стан душэўнага спакою, да якога, на думку некаторых старажытнагрэчаскіх філосафаў, павінен імкнуцца мудрэц.

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г., часткова)

мэ́та

(лац. meta)

тое, да чаго імкнуцца людзі і што хочуць ажыццявіць.

Слоўнік іншамоўных слоў. Актуальная лексіка (А. Булыка, 2005, правапіс да 2008 г.)

◎ Нары́ціцца ’нарыхтавацца, мець намер’ (Бяльк.), ’наважыцца зрабіць што-небудзь’ (браг., З нар. сл.), ’намерыцца’ (рэч., Мат. Гом.). Паводле Мяркулавай (Этимология–1978, 98), адлюстроўвае прасл. *ryti ’імкнуцца’, паралельнае да *гъиаН ’імкнуцца зрабіць што-небудзь’, ’старанна працаваць’, параўн. кашуб. zarevac (*zaryvati) ’заўзята працаваць’, рус. наройный ’старанны’ і пад.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

антагані́зм, ‑у, м.

Непрымірымыя супярэчнасці. Класавы антаганізм. □ Антаганізм буржуазіі і пралетарыяту прымушае буржуазію імкнуцца захаваць пэўныя сродкі і ўстановы старой улады, каб ужываць гэтыя сродкі супроць пралетарыяту. Ленін.

[Ад грэч. antagōnismos — барацьба.]

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

дыятрапі́зм

(ад дыя- + трапізм)

выгінанне органаў раслін, пры якім яны імкнуцца заняць становішча, перпендыкулярнае напрамку дзеяння раздражняльніка.

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г., часткова)