2. Клюючы, зрабіць ямкі, адтулшы на паверхні чаго‑н.; пакляваць. Здзяўбці агурок нажом.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
про́са, ‑а, н.
Злакавая расліна, з зерня якой атрымліваюцца крупы. На ўзаранай і шчодра ўгноенай попелам цаліне закаласілася жыта, проса, авёс, ячмень.В. Вольскі.// Крупы, прыгатаваныя з зерня гэтай расліны. Зварыць кашу з проса.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
палаве́ць, ‑ее; незак.
Набываць палавы колер. Ячмень, следам за жытам, пачынае палавець, і палетак у жаўтлявых плямах выглядае стракатым.Хадкевіч.Бралася на дзень, неба палавела.Чорны.// Вызначацца сваім бледна-жоўтым колерам. На паліраваных багетах палавеў пыл.Чыгрынаў.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
каласі́цца, ‑сіцца; незак.
Выпускаць колас; каласаваць 1. І ячмень, і авёс, і пшаніца Падымаюцца стройнай сцяной, Пачынаюць ужо каласіцца.Астрэйка.//перан. Шумець, пералівацца калоссем. Жыта буйна каласіцца, Нахіляецца чалом.Броўка.Каласяцца нівы на адваяваных ад балота ўрадлівых землях.В. Вольскі.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
зла́кі, ‑аў; адз. злак, ‑а, м.
Сямейства аднадольных, пераважна травяністых, раслін са сцяблом у форме саломіны і з дробнымі кветкамі, сабранымі ў суквецці (колас, мяцёлку або кісць). Хлебныя злакі — пшаніца, кукуруза, ячмень, жыта, авёс, рыс і інш. Кармавыя злакі — цімафееўка, жытняк і інш.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
налі́ў, ‑ліву, м.
1.Дзеяннепаводлезнач.дзеясл. наліваць — наліць.
2. Вынік такога дзеяння. Бутэлька з няпоўным налівам.
3. Набуханне ад прытоку сокаў (пра плады, верне і пад.). Перыяд наліву зерня.// Напоўненасць сокамі пладоў, зярнят. Ячмень сярэдняга наліву.
4.Спец. Пухліна на назе ў каня.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
Вуса́ч ’вусаты чалавек’ (Мат. Гом.); ’рыба з сямейства карпавых’ (КТС), вусач ’ячмень’ (Жд., 3, відаць, жартоўнае); параўн. таксама ўкр.вуса́ч, рус.уса́ч, польск.wąsacz, чэш.vousač. Ал вус (адносна суфіксацыі гл. Грам. бел. мовы, 1, 102; Вярхоў, Бел. мова, 76; Сцяцко, Словаўтв. 245; Слаўскі, SP, 1, 102).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Жарства ’буйны пясок з дробнымі каменьчыкамі’, лёзн.жаршня́ (Яшкін), жораст (Шат.) ’тс’. Рус.дыял.зах.жерства, укр.жорства, польск.żarstwa ’тс’. Фасмер (2, 50) параўноўвае з авест.zarstva‑ ’камень’, спасылаючыся на Петарсана, Afsl Ph, 34, 380. Трубачоў (Слав. языкозн., V, 172) згаджаецца з гэтым, рэканструюючы прасл. форму žьrstva. Барталамэ (1684) параўноўвае ст.-іран.žarstva‑ ’камень’ з марсійскім і сабінскім hernae ’скала’. У Покарнага (1, 443) прадстаўлен корань *g̑her‑ ’шкрабаць’: літ.žarstýti ’зграбаць’, грэч.χαράδρᾶ ’цясніна, бездань, шчыліна ў зямлі’; Покарны, 1, 446 — корань *g̑herzd(h)‑ ’калючыя зёрны, ячмень’: ст.-в.-ням.gersta ’ячмень’, грэч.κρῑ ’тс’, а таксама яшчэ некаторыя карані са спалучэннем гутуральнага і‑r, з якімі магчыма суаднесці разглядаемае слав. слова.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
parch
[pɑ:rtʃ]
v.
1) лёгка падсма́жваць, пра́жыць (ячме́нь, кукуру́зу), сушы́ць
Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс)
збо́жжавы, ‑ая, ‑ае.
1. Які мае адносіны да збожжа; звязаны са збожжам. Збожжавая праблема. Збожжавы фураж.
2. Які з’яўляецца збожжам. Збожжавыя культуры.//узнач.наз.збо́жжавыя, ‑ых, мн. Злакавыя сельскагаспадарчыя расліны (жыта, пшаніца, ячмень, авёс і інш.), зерне якіх скарыстоўваецца для атрымання прадуктаў харчавання і фуражу. Сяўба збожжавых.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)